Laatst gewijzigd op
10/02/2025
Labo lokale burgerparticipatie
Status
Nieuw
Startdatum
Einddatum
Initiatiefnemer
Voormalig Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers, het Agentschap Binnenlands Bestuur en de VVSG
De VVSG brengt pioniers samen die de versnelling van innovatieprocessen in lokale burgerparticipatie willen bevorderen. Ze richten zich op lokale initiatieven die samen met burgers of via burgerinitiatieven worden uitgevoerd.
Inhoud van deze pagina
Lokale besturen en burgerinitiatieven
Hoe verhouden lokale besturen zich tot burgerinitiatieven? Waar staan lokale besturen vandaag in het vormgeven van beleid met en door burgers, ondernemers, middenveld en kennisinstellingen? En wat kunnen we hiervan leren?
Ik wil de lokale besturen ondersteunen zodat ze ten volle hun rol als laboratoria van burgerparticipatie kunnen opnemen. De lokale besturen staan het dichtst bij de burger. Ik wil ze ten volle ondersteunen in hun rol als laboratoria voor burgerparticipatie. Via ondersteuning wil ik steden en gemeenten stimuleren hier van elkaar te leren.
De toenmalige minister is een partnerschap aangegaan met de VVSG, dat zich richt op lokale burgerbetrokkenheid, inspraak en co-creatie. Binnen dit partnerschap inventariseert en analyseert een labo van lokale besturen en experts innovatieve praktijken die in coproductie of via een burgerinitiatief tot stand zijn gekomen. Het labo onderzoekt deze participatieve praktijken via werkbezoeken en intervisies.
Karolien Dezeure (Mondea) begeleidt het labo op een professionele en onderbouwde manier. Tegelijk vindt er een kruisbestuiving plaats met een internationaal vergelijkend onderzoek naar representatieve lokale democratie. Dat onderzoek wordt uitgevoerd door het Instituut voor de Overheid(opent nieuw venster) van de KU Leuven onder leiding van prof. Trui Steen.
In 2021 startte de VVSG binnen het labo met een experimentlijn rond right to challenge. Vier lokale besturen kregen ondersteuning om hiermee te experimenteren. Deze projecten liepen van de zomer van 2021 tot het najaar van 2024. Daarnaast onderzocht het labo andere innovatieve coproductie-instrumenten en manieren om burgerinitiatieven te versterken.
De geleerde lessen en praktijkvoorbeelden delen we via ons website.
Deelnemers labo
Het ‘Labo lokale burgerparticipatie’ bestaat uit een verschillende lokale besturen, aangevuld met enkele experts. Het inventariseert en analyseert innovatieve praktijken die coproductief zijn aangepakt en/of via een burgerinitiatief. Met werkvergaderingen en werkbezoeken onderzoekt het Labo deze praktijken en hun bijdrage aan de representatieve democratie.
Resultaten
Projectjaar 2020
- Een inventaris van innovatieve lokale praktijken uit Vlaanderen die coproductief zijn aangepakt en/of met een burgerinitiatief
- Maandelijks een artikel in ons tijdschrift Lokaal over lokale burgerparticipatie
- 3 praktijkvideo's en een webinar over cases lokale burgerparticipatie als overheidsinitiatief, partnerschap en burgerinitiatief
- Een analysekader om praktijken diepgaand te onderzoeken, samen met het Instituut voor de Overheid - KU Leuven
- Het labo lokale burgerparticipatie overlegde 7x online
Projectjaar 2021
- Een inventaris van innovatieve lokale praktijken uit Vlaanderen die coproductief zijn aangepakt en/of met een burgerinitiatief
- Analyse van participatieve innovatieve praktijken van Vlaamse lokale besturen, gebundeld in een analyserapport
- Uitwerken van een experimentlijn right to challenge
- Informatie, cases, praktijktips en webinars over digitale democratie, burgerpanels, burgerbegroting/wijkbudget en participatie in tijden van COVID-19
- Het labo lokale burgerparticipatie overlegde 8x online
Projectjaar 2022
- Maandelijks een artikel in ons tijdschrift Lokaal over lokale burgerparticipatie.
- Informatie, cases, praktijktips en webinars over de hervorming van adviesraden, burgerparticipatie tijdens pandemie
- Analyse van participatieve innovatieve praktijken van Vlaamse lokale besturen, geleerde lessen en de inzichten gebundeld in een analyserapport
- Een inspiratienota over geografische nabijheid bestuur - burger
- Verder uitwerken en opvolgen van de experimentlijn right to challenge
- VVSG Summer School voor mandatarissen: we organiseerden een opleiding voor mandatarissen over de veranderende democratie en de toenemende verwevenheid tussen de representatieve en de participatieve democratie
- Organisatie VVSG inspiratiedag burgerparticipatie op 13 december 2022
- Het labo lokale burgerparticipatie kwam 3x bijeen: over burgerwetenschappen, right to challenge en een werkbezoek in Huldenberg
Projectjaar 2023
- Tijdens de VVSG Ronde van Vlaanderen: In elke provincie voorzagen we vanuit het labo burgerparticipatie een interactieve workshop over democratische vernieuwingen
- Werkbezoek lokale beleidsparticipatie in Sint-Niklaas
- Expeditie K: vanuit het labo burgerparticipatie verzorgde we een voormiddagroute ‘lokale democratie versterken’
- Participatiedonderdagen: In juni organiseerden we elke donderdag twee spreekuren voor één-op-één adviesgesprekken met VVSG-leden over lokaal participatiebeleid
- VVSG Summer School voor mandatarissen: Tijdens deze tweedaagse opleiding boden we workshops aan over burgerinitiatieven(opent nieuw venster) en gelote burgerpanels(opent nieuw venster)
- Handleiding deliberatieve burgerpanels
- Drie artikels over burgerparticipatie in het magazine Lokaal over deliberatieve democratie, themacommissies op verplaatsing van de Gentse Gemeenteraad en omgaan met de afschaffing van de opkomstplicht
- Basisopleidingen over lokale burgerparticipatie voor verschillende doelgroepen
- Panelgesprekken en workshops over specifieke participatievraagstukken
- Uitbreiding van de praktijkenbank
- Strategische verbreding van de experimentlijn Right to challenge en interviewden lokale besturen over hun samenwerkingen met burgerinitiatieven
Projectjaar 2024
- Continuering kennisdeling: zowel uitbreiding van de praktijkenbank als artikels in het magazine Lokaal
- Werkbezoek Genk
- Rondetafel over digitale participatieplatformen
- Experimentlijn Right to challenge
- Eindrapportage van de experimentlijn
- Workshop evaluatie van participatie-initiatieven
- Praktijkgids lokale besturen en burgerinitiatieven: praktijkgerichte leidraad/ publicatie over hoe lokale besturen kunnen samenwerken met burgerinitiatieven, met de focus op de interne organisatie en de procesmatige vraagstukken die daarbij gepaard gaan.
