Ziekteverzekering
Er is recht op ziekteverzekering alsook op verhoogde tegenmoetkomingen en de vrijstelling van de persoonlijke bijdrage. Dat recht kan geopend worden als gerechtigde of als persoon ten laste. Het recht op ziekteverzekering opent vanaf de datum van het bewijs van registratie of van het attest van tijdelijke bescherming. Daarmee kunnen de mensen naar het ziekenfonds gaan. Ze moeten niet wachten op de afgifte van de bijlage 15 of de A kaart.
Wat de vrijstelling van de persoonlijke bijdrage betreft, daar is enige onduidelijkheid ontstaan omdat de tijdelijk beschermden toch facturen voor de betaling van de persoonlijke bijdragen ontvangen van de ziekenfondsen. We deden navraag bij het RIZIV en de POD MI. De vrijstelling geldt voor de bijdragen voor de wettelijk verplichte ziekteverzekering maar niet voor de bijdragen voor de aanvullende verzekeringen van de ziekenfondsen. Het RIZIV kan immers enkel beslissingen nemen m.b.t. de wettelijk verplichte ziekteverzekering, niet m.b.t. de aanvullende verzekeringen. Elk ziekenfonds beslist zelf over de aanvullende verzekeringen en de daarvoor gevraagde bijdrage. Alleen bij de HZIV zijn er geen aanvullende verzekeringen. Wie zich aansluit bij een bepaald ziekenfonds, sluit zich ook automatisch aan bij de verplichte aanvullende verzekeringen die dat ziekenfonds aanbiedt (tenzij het ziekenfonds ze dus optioneel aanbiedt) en moet daarvoor ook de persoonlijke bijdragen betalen. Voor hulpvragers met recht op equivalent leefloon neemt de POD MI de persoonlijke bijdragen aan het ziekenfonds ten laste en dat zowel voor het deel wettelijk verplichte verzekering als voor het deel niet optionele aanvullende verzekeringen. Dus die aanvullende verzekeringen waarbij de betrokkene zich verplicht aansluit als dat ziekenfonds gekozen wordt. De bijdragen voor optionele aanvullende verzekeringen waarbij de betrokkene de keuze heeft, worden niet ten laste genomen door de POD MI. Lees meer over de persoonlijke bijdragen op RIZIV en ControleDienstZiekenfondsen
Voor niet-begeleide minderjarige tijdelijk beschermden stelt zich een specifiek probleem voor de aansluiting bij het ziekenfonds. Door het tekort aan voogden moeten deze NBM tot 6 maanden wachten op een voogd. Lees meer op Niet-begeleide minderjarige. Een aantal ziekenfondsen weigert de aansluiting van de NBM als gerechtigde zolang de voogd geen toestemming gegeven heeft. De VVSG betreurt dat omdat de handelingsonbekwaamheid van de minderjarige bedoeld is om te beschermen en niet om bijkomende moeilijkheden te veroorzaken. Het is moeilijk te zien hoe een aansluiting bij de ziekteverzekering nadelig zou kunnen zijn voor de minderjarige. Voor de aansluiting van de NBM als persoon ten laste vragen de ziekenfondsen meestal geen toestemming van de voogd. Hier stelt zich echter een ander probleem. Als de NBM opgevangen wordt in een pleeggezin volstaat de inschrijving op hetzelfde adres opdat de NBM aangesloten kan worden als persoon ten laste (art 123, 3, f) van het KB van 3 juli 1996). Als de NBM evenwel bij familie of vrienden opgevangen wordt en ingeschreven wordt met de specifieke code (LOG) 06 "tijdelijke bescherming" in IT 141 (gezinssamenstelling) , dan staat de NBM niet op de gezinssamenstelling van het gezin en kan de NBM volgens het RIZIV niet aangesloten worden als persoon ten laste. Het gaat dan immers over een tijdelijke situatie en volgens de reglementering moet de gerechtigde “definitief” instaan voor het onderhoud van het kind in de plaats van de ouders opdat de inschrijving als persoon ten laste mogelijk is.
Om de aansluiting van de tijdelijke beschermde vluchtelingen zo snel mogelijk in orde te brengen, voorzien het RIZIV en de ziekenfondsen een vereenvoudigde procedure. Die houdt in dat er geen bestaansmiddelenonderzoek moet gebeuren.
Om de aansluitingen zo vlot mogelijk te laten verlopen, hebben de ziekenfondsen (Christelijke, Neutrale, Socialistische, Liberale, Onafhankelijke en de hulpkas) een gezamenlijke aanpak afgesproken. In elke provincie werd hierover een mail aan de OCMW's bezorgd samen met de inschrijvingsformulieren en de contactadressen van de ziekenfondsen. Het komt erop neer dat de aansluiting via digitale weg kan als de volgende documenten digitaal ingevuld, ondertekend door de tijdelijk beschermde en met vermelding van een contactpersoon bezorgd worden:
- Aansluitingsformulier van het gekozen ziekenfonds (zie provinciale mailing)
- Attest tijdelijke bescherming of bewijs van registratie (in afwachting van een attest tijdelijke bescherming).
