Wat maakt een lokaal dienstencentrum zo bijzonder? Iedereen is er welkom: van mensen die op zoek zijn naar een gezellige babbel of een fijne job als vrijwilliger, tot kansarme personen en mensen die fysieke ondersteuning nodig hebben of het mentaal moeilijk hebben. De activiteiten zijn laagdrempelig en betaalbaar.
Ze scheppen sociaal contact tussen heel diverse mensen die elkaar anders misschien niet eens zouden ontmoeten. Zo bouwen de bezoekers een netwerk op: een belangrijk ingrediënt voor een goed leven. Dankzij hun lokaal dienstencentrum kunnen mensen vaak zelfs langer thuis wonen. Extra troef: wie een zorgvraag heeft of zelf hulp wil aanbieden, hoeft niet eerst bij allerlei instellingen of sociaal werkers aan te kloppen. Nee, het lokaal dienstencentrum zet je op weg. Je stapt er gewoon binnen met je vraag, je zorgen, maar ook met je talent, je inzet of je interesse. Een lokaal dienstencentrum past zich aan de bezoeker aan, ongeacht de afkomst, financiële situatie of interesses.
Daarnaast heeft het lokaal dienstencentrum een rijk aanbod aan vrijwilligerswerk. Duizenden vrijwilligers staan dagelijks klaar om van het lokaal dienstencentrum een prachtig verhaal te maken. Zorgvragers krijgen hulp, vrijwilligers en bezoekers beleven een aangename tijd.
De initiatieven van de lokale dienstencentra komen niet zomaar uit de lucht vallen: ze zijn gebaseerd op een buurtanalyse. Die verankering in de buurt maakt elk lokaal dienstencentrum laagdrempelig en zonder meer uniek. Elk centrum heeft eigen accenten, een eigen invulling van de activiteiten, met vrijwilligers uit de buurt. Hier kennen en helpen mensen elkaar. Wie lokaal dienstencentrum zegt, zegt zorgzame buurt! Ook omdat elk centrum een uitgebreid netwerk van zorg- en ondersteuningspartners heeft, van wijkagent tot postbode of buurtvereniging.
Ten Hove was eerst
Het 50-jarig bestaan van LDC Ten Hove in Gent betekent meteen het 50-jarig bestaan van de Vlaamse lokale dienstencentra. Ten Hove was namelijk het eerste lokale dienstencentrum. Het markeerde het jubileum al op 17 februari met een studiedag van de Vereniging van Vlaamse lokale dienstencentra (VVDC) en de stad Gent voor LDCcentrumleiders. Eenzaamheid, de plaats van de reguliere thuiszorg in de zorgzame buurten, duurzame zorgzame buurten en de rol van de lokale dienstencentra, duurzame samenwerkingen en de mogelijkheden van burenhulp waren thema’s die in het bijzonder aan bod kwamen.
Inspirerende praktijken uit buurland Nederland en een videoboodschap van minister Hilde Crevits maakten het programma helemaal af. ‘Het nieuwe woonzorgdecreet dat in werking trad in 2019, heeft een breed kader geschapen waarbinnen de lokale dienstencentra kunnen werken,’ becommentarieert Katia Sette, diensthoofd LDC’s bij OCMW Gent. ‘Zowel qua manier van werken als qua doelgroep biedt het decreet veel mogelijkheden. Het benadrukt ook het belang van de sociale cohesie, sociale netwerken en samenwerking met lokale partners. Dat is een hele wending, als je vergelijkt met het voorgaande decreet. De blik van de lokale dienstencentra is nu naar buiten gekeerd, terwijl ze vroeger vooral gericht waren op activiteiten binnen de eigen muren.’
Nog onderbelicht: preventieve werking
In een lokaal dienstencentrum staat altijd wel wat op het programma: vormingen, ontmoetingsmomenten, verzorging, uitstappen, maaltijden. Maar de dienstencentra doen geen van die dingen zomaar. De klemtoon ligt bijna altijd op preventie. Zo stimuleren prettige activiteiten sociaal contact en helpen ze sociaal isolement voorkomen. Via infomomenten, bewegings- en relaxatieoefeningen, diensten zoals voetverzorging helpen LDC’s fysieke of psychische gezondheidsproblemen te snel af te zijn. Informatiesessies maken mensen wegwijs in voorzieningen en sociale of financiële voordelen. Computercursussen over online bankieren helpen mensen om langer zelfredzaam te blijven enzovoort.
Al die initiatieven kun je samenvatten als een uitnodiging aan elke bezoeker om zorg te dragen voor zichzelf of anderen, en op die manier langer op een veilige en prettige manier thuis te blijven wonen. En die preventieve invalshoek heeft nog een ander voordeel: is er toch iets aan de hand, dan merkt het lokaal dienstencentrum dit meteen op en kan het snel inspelen op beginnende zorgnoden.
VVSG en Vlaanderen versterken preventieve functie LDC’s
Eind 2021 kende de Vlaamse overheid een projectsubsidie toe aan de VVSG om de preventieve functie van lokale dienstencentra nog te versterken en breder bekend te maken. Met de steun van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid sloegen we de handen in elkaar met Gezond Leven, het Logo, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, de Vereniging van Vlaamse Lokale Dienstencentra en Zorgnet-Icuro. Het project krijgt vorm rond twee grote pijlers. Met een communicatiecampagne die start op 30 april, maken we de preventieve functie van LDC’s verder bekend onder het brede publiek. Daarnaast stimuleren we lokale dienstencentra met een ondersteuningsaanbod om in te zetten op hun preventieve functie.
Zo bieden we elk erkend LDC een vormingskrediet aan dat het kan besteden aan vorming gerelateerd aan de preventieve werking. Bovendien kunnen medewerkers van lokale dienstencentra gratis een eendaagse vorming bijwonen over motiverend communiceren met mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden in het LDC. Deze sessies worden begeleid door lesgevers van Gezond Leven. Het project loopt nog tot eind juni.
Zondag 30 april: feest
50 jaar lokale dienstencentra: jawel, een gouden jubileum. Een halve eeuw lang al zijn ze van onschatbare waarde in vele buurten in Vlaanderen. Voor tienduizenden mensen zijn ze vaak jarenlang een warme thuis geweest. Als dat geen feest waard is! Meer dan één feest zelfs: beginnen doen we in Genk op zondag 30 april, en in mei volgen er verschillende dienstencentra in Vlaanderen en Brussel. Meer nog dan anders is werkelijk iedereen welkom, ook de buurtbewoners die er normaal niet binnenstappen. Zoals het hoort vult elk lokaal dienstencentrum het jubileumfeest op zijn eigen manier in. Maar één ding staat nu al vast: aan warmte, zorgzaamheid, sfeer én koffie zal het nergens ontbreken. —
Lore Vandeurzen is VVSG-stafmedewerker zorg en gezondheid
Voor Lokaal 04 | 2023
Onze communicatiecampagne brengt vanaf 30 april twee maanden lang de lokale dienstencentra en hun preventieve waarde onder de aandacht. Het ideale moment om het LDC in jouw stad of gemeente in de kijker te zetten! Ga aan de slag met de campagnematerialen die je vindt op vvsg.be/LDC-50, en bekijk daar ook de datums en locaties van onze zes lokale acties.
Meer informatie over het ondersteuningsproject en vormingsaanbod over de preventieve functie vind je op vvsg.be/preventieve-functie-ldc Met al je vragen hierover kun je ook terecht bij lore.vandeurzen@vvsg.be
Verwant
