Vele lokale besturen nemen reeds heel wat initiatieven waardoor mensen elkaar in het dagdagelijks leven ondersteunen en zorg voor elkaar dragen.

Toch valt een toenemend aantal mensen in de samenleving uit de boot omwille van ziekte, handicap of andere kwetsbare leefsituatie.

Maar ook die mensen willen werken, wonen, erbij horen in de buurt, mobiel zijn, een leuke vrijetijdsbesteding hebben,…

Dit plaatst lokale besturen voor de uitdaging om in co-creatie met hun inwoners, zorgpartners en de ondernemers op hun grondgebied een sterk horizontaal sociaal beleid te voeren, waarin élk beleidsdomein (zorg, wonen, werk, economie, onderwijs, vrije tijd, mobiliteit, ruimtelijke planning, …) zijn verantwoordelijkheid opneemt en mede eigenaar is, in samenhang tot elkaar.

Zo worden alle inwoners in de gemeente of stad en ook alle medewerkers gestimuleerd om elkaar op al hun levensdomeinen beter te ondersteunen en meer zorg voor elkaar te dragen.

• Kwetsbare groepen detecteren en bereiken in crisistijd (webinar 13 mei '20)
• Hoe mensen in kwetsbaarheid - in tijden van Corona - langs digitale weg bereiken én connecteren? (webinar 14 mei '20)
• Coronacrisis heeft dramatische impact gehad op mensen met een handicap (dat blijkt uit een enquête van Unia)

Zo kunnen mensen in kwetsbaarheid er ook bij horen en ertoe doen. Op al hun levensdomeinen. 

Dat is de focus bij het ontwikkelen van een sterk horizontaal sociaal lokaal beleid. Dit vraagt om een integrale aanpak en zorg en ondersteuning die voor de volle 100% geïntegreerd in de samenleving verloopt. 

Het rol en de verantwoordelijkheid die de samenleving krijgt in de vermaatschappelijking, is sterk verweven met de rol en de verantwoordelijkheid van de overheid (lokaal, provinciaal, Vlaams, federaal, internationaal) en van de markt (profit, social profit en non profit).

De uitgangspunten van vermaatschappelijking zijn:

• een solidaire samenleving, gekenmerkt door 'warme' en 'koude' solidariteit
• een inclusieve samenleving, gekenmerkt door inclusief burgerschap: erbij horen en ertoe doen
• respect voor mensenrechten en realisatie van sociale grondrechten
• burgerdemocratie in relatie tot de representatieve democratie
• kwaliteit van leven: zelfbepaling in relatie tot de gemeenschap waartoe je behoort, vraagsturing en regie over eigen leven
• kracht- en contextgericht werken
• gemeenschapszorg
• deïnstitutionalisering

Vermaatschappelijking heeft zowel een sociale als een structurele component. Lees meer...

Speerpunten van dit beleid zijn:

• Inclusieve en zorgzame buurten ontwikkelen
• Betaalbare, duurzame en inclusieve woonvormen tot stand brengen
• Werk en sociaal ondernemerschap stimuleren
• Inclusieve scholen tot stand brengen in samenhang met de buurt en (sociaal) ondernemerschap
• Vrije tijd, cultuur en sport voor iedereen toegankelijk maken
• Ervoor zorgen dat iedereen mobiel is, in relatie tot de publieke ruimte
• e-Inclusie bewerkstelligen
• Burgerparticipatie en coproductie bevorderen

Alleen met dergelijke integrale beleidsaanpak draagt het lokaal bestuur bij tot een juiste vermaatschappelijking van zorg (health in all policies).

• Buurtpunten
• Eenzaamheid
• Gemeenschapsmunten
• Naar een toegankelijke gemeente
• Vermaatschappelijking en de SDG's
• Vermaatschappelijking en smart cities
• Warme gemeenten en steden

Neem een kijkje in onze praktijkenbank. Zie ook ons praktijkenoverzicht.

In opbouw

Als netwerkorganisatie

Ook inzake vermaatschappelijking van zorg en buurtgerichte zorg brengt de VVSG lokale besturen en hun partners samen en zorgt ze voor kruisbestuiving van kennis en goede praktijken. Dat gebeurt tijdens werkbezoeken, op bijeenkomsten van leernetwerken en regionale overlegplatformen, op de events die de VVSG organiseert rond thema's die raakvlak hebben met vermaatschappelijking, via de communicatiekanalen van de VVSG, enz.

Als adviesverlener

Adviesverlening inzake buurtgerichte zorg en vermaatschappelijking van zorg (health in all policies) op maat van het lokaal bestuur.

Als belangenbehartiger

Heel wat randvoorwaarden voor de vermaatschappelijking van zorg (op alle domeinen: welzijn en zorg, wonen, werk, onderwijs, vrije tijd, mobiliteit, publieke ruimte,...) situeren zich op Vlaams en federaal niveau. Zo dient er bv. voldoende eerstelijnshulp te zijn (bij zorgtekorten wordt vermaatschappelijking van zorg gepercipieerd als een besparingsoperatie van een terugtredende overheid), er dienen voldoende aangepaste en betaalbare woningen te zijn, er mogen geen drempels zijn op de arbeidsmarkt, inclusief onderwijs moet mogelijk zijn, inkomens van mensen in een maatschappelijk kwetsbare positie moeten minstens gelijk zijn aan de armoedegrens, enz. 

De VVSG doet aan dossiervorming en behartigt de belangen van de lokale bestuen opdat deze randvoorwaarden op Vlaams en federaal niveau zouden ingevuld worden.

In opbouw

VVSG, Dany Dewulf, stafmedewerker Inclusie en vermaatschappelijking van zorg