Project Stroom

Korte beschrijving:

Dankzij de financiering van Vlaanderen Circulair organiseerde stad Mechelen, samen met Studio Dott, een buurtactieonderzoek in 2018-2019. Bedoeling was het draagvlak voor circulair gedachtegoed bij de Mechelaar in kaart te brengen, als start voor een circulaire consumptie sensibilisatie- en actiecampagne Stroom, die nu verder zal worden gezet stadsbreed. Daarnaast wilden we nieuwe circulaire initiatieven uitproberen of een duwtje in de rug geven van bestaande circulaire initiatieven van burgers en ondernemers, die een antwoord bieden op de in kaart gebrachte behoeftes van bewoners. Stroom wil dat alle Mechelaars, ook diegene die niet per se wakker liggen van duurzaamheid of klimaatactief zijn, het delen en herstellen van materialen vooropstellen of kringloopdenken als norm beschouwen. De uitgekozen buurt was Bethaniënpolder-Auwegemvaart, omdat die divers is qua socio-economische en culturele achtergrond van haar inwoners, en dus een weerspