Intergemeentelijke samenwerking

Twee of meer gemeenten kunnen voor de uitvoering van taken van gemeentelijk belang bewust kiezen voor een aanpak via samenwerking. Dat doen ze vaak omdat het betrokken probleem de draagkracht van één individuele gemeente overstijgt, de dienstverlening efficiënter kan door samenwerking of omdat een bepaald probleem gemeentegrensoverschrijdend is. In principe is het zo dat gemeenten voor hun samenwerkingsverbanden moeten terugvallen op de samenwerkingsvormen van het decreet over het lokaal bestuur. Dat voorziet 5 samenwerkingsvormen waaruit gemeenten kunnen kiezen, van zeer lichte en contractuele samenwerking, tot en met de oprichting van aparte rechtspersonen die in sommige gevallen zelfs participatie toelaten van privaatrechtelijke rechtspersonen. De onderstaande tabel toont de belangrijkste verschillen tussen de 5 samenwerkingsvormen van het decreet over het lokaal bestuur.

Er bestaan evenwel tal van samenwerkingsvormen tussen gemeenten die een andere aparte wettelijke of decretale basis hebben en derhalve niet vallen onder de bepalingen van het decreet over het lokaal bestuur. Voorbeelden daarvan zijn de politiezones, de hulpverleningszones, bosgroepen, palliatieve netwerken, sociale huisvestingsmaatschappijen, de sociale verhuurkantoren, regionale landschappen, toeristische samenwerkingsverbanden, etc.

Spelregels die van toepassing zijn op bestuurders binnen intergemeentelijke samenwerkingsverbanden zijn vastgelegd in het Besluit van de Vlaamse regering houdende het statuut van de lokale mandataris.

België kent een lange traditie van intergemeentelijke samenwerking. Hieronder vindt u een lijstje van de belangrijkste sectoren waarin intergemeentelijke samenwerkingsverbanden actief zijn:

• beheer van huishoudelijk afval
• drinkwatervoorziening
• streekontwikkeling
• rioolbeheer en afvalwaterzuivering
• energie (distributienetbeheer)
• crematoria

Daarnaast bestaan tal van kleinere intergemeentelijke samenwerkingen, bijvoorbeeld voor de gezamenlijke aanpak van natuurbeheer, cultuurbeleid, erfgoed, archeologisch onderzoek, etc.

• Agentschap Binnenlands Bestuur
• Interafval
• Vlinter

Wetgeving:

• decreet over het lokaal bestuur
• besluit Vlaamse regering houdende het statuut van de lokale mandataris