Lokale Voedselstrategie Sint-Niklaas

Tekst: Aline Verbrugge op basis van interview (maart 2021) met Gerben Van Schoote   (gerben.vanschoote@sint-niklaas.be , 0494 47 18 23). Sint-Niklaas zit in de participatiefase. 

Hoe en wanneer is de lokale voedselstrategie ontstaan? 

In 2018 organiseerde de stad Sint-Niklaas een workshop ‘Sint-Niklaas Slimme Stad’. Tijdens deze workshop zijn er een achttal projecten naar voren geschoven, waarbij ook de opmaak van een lokale voedselstrategie. In verdere workshops heeft de stad met de collega's intern doelstellingen van die voedselstrategie bepaald tegen 2030. 

Kan je kort jullie voedselproject toelichten?

Momenteel is er een tijdlijn opgemaakt binnen de stad waarop er per jaar verschillende doelstellingen worden gezet. Ze zijn gestart
met een bodemanalyse. Het begeleidingstraject is gepland tot eind 2021, en dan zou de nota moeten afgerond worden. Binnen de
stad is er een participatiecel die het traject helpt te versterken.

Daarnaast is een voedselraad samengesteld van 10 mensen die dichter bij het project willen staan (intern, burgers, middenveld, ...).

Momenteel zijn er al zes strategische doelstellingen vooropgesteld: landbouw wordt zichtbaarder in de stad, lokale voeding neemt
toe, samenwerken leidt tot innovatie, lokaal en duurzaam zijn de norm, voeding versterkt kwetsbare groepen, voedselverspilling
daalt. Deze doelstellingen zijn nog niet goedgekeurd door het college. Naast deze strategische doelstellingen willen ze dit nog vertalen naar acties en de doelstellingen formuleren op korte, mid-lange
enlange termijn.

Welke rol heeft de gemeente hierin gespeeld? 

De gemeente heeft nu de trekkersrol (ze zullen dit niet blijven doen), voorziet budgetten, volgt het participatietraject, en luistert de
doelstellingen die eruit voortvloeien.


Samenwerking met Beplanet: Stad Niklaas gaat burgerprojecten ondersteunen van Beplanet (proximity). Hiervoor heeft de stad al
40 000 euro voorzien. Be planet organiseert een crowdfunding bij de bedrijven en de bewoners die het budget met 40 000 euro zal
verhogen. 

Met welke diensten werken jullie samen ? 

  • Landbouw 
  • Economie 
  • Duurzaamheid 
  • 2 energiecoaches (waarvan 1 op de scholen) 
  • Participatie 
  • Samenleving en preventie (kwetsbare groepen) 

Belangrijk om Schepen ruimtelijke ordening en natuur en Schepen landbouw op de hoogte houden!

Gerben is de trekker van de lokale voedselstrategie maar het is wel de bedoeling dat je hiervoor mensen samenbrengt en betrekt vanuit verschillende domeinen. Voor de verschillende workshops van Rikolto en Letus werden verschillende mensen vanuit het voedsellandschap in Sint-Niklaas uitgenodigd. Door de externe begeleiding die de juiste thema’s aanhalen ging het goed vooruit. Ook door de uitnodigingen aantrekkelijk, visueel en daardoor toegankelijk te maken waren de mensen wel enthousiast om aanwezig te zijn en ook hun droombeeld op tafel te leggen. 

Welke externe financiering en partners hebben jullie ingezet ?

Externe partners:

  • Letus en rikolto begeleiden de verschillende workshops
  • Mogelijke partners, o.a. Voedselteams, Vormingplus, landbouwbedrijven, Regionaal Landschap, horeca, school, kleinhandel, distributie, sociale projecten, natuurbeweging, middenveld, afvalbedrijf, onderzoeksinstelling, ketenorganisatie, ...
  • Samenwerking met Beplanet: Stad Niklaas gaat burgerprojecten ondersteunen van Beplanet (dit noemt proximity). Hiervoor heeft de stad al 40 000 euro voorzien. Be planet organiseert dit. Via crowdfunding bij de bedrijven en bewoners van Sint-Niklaas zal budget van 40 000 euro worden verhoogd.  

Subsidies: 

  • Momenteel nog niet ingeschreven op subsidies. Staat wel op de planning.

Wat zijn de successen en de uitdagingen ?

Successen: 

  • Debatavond boer ah woord: als stad geef je een budget, zoek je partners, dit is bottom-up gestart, mooi samenwerkingsverband tussen Avanza, de stad, voedselteams 

  • Stem van burger wordt gehoord 

  • Pioneerstraject met verschillende andere steden en gemeenten is zeer verrijkend (o.l.v. Levuur en Rikolto) 

Uitdagingen: 

  • Corona om dat het niet fysiek kon 

  • Nota lokale voedselstrategie opmaken is de eerste stap, maar nu moet je die nog waarmaken. Hiervoor heb je middelen en mankracht (trekkersrol) nodig. 

  • Je bent sterk afhankelijk van college en je moet bij schepenen de vinger aan de pols houden. Als je 3 schepen kunt overtuigen zit je al sterker in het college om er iets te laten doorkomen. Je moet er veel tijd insteken. Samenwerking is cruciaal. 

  • Boeren staan open voor korte keten, maar ze vinden elkaar niet snel. Ook wegens de fluctuerende vraag van de consumenten ondervinden ze moeilijkheden