Uiteraard kan de tijdelijk beschermde ook nog steeds zelf naar het ziekenfonds van zijn keuze stappen om de aansluiting in orde te brengen, al dan niet met begeleiding van familie, vrienden of gastgezin. Ook kunnen er lokaal nog steeds afspraken gemaakt worden om het aansluiten van de tijdelijk beschermden zo efficiënt mogelijk aan te pakken. In vorige periodes van hoge instroom werd er met zitdagen van de lokaal aanwezige ziekenfondsen in het sociaal huis gewerkt. De digitale weg kan dienen om minder zelfredzame mensen die er op eigen kracht niet in slagen om de aansluiting in orde te brengen toch snel verder te helpen vanuit het OCMW zonder dat zij naar het ziekenfonds moeten gaan. Om de werklast te spreiden wordt gevraagd om de tijdelijke beschermden te verdelen over de verschillende ziekenfondsen. Ook vanuit de academische wereld werd deze spreiding al bepleit. Uiteraard moet eerst en vooral het keuzerecht van de betrokkene gerespecteerd worden. Voor de mensen die geen keuze maken, kan er in de mate van het mogelijke rekening gehouden wordt met de verdeling. De ziekenfondsen werken nog aan een reeks veelgestelde vragen per doelgroep alsook aan een webinar. Meer informatie over de aansluiting en rechten van de Oekraïense vluchtelingen in deze presentatie van de ziekenfondsen.
De aansluiting gebeurt met terugwerkende kracht tot de eerste dag van het kwartaal waarin het bewijs van registratie of het attest van tijdelijke bescherming wordt afgeleverd. Het RIZIV vraagt ook dat zorgverleners hun factuur uitstellen tot de aansluiting bij de ziekteverzekering in orde is gebracht. Zorgverleners kunnen de tijdelijk beschermden herkennen aan hun bewijs van registratie of hun attest van tijdelijke bescherming (dat wordt niet ingetrokken bij de afgifte van de bijlage 15). Voor de maximumfactuur worden gastgezin en opgevangen gezin apart bekeken. Voor meer informatie: RIZIV. OCMW's kunnen ook voorschieten. OCMW's die met eigen middelen medische kosten betaald hebben, kunnen die kosten terugvorderen bij het ziekenfonds. Lees de omzendbrief van het RIZIV voor meer informatie.
In de FAQ de POD MI staat dat "dringende medische hulp wordt toegekend aan personen die Oekraïne verlaten hebben omwille van de oorlog en die aan het OCMW verklaren dat zij aanspraak maken op het statuut van tijdelijke bescherming". Dit gaat over verschillende situaties:
- mensen die nog geen stappen ondernomen hebben maar verklaren dat ze dat nog zullen doen,
- mensen die al een aankomstverklaring hebben maar zich nog niet konden registreren (nog niet geprobeerd of onverichter zake uit Brussel teruggekeerd),
- mensen die al een deel van de registratie doorlopen hebben maar nog geen bewijs van (pre-)registratie of attest van tijdelijke bescherming kregen
- mensen die al een attest van tijdelijke bescherming hebben maar zich nog niet bij de gemeente hebben aangemeld voor de afgifte van de bijlage 15 en de A kaart.
Voor de eerste 2 gevallen is dat een afwijking van de geldende regelgeving die bepaalt dat mensen in die situatie geen recht hebben op dringende medische hulp. Dit omdat oorlogsvluchtelingen toch wel in een andere situatie verkeren dan toeristen en de medische zorgen toch op zijn minst gewaarborgd moeten zijn. In de laatste 2 gevallen is er een dubbele oplossing. Ofwel dringende medische hulp. Ofwel ziekteverzekering met terugwerkende kracht. De aansluiting bij de ziekteverzekering kan immers met terugwerkende kracht in orde kan worden gebracht. In afwachting kan het OCMW voorschotten toekennen als de zorgverstrekker de facturatie niet uitstelt tot de aansluiting gebeurt is zoals gevraagd wordt door het RIZIV.
Arbeidsongeschiktheid - gezinssituatie
De gezinssituatie kan een invloed hebben op de arbeidsongeschiktheidsuitkering.In principe wordt rekening gehouden met de inkomsten van niet-verwante personen die op hetzelfde adres wonen. Dat kan leiden tot een verlaging van de uitkering. Voor gastgezinnen die tijdelijk beschermde vluchtelingen uit Oekraïne opvangen heeft dat echter geen gevolgen voor hun uitkering.
Wanneer Oekraïense vluchtelingen ingeschreven worden op de hoofdverblijfplaats van een persoon die arbeidsongeschikt is, worden deze opgevangen personen voor de berekening van de arbeidsongeschiktheidsuitkering niet beschouwd als deel van het gezin. Het opvangen van Oekraïense vluchtelingen zal dus nooit tot een verlaging van de uitkering leiden.
Lees hier meer.
