De extreme droogte en hittedagen van de laatste drie jaar maakt het klimaat – en watervraagstuk heel zichtbaar. Het biedt een kans om met z’n allen volop in te zetten op de verdere ontwikkeling van een klimaatrobuuste, aangename leefomgeving met een kwalitatief verdichte bebouwde omgeving. De riool- en regenwater infrastructuur gekoppeld met ruimtelijke inrichting zijn een cruciaal onderdeel in dit verhaal met de gemeente als best geplaatste beheerder nu en in de toekomst. De visie van VVSG over de toekomst van het riool- en regenwaterbeheer vindt u hier.
Als meest burgernabij bestuur, als instantie die moet waken over de veiligheid en de netheid in het openbaar domein, wordt een gemeente door haar inwoners afgerekend op de manier waarop de gemeente de vele aanspraken op dat openbaar domein en op de openbare infrastructuur weet te verzoenen. De gemeente blijft daarom dé actor voor het beheer van het openbaar domein. De investeringen in de publieke ruimte zijn ook een belangrijk instrument om de effecten (droogte, hitte, wateroverlast, …) van extreme weersomstandigheden door de
klimaatverandering te milderen. Oplossingen voor extremere piekneerslagen in de zomer moeten we meer bovengronds in de publieke ruimte zoeken.
De riool – en regenwaterinfrastructuur is integraal onderdeel van het openbaar domein. Dit geldt operationeel: riool- en regenwaterinfrastructuur wordt altijd samen met de wegenis en het publiek domein aangelegd. Dit geldt evengoed beleidsmatig en qua verantwoordelijkheid: het gemeentebestuur moet overlast (wateroverlast, extreme droogte, hitte) in de publieke ruimte vermijden en zal de definitieve beslissingen moeten nemen over multifunctioneel gebruik van publieke ruimtes. Een onthard, groen stadspleintje bergt en infiltreert regenwater bij hevige stortbuien en zorgt voor verkoeling en beleving bij hete dagen. Het koppelen van de kansen die water, natuur en ruimtelijke inrichting bieden, is een oplossing voor onze ruimtelijke en wateruitdagingen.
De grootste synergie is te vinden tussen het beheer van het gemeentelijk riool- en regenwaterstelsel en het beheer van de publieke ruimte. Als het gemeentelijke rioolnet volledig uitgebouwd zal zijn zal de nieuwwaarde van de totale infrastructuur (riolering en wegenis erboven) zeker 50 miljard euro bedragen (exclusief nieuwwaarde openbaar domein zonder riolering en exclusief extra maatregelen noodzakelijk door de klimaatverandering).
Gemeenten en hun (inter)gemeentelijke rioolbeheerders investeren continu in de riool- en regenwaterinfrastructuur en de publieke ruimte. Om de goede toestand van de waterlichamen te realiseren moeten we maximaal gebruik maken van de vele koppelkansen tussen waterbeleid en ruimtelijke inrichting. Veranker afspraken op niveau doelstellingen en financiering tussen de Vlaamse overheid en lokale besturen. De lokale besturen kunnen dan zelf de lokale en Vlaamse beleidsdoelen matchen. In hun ‘Actieplan voor het gemeentelijk rioolbeheer’ doen de VVSG en AquaFlanders concrete voorstellen om te komen tot een rioolcontract tussen de Vlaamse overheid en elke gemeente en rioolbeheerder.
