Ziekteverzekering
Er is recht op ziekteverzekering. Dat recht kan geopend worden als gerechtigde of als persoon ten laste. Met het attest tijdelijke bescherming (of het bewijs van registratie) kunnen ze naar het ziekenfonds gaan. Ze moeten niet wachten op de afgifte van de bijlage 15 of de A kaart. De aansluiting gebeurt met terugwerkende kracht tot de eerste dag van het kwartaal waarin het attest tijdelijke bescherming (of het bewijs van registratie) wordt afgeleverd. Een eventueel recht op ziekteverzekering in Oekraïne speelt geen rol.
Er is vaak ook recht op verhoogde tegenmoetkomingen en de vrijstelling van de persoonlijke bijdrage. Vanaf 1 september 2023 moet er voor personen met tijdelijke bescherming een inkomensonderzoek gebeuren. Er moet een ondertekende aanvraag ingediend worden en binnen de 2 maanden moet een verklaring op eer voorgelegd worden. Opgelet, als een persoon met tijdelijke bescherming ingeschreven wordt als persoon ten laste van een gerechtigde die geen tijdelijke bescherming heeft of andersom, dan zijn de gewone regels van toepassing en kan de verhoogde tegemoetkoming eventueel beëindigd worden. Voor de maximumfactuur worden gastgezin en opgevangen gezin in principe apart bekeken.
Wat de vrijstelling van de persoonlijke bijdrage betreft, daar is enige onduidelijkheid ontstaan omdat de tijdelijk beschermden toch facturen voor de betaling van de persoonlijke bijdragen ontvangen van de ziekenfondsen. We deden navraag bij het RIZIV en de POD MI. De vrijstelling geldt voor de bijdragen voor de wettelijk verplichte ziekteverzekering maar niet voor de bijdragen voor de aanvullende verzekeringen van de ziekenfondsen. Het RIZIV kan immers enkel beslissingen nemen m.b.t. de wettelijk verplichte ziekteverzekering, niet m.b.t. de aanvullende verzekeringen. Elk ziekenfonds beslist zelf over de aanvullende verzekeringen en de daarvoor gevraagde bijdrage. Alleen bij de HZIV zijn er geen aanvullende verzekeringen. Wie zich aansluit bij een bepaald ziekenfonds, sluit zich ook automatisch aan bij de verplichte aanvullende verzekeringen die dat ziekenfonds aanbiedt (tenzij het ziekenfonds ze dus optioneel aanbiedt) en moet daarvoor ook de persoonlijke bijdragen betalen. Voor hulpvragers met recht op equivalent leefloon neemt de POD MI de persoonlijke bijdragen aan het ziekenfonds ten laste en dat zowel voor het deel wettelijk verplichte verzekering als voor het deel niet optionele aanvullende verzekeringen. Dus die aanvullende verzekeringen waarbij de betrokkene zich verplicht aansluit als dat ziekenfonds gekozen wordt. De bijdragen voor optionele aanvullende verzekeringen waarbij de betrokkene de keuze heeft, worden niet ten laste genomen door de POD MI. Lees meer over de persoonlijke bijdragen op RIZIV en ControleDienstZiekenfondsen
Voor niet-begeleide minderjarige tijdelijk beschermden stelt zich een specifiek probleem voor de aansluiting bij het ziekenfonds. Door het tekort aan voogden moeten deze NBM vaak meerder maanden wachten op een voogd. Lees meer op Niet-begeleide minderjarige. Een aantal ziekenfondsen weigert de aansluiting van de NBM als gerechtigde zolang de voogd geen toestemming gegeven heeft. De VVSG betreurt dat omdat de handelingsonbekwaamheid van de minderjarige bedoeld is om te beschermen en niet om bijkomende moeilijkheden te veroorzaken. Het is moeilijk te zien hoe een aansluiting bij de ziekteverzekering nadelig zou kunnen zijn voor de minderjarige. Voor de aansluiting van de NBM als persoon ten laste vragen de ziekenfondsen meestal geen toestemming van de voogd. Hier stelt zich echter een ander probleem. Als de NBM opgevangen wordt in een pleeggezin volstaat de inschrijving op hetzelfde adres opdat de NBM aangesloten kan worden als persoon ten laste (art 123, 3, f) van het KB van 3 juli 1996). Als de NBM evenwel bij familie of vrienden opgevangen wordt en ingeschreven wordt met de specifieke code (LOG) 06 "tijdelijke bescherming" in IT 141 (gezinssamenstelling) , dan staat de NBM niet op de gezinssamenstelling van het gezin en kan de NBM volgens het RIZIV niet aangesloten worden als persoon ten laste. Het gaat dan immers over een tijdelijke situatie en volgens de reglementering moet de gerechtigde “definitief” instaan voor het onderhoud van het kind in de plaats van de ouders opdat de inschrijving als persoon ten laste mogelijk is.
Voor meer informatie: RIZIV. OCMW's kunnen ook voorschieten. OCMW's die met eigen middelen medische kosten betaald hebben, kunnen die kosten terugvorderen bij het ziekenfonds. Lees de omzendbrief van het RIZIV voor meer informatie.
In de FAQ de POD MI staat dat "dringende medische hulp wordt toegekend aan personen die Oekraïne verlaten hebben omwille van de oorlog en die aan het OCMW verklaren dat zij aanspraak maken op het statuut van tijdelijke bescherming". Dit gaat over verschillende situaties:
- mensen die nog geen stappen ondernomen hebben maar verklaren dat ze dat nog zullen doen,
- mensen die al een aankomstverklaring hebben maar zich nog niet konden registreren (nog niet geprobeerd of onverichter zake uit Brussel teruggekeerd),
- mensen die al een deel van de registratie doorlopen hebben maar nog geen bewijs van (pre-)registratie of attest van tijdelijke bescherming kregen
- mensen die al een attest van tijdelijke bescherming hebben maar zich nog niet bij de gemeente hebben aangemeld voor de afgifte van de bijlage 15 en de A kaart.
Voor de eerste 2 gevallen is dat een afwijking van de geldende regelgeving die bepaalt dat mensen in die situatie geen recht hebben op dringende medische hulp. Dit omdat oorlogsvluchtelingen toch wel in een andere situatie verkeren dan toeristen en de medische zorgen toch op zijn minst gewaarborgd moeten zijn. In de laatste 2 gevallen is er een dubbele oplossing. Ofwel dringende medische hulp. Ofwel ziekteverzekering met terugwerkende kracht. De aansluiting bij de ziekteverzekering kan immers met terugwerkende kracht in orde kan worden gebracht. In afwachting kan het OCMW voorschotten toekennen als de zorgverstrekker de facturatie niet uitstelt tot de aansluiting gebeurt is zoals gevraagd wordt door het RIZIV.
Arbeidsongeschiktheid - gezinssituatie
De gezinssituatie kan een invloed hebben op de arbeidsongeschiktheidsuitkering.In principe wordt rekening gehouden met de inkomsten van niet-verwante personen die op hetzelfde adres wonen. Dat kan leiden tot een verlaging van de uitkering. Voor gastgezinnen die tijdelijk beschermde vluchtelingen uit Oekraïne opvangen heeft dat echter geen gevolgen voor hun uitkering.
Wanneer Oekraïense vluchtelingen ingeschreven worden op de hoofdverblijfplaats van een persoon die arbeidsongeschikt is, worden deze opgevangen personen voor de berekening van de arbeidsongeschiktheidsuitkering niet beschouwd als deel van het gezin. Het opvangen van Oekraïense vluchtelingen zal dus nooit tot een verlaging van de uitkering leiden.
Lees hier meer.
