Samentuin Venning Kortrijk

Hoe en wanneer is het project ontstaan? 

De sociale wijk waar de moestuin ligt heet de Venning. Het project is ongeveer vier jaar geleden ontstaan vanuit de leerwerkplaats waar er ook ruimte was voor moestuin. 

Kan je kort jullie voedselproject toelichten?

De Venning is een project van het OCMW van Kortrijk dat kadert in sociale activering (mensen die in leefloon zitten die terug worden geactiveerd door nuttig en productief te zijn). Zij doen dit aan de hand van groenten kweken en het volledige onderhoud van de groentetuin. 

Ze hebben ongeveer een halve hectare grond, de productie begint nu te stijgen en men levert nu aan het sociaal restaurant VORK, dat ook deel is van het OCMW Kortrijk. Ze zijn nu aan het uitbouwen naar een zelfpluktuin ook voor andere partners. Er is ook sprake van een sociale kruidenier die zou willen opstarten in Kortrijk, de groenten kunnen dan ook naar daar gaan. 

Die restaurants zijn bijkomende partners om het aanbod diverser en specialer te kunnen uitbouwen (bloemen, kruiden, …). 

Welke rol heeft de gemeente hierin gespeeld? 

Het project kan rekenen op het budget van de leerwerkplaats, dat op zijn beurt onder werk en activering valt van het OCMW Kortrijk. 

Met welke diensten werken jullie samen ? 

• OCMW: vanuit werking rond werk en activering 

• Leerwerkplaats OCMW: werken samen met sociaal huurkantoor de Poort (artikel 60-stage). Hier kunnen mensen een stiel leren (werkvoorbereidende stages). Na artikel 60-stages kom je op reguliere arbeidsmarkt 

Welke externe financiering en partners hebben jullie ingezet ?

Externe partners:

In het begin enkel binnen het OCMW, ze proberen dit nu wat open te trekken, omdat die instroom minder hoog ligt dan verwacht. De jobs zijn heel fysiek, winter en zomer, de mensen moeten ook goesting hebben. 

• Als onderdeel van het OCMW Kortrijk werken ze samen met partners die doelgroep medewerkers willen laten meewerken in de tuin. Denk aan ocmw’s van naburige steden, VDAB,  centra geestelijke gezondheid,… 

• Op vlak van de groentetuin wordt er samengewerkt met Food Act. Kruiden die er binnenkomen via de supermarkten krijgen een tweede leven. De oogst gaat sinds de start van het project naar het sociaal restaurant van Kortrijk VORK. 

• Sinds dit jaar uitbreiding met 3 Kortrijkse restaurants, de Kleinkeuken, BK 6, en vier. Deze worden betrokken onder vorm van zelfpluk en betalen daarvoor een jaarlijkse bijdrage. Deze bijdragen zijn nu als start bewust niet hoog. Dit om de druk op de productie niet te hoog te maken en onze nieuwe partners de kans te geven om te ervaren wat de tuin hen kan bieden over de seizoenen heen. 

Subsidies: Er wordt tot nu toe geen gebruik gemaakt van specifieke projectsubsidies. 

Wat zijn de successen en de uitdagingen ?

Successen: 

• Naar de doelgroep medewerkers toe: een gezonde werkomgeving die rust uitstraalt en mee evolueert met de seizoenen. 

• De tuin wordt niet enkel voor productie uitgewerkt maar ook als groene long voor mens en dier. 

• Door veel aandacht te hebben voor borders met bloemen, kruiden en hagen zorgen we voor een ecologisch evenwicht dat ook mooi oogt. De waardeplanten zorgen niet alleen voor een breed assortiment insecten, onze partners vinden er ook kruiden, bloemen, wortels,…, die ze in hun keuken kunnen verwerken. Ze kunnen planten oogsten in een stadium dat in de groothandel moeilijk te vinden is. Ook kunnen zij de groenten oogsten wanneer zij dit wensen, alles rechtstreeks van veld naar keuken, en dit elke dag. 

• Een deel van de tuin is voorbehouden voor buurtbewoners die er een vierkante meter tuin kunnen bewerken. Dit zorgt voor een verankering met de buurt, verbondenheid en sociale controle. 

• Alles wordt zorgvuldig gewogen zodat we een duidelijk beeld krijgen van hoeveelheden en kwaliteit. Nu wordt er gewerkt met teeltbedden van 1m breed en een teeltplan met veel verschillende soorten, telkens op 1 bed. In het najaar kunnen we dan evalueren of de hoeveelheid gekweekte groenten groot genoeg is met 1 bed of dat we ons aanbod moeten beperken en spreiden over meerdere bedden.. 

Uitdagingen: 

• Mensen uit de wijk betrekken is niet voor de hand liggend. Het is makkelijker om de geëngageerde vrijwilligers elk een stukje grond te geven en hen vrijblijvend te laten helpen. 

• Het werk van de doelgroep medewerkers boeiend houden tijdens de wintermaanden. 

• De essentie van dit project is het activeren en motiveren van onze doelgroep. Tuinieren is het hulpmiddel om te werken aan attitudes en motivatie. Het is onze uitdaging om zowel op beide terreinen resultaat te boeken. De ruimte voor fouten en kleine mislukkingen moet bewaard blijven terwijl we aan de andere kant een ruim en mooi aanbod willen bieden aan onze partners en liefst van een hoge kwaliteit. 

• Het circulaire tuinieren nastreven. Nu wordt nog compost aangevoerd van buitenaf maar we werken naar een gesloten kring toe. 

• Er is ambitie om door te groeien naar het korte keten verhaal en lokale horeca te betrekken