Thuiszorg: Zestig jaar thuiszorg in Edegem

Anne Bryon, diensthoofd gezinszorg, beschrijft de afgelegde weg met veel passie. ‘We spreken al over zestig jaar openbare thuiszorg in Edegem, maar sinds enkele jaren kreeg de dienst een eigen naam, namelijk Thuiszorg Immaculata,’ zegt ze. ‘Het begon toen de Commissie van Openbare Onderstand iets wilde doen aan de zorgnoden bij thuiswonende ouderen. Ze werkte samen met private diensten en bood financiële tussenkomst waar dat nodig was. Tot ze in 1968 besloot om zelf een opleiding te organiseren en een achttal medewerkers op te leiden als “bejaardenhelpsters”. Geleidelijk groeide het zorgaanbod en vooral in de jaren negentig kreeg de dienst een officiëler karakter.’

Maar de grootste verandering kwam er ongeveer tien jaar geleden. ‘Toen verhuisde de dienst voor gezinszorg naar de campus van het woonzorgcentrum en ging het lokale dienstencentrum open,’ weet Anne Bryon. ‘Bij de inkanteling van OCMW en gemeente besliste Edegem alle zorgdiensten verder te verzelfstandigen. Het samenbrengen van alle zorgdiensten gaf een enorme opkikker. Zo omvat het woonzorgnetwerk nu het lokaal dienstencentrum Den Appel, Thuiszorg Immaculata, een centrum voor kortverblijf en het wzc Immaculata.’

Kirsten Van Eyck, verantwoordelijke zorgzame buurt, vult enthousiast aan. ‘Deze seniorencampus vormt nu een actief aanspreekpunt voor alle senioren, dat zowel preventief werkt als (dringende) zorgnoden beantwoordt. Bij elke zorgvraag zoekt de zorgintaker naar het meest geschikte antwoord. We moeten niet per se alles zelf doen, soms heeft een andere partner een betere oplossing in huis.’ Het openbare zorgaanbod in Edegem is constant in evolutie. ‘Zo durfden we ook bepaalde dienstverlening stopzetten en overstappen op regie, wanneer de rol als initiatiefnemer niet rendabel bleek te zijn. Maar we laten het niet los en blijven vanuit onze regiefunctie steeds een vinger aan de pols houden,’ verzekert Kirsten.

‘Medewerkers die al lang meedraaien, hebben hun werk mettertijd enorm zien evolueren,’ gaat Kirsten Van Eyck voort. ‘Vroeger hadden zij de hele week één vaste gebruiker. Dat is nu absoluut niet meer mogelijk. Het beleid pleit ervoor om steeds in kortere blokken van twee of één uur of zelfs minder hulp te verlenen en ook ’s avonds of in het weekend. De context waarin onze verzorgenden nu werken, is ook complexer. Thuiszorg is niet alleen maar gezellig koffiekletsen bij een lieve oude dame. Integendeel, er zijn heel wat pittige situaties, zowel fysiek als mentaal. Als je vier uur in een moeilijke situatie een gezin ondersteunt, moet je echt stevig in je schoenen staan.’ Alle medewerkers van Thuiszorg Immaculata hebben gelukkig die juiste ingesteldheid. Ze stellen telkens het belang van de klant voorop. Zo liet een van hen onlangs nog deze uitspraak optekenen: ‘Al moet ik weet-ik-veel-wat allemaal opkuisen, als die persoon ervoor kiest om thuis te blijven wonen, dan doen we er alles aan om dat mogelijk te maken!’

Kirsten Van Eyck: ‘Thuiszorg speelt zich af achter de gevels. Onze medewerkers verzetten bergen, maar staan nooit in de spotlights. Zij zorgen er elke dag voor dat zorgbehoevenden thuis kunnen blijven wonen. Daarom zijn we zo trots op ons personeel. Zonder hen zou de residentiële zorg overstelpt worden. Wat meer aandacht voor het werk in de thuiszorg, of dat nu schoonmaakhulp, gezinszorg of verpleging is, zou zeer welkom zijn.’

‘Wij geloven rotsvast in het belang van lokale samenwerking,’ zegt Kirsten Van Eyck nog. ‘Binnen ons eigen zorgnetwerk vinden we tal van partners, maar ook huisartsen en thuisverpleging wandelen vlot ons bureau binnen om samen naar een oplossing te zoeken. Omdat wij enkel lokaal werken, kent iedereen ons. “Bel maar eens naar Anne, die zal je wel kunnen helpen,” klinkt het dan vaak. Want onze doorverwijzers weten dat we altijd blijven zoeken naar een oplossing.’

Anne Bryon beaamt dat volmondig. ‘Bij ons staat een goede connectie tijdens onze dienstverlening centraal: een goede band met onze cliënten, met ons personeel én met onze samenwerkingspartners. We gaan met de cliënt samen op pad, zoeken naar de meest geschikte oplossing en staan paraat aan de zijlijn wanneer het nodig is. We evolueren mee met de vraag en kunnen een integraal zorgaanbod voorstellen: van de minst ingrijpende hulp, bijvoorbeeld schoonmaakhulp, tot dagelijkse ondersteuning op alle mogelijke vlakken. We zijn niet zo groot, maar we verzetten met onze ploeg wel heel wat werk. We bieden gezinszorg en schoonmaakhulp aan, lenen personenalarmsystemen uit, regelen vervoer via de mindermobielencentrale met onze vrijwilligers, ondersteunen mantelzorgers en organiseren ontmoetingsmomenten voor hen. Ten slotte kunnen we door een nauwe samenwerking met de sociale dienst van de gemeente cliënten die behoeftig zijn, snel en adequaat voorthelpen.’

Als kleinere dienst ervaart Thuiszorg Immaculata van allerlei kanten druk: de druk om steeds flexibeler te werken, om de dienst verder te digitaliseren, de strijd om personeel te vinden en zich telkens meer te specialiseren. Dit alles vergt enorme inzet en creativiteit. ‘Grotere organisaties kunnen gemakkelijker op al deze tendensen inspelen,’ beseft Anne Bryon. ‘Maar wij zien nog steeds grote voordelen voor een kleinere, openbare dienst. Wij zijn dus absoluut voorstander van het lokale bestuur als zorgaanbieder en wij geloven in onze schaal: we staan dicht bij ons personeel en onze cliënten, en dat komt de kwaliteit van de dienstverlening alleen maar ten goede.’ Kirsten Van Eyck knikt: ‘Onze deur staat altijd open, een vast aanspreekpunt geeft vertrouwen. Kortom, small is beautiful!’ —

Joke Vandewalle is VVSG-stafmedewerker thuiszorg
Voor Lokaal 11 | 2021