Leefloon

Voorwaarden

De voorwaarden om een recht op maatschappelijke integratie te openen/een leefloon te ontvangen, zijn de volgende.

Sociaal onderzoek

Bij elke aanvraag maatschappelijke integratie/leefloon zal een maatschappelijk werker van de sociale dienst van het OCMW een sociaal onderzoek voeren om een beeld te krijgen van de leefsituatie van de cliënt op financieel, materieel en sociaal vlak. De cliënt zal hiertoe de noodzakelijke informatie bezorgen. De maatschappelijk werker gaat daarenboven in het sociaal onderzoek na of de leefloonaanvrager aan alle wettelijke voorwaarden voldoet. Hij/zij is hiervoor verplicht om een huisbezoek af te leggen en de gegevensstromen uit de Kruispuntbank Sociale Zekerheid (KSZ) te raadplegen.

De maatschappelijk werker maakt een sociaal dossier op en een sociaal verslag met daarin, met het oog op het maken van afspraken op maat in het GPMI, eveneens de beschrijving van de capaciteiten van de cliënt.  Het sociaal verslag zal een voorstel van beslissing tot toekenning of weigering van het leefloon bevatten.

Leeflooncategorieën

Er zijn drie categorieën leefloongerechtigden

1. Samenwonenden: personen die onder hetzelfde dak wonen en hoofdzakelijk gemeenschappelijk een huishouden doen. Via het sociaal onderzoek worden feiten verzameld om te kunnen vaststellen of de leefloonaanvrager samenwonend is.
2. Alleenstaanden: personen waarbij uit het sociaal onderzoek blijkt dat ze niet samenwonen en geen gezin ten laste hebben.
3. Personen met een gezin ten laste: personen die samenwonen met minstens 1 ongehuwd minderjarig kind, dat ze effectief financieel ten laste hebben.

Leefloonbedragen

De leefloonbedragen zijn met ingang van 1 februari 2025

• Samenwonend: 876,13 euro per maand (10.513,60 euro per jaar)
• Alleenstaand:  1.314,20 euro per maand (15.770,41 euro per jaar)
• Gezinslast: 1.776,07 euro per maand (21.312,87 euro per jaar)

Equivalent leefloon

Personen die geen recht hebben op een leefloon, omdat ze niet voldoen aan een van de voorwaarden, maar die wel in een vergelijkbare situatie zitten als een leefloongerechtigde, krijgen financiële steun equivalent aan een leefloon. Die personen moeten wel hun werkelijke verblijfplaats hebben in België en behoeftig zijn. Meestal moeten ze ook nog voldoen aan de voorwaarden van werkbereidheid, het uitputten van andere sociale rechten, het vorderen van onderhoudsgeld en het maken van afspraken in een GPMI.

Wie beslist over het toekennen van leefloon?

Het is het Bijzonder Comité van de Sociale Dienst (BCSD) dat de beslissingsbevoegdheid heeft over individuele dossiers maatschappelijke dienstverlening.

De decretaal vastgelegde bevoegdheden van het BCSD worden bepaald in artikel 113 van het Decreet Lokaal Bestuur (DLB). Er zijn vier aan het BCSD (of haar sub-comités) toegewezen bevoegdheden :

1. De besluitvorming rond alles wat te maken heeft met maatschappelijke dienstverlening

2. De besluitvorming rond alles wat te maken heeft met maatschappelijke integratie

3. De bekrachtiging van beslissingen van de voorzitter van het BCSD

4. Het geven van (niet-bindend) advies

Geïndividualiseerd Project Maatschappelijke Integratie (GPMI)

Samen met vrijwel elke leeflooncliënt zal het OCMW een GPMI opmaken. Het is een overeenkomst (in de meeste sociale diensten is de term ‘contract(je)’ legio) met daarin wederzijdse afspraken tussen cliënt en OCMW en is in eerste instantie verplicht af te sluiten met het oog op activering van of werk voor de cliënt, tenzij er gezondheids- of billijkheidsredenen aanvaard worden om geen GPMI af te sluiten. In dat geval is het echter toch mogelijk om facultatief een GPMI af te sluiten met afspraken over bepaalde levenssituaties van de cliënt.

De voornaamste elementen voor een GPMI zijn:

• Wordt opgemaakt in overleg met de cliënt.
• Bevat zowel afspraken en doelstellingen voor de cliënt als voor het OCMW.
• Deze afspraken zijn op maat van de cliënt en haalbaar voor de cliënt.
• Is in begrijpbare taal opgesteld.
• Wordt opgemaakt binnen de drie maanden na toekenning van een leefloon.
• Wordt minstens drie maal per jaar (minstens tweemaal in persoonlijk contact) in overleg met de cliënt geëvalueerd.
• Genereert extra 10% bovenop de basissubsidie die een OCMW ontvangt per leefloondossier.