Gemeentelijke participaties

Elk kwartaal analyseren Jan Leroy, senior expert in data en analyse, en Ben Gilot, stafmedewerker financiën, de meest opmerkelijke bewegingen in de Vlaamse lokale financiën van de afgelopen 12 maanden.

Lokale besturen staan voor een grote renovatieopgave. Tegen 2050 moeten publieke gebouwen voldoen aan steeds strengere energie-eisen. Zowel Europese als Vlaamse regelgeving bepaalt daarbij duidelijke tussenstappen. Deze pagina geeft je inzicht in de wettelijke verplichtingen en de tijdslijn die daarbij hoort.

De quickscan lokaal energiebeleid helpt je snel en eenvoudig na te gaan waar je gemeente staat op het vlak van het energieluik binnen het klimaatbeleid. Je vult een korte vragenlijst in en krijgt meteen een overzicht van de sterke punten en groeikansen. De vragenlijst bestaat uit vijf thema's, afgestemd op de werking van Netwerk Klimaat: gemeentelijk patrimonium, renovatie, hernieuwbare energie, warmte en energiearmoede.

De energietransitie versnelt. Elektrische wagens, zonnepanelen en warmtepompen raken ingeburgerd, terwijl bedrijven steeds grotere aansluitvermogens vragen. Die evolutie vraagt om een sterker en slimmer elektriciteitsnet. Elektriciteitscabines zijn daarin onmisbaar, en lokale besturen spelen een sleutelrol om ze mee op de juiste plekken mogelijk te maken. De VVSG en Fluvius bundelen de krachten om steden en gemeenten hierin te ondersteunen.

In elke regio overleggen burgemeesters regelmatig met elkaar. Ze wisselen ervaringen uit, maken afspraken en zoeken samen naar gedeelde standpunten. Steeds vaker groeit dit burgemeestersoverleg, onder impuls van de regiovorming, uit tot een strategisch platform. Werk je mee aan zo’n overleg – als voorzitter, deelnemer of ondersteuner? Dan weet je hoe belangrijk een goede aanpak is. Wat maakt het overleg waardevol? En hoe versterk je het? De VVSG helpt je op weg.

Co-creatie wordt gezien als een krachtige aanpak voor complexe stedelijke uitdagingen, van voedselzekerheid tot stedelijke ontwikkeling en burgerparticipatie. Tussen september en november 2023 organiseerde het Platform Sustainable Cities een reeks meertalige webinars om inzichten te delen over co-creatie-instrumenten, concepten en perspectieven.

Steeds meer gemeenten zetten in op een circulaire economie, maar hoe veranker je dit structureel in je beleid? Dit stappenplan helpt je om circulariteit te integreren in de Beleids- en Beheerscyclus (BBC). Van omgevingsanalyse tot meerjarenplanning: ontdek hoe je circulaire principes concreet toepast en je gemeente klaarmaakt voor de toekomst.

Onderzoek toont aan dat de helft van de woningeigenaren onvoldoende financiële middelen heeft voor een grondige energierenovatie. Noodkopers komen gemiddeld 50.000 euro of meer tekort, omdat ze vaak in slechtere woningen met structurele problemen en lage energieprestaties wonen Het noodkoopfonds biedt hulp via een renteloze- en aflossingsvrije lening.

Het verminderen van het energieverbruik in gebouwen is een van de grootste klimaatuitdagingen in Vlaanderen. Veel woningen en andere gebouwen hebben dringend een renovatie nodig. Om deze uitdaging aan te pakken, is een efficiënte aanpak essentieel.

Op deze pagina bundelen we tools waarmee je doelgerichter renovatieacties uitwerkt en beleidskeuzes onderbouwt.

Gemeenten en OCMW's pakken maatschappelijke uitdagingen niet alleen aan. Vaak werken ze daarvoor samen met andere lokale besturen in hun regio en met tal van partners: overheid, middenveld en commerciële organisaties. We geven jou tips en tools om beter regionaal samen te werken.

Regie voeren is een boeiende, maar ook uitdagende opdracht. Hoe ga je als lokaal besturen concreet aan de slag met die regierol? Welke instrumenten zet je in? Wanneer heeft samenwerken zin en maak je de strategische keuze om een organisatienetwerk op te zetten? Welke types organisatienetwerken bestaan er? Wie vaardig je af? Hoe neem je inzichten uit de doelgroep mee?