Nog onduidelijkheid over plan sociale cohesie

De communicatie van minister Crevits over de ondersteuning van het lokaal integratiebeleid roept vragen op bij veel lokale besturen. De minister maakte bekend dat de middelen voor het plan sociale cohesie niet rechtstreeks naar de lokale besturen gaan, in tegenstelling tot de huidige aanpak van het Plan Samenleven. Enkele dagen later stuurde het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) een verduidelijking per mail, maar er blijven nog onduidelijkheden.

Gratis basisondersteuning vanaf 2026

Vanaf 2026 krijg je als lokaal bestuur gratis ondersteuning voor je integratiebeleid. Die ondersteuning komt van het Agentschap Integratie en Inburgering (AgII), Atlas (Antwerpen) of Amal (Gent). Je krijgt:

• een vaste aanspreekpersoon
• gratis advies en begeleiding 
• praktische tools
• netwerkactiviteiten en evenementen

Vlaanderen focust op drie thema’s 

1. Sociale cohesie

Vlaanderen wil inzetten op een inclusief beleid, met nadruk op Nederlands, werk en onderwijs. Er is extra aandacht voor vrouwen en meisjes die moeilijk bereikt worden. AgII, Atlas en Amal bieden:

• een leertraject op maat (individueel en collectief)
• begeleiding bij concrete acties
• samenwerking met expertenorganisaties
• een aanbod voor alle lokale besturen

De minister kondigde overleg aan met lokale besturen om dit luik verder vorm te geven. De workshops van Idea Consult, die in juni beleidsvoorstellen moesten opleveren, starten opnieuw in september.

Noteer alvast deze data:

• 9 september (voormiddag): workshop met lokale besturen die deelnemen aan Plan Samenleven – Brussel
• 16 september (voormiddag): workshop met lokale besturen die niet deelnemen aan Plan Samenleven

2. Oefenkansen Nederlands

Je kan projectfinanciering aanvragen om oefenkansen Nederlands buiten de klas te organiseren. Dit najaar volgt een nieuwe projectoproep via AgII (niet langer via ABB). Voor Antwerpen, Gent en Brussel is extra financiering voorzien via de stedelijke agentschappen.

In het derde jaar van Plan Samenleven investeerde Vlaanderen 4.027.260 euro in oefenkansen voor 135 lokale besturen, naast de 50% cofinanciering van de besturen zelf. Hoeveel middelen beschikbaar zijn voor de toekomst, is nog onduidelijk.

3. Participatie- en netwerktraject voor nieuwkomers 

ABB bevestigt dat je als lokaal bestuur ondersteuning krijgt om het aanbod in kaart te brengen en toegang te krijgen tot het platform ikdoemee.be.

Centrale in plaats van decentrale aanpak

De VVSG en haar leden beseffen dat er minder middelen beschikbaar zijn voor het integratiebeleid. Daarom stelden we tijdens de paasvakantie drie haalbare alternatieven voor aan het kabinet. Die voorstellen vertrokken vanuit de praktijk, de noden van lokale besturen en samenwerking, en sloten aan bij ons memorandum en bij het advies van de Vlaamse decentralisatiecommissie van de vorige Vlaamse regering.

Die commissie pleitte uitdrukkelijk voor decentralisatie: geef middelen rechtstreeks aan lokale besturen en zet de ondersteuning lokaal in. De Vlaamse regering kiest nu voor een andere aanpak.

De VVSG wil blijven meewerken aan het Vlaamse plan sociale cohesie en de ondersteuning van het integratiebeleid. Tegelijk vragen we duidelijkheid over de Vlaamse ambities en keuzes. Voor de ondersteuning van het lokaal integratiebeleid kiest Vlaanderen momenteel voor een meer centrale aanpak. Dat is een andere insteek dan de decentrale aanpak die uitgaat van lokale regie, noden en praktijk. Ook binnen het plan sociale cohesie krijgen lokale besturen eerder een rol als partner in de uitvoering van een Vlaams beleidsplan, dan als trekkers van een lokaal traject.

De VVSG blijft in dialoog met de Vlaamse overheid. We willen samen zoeken naar oplossingen die werken en onze lokale besturen versterken. We vragen ook om de impact van de beleidskeuzes zorgvuldig op te volgen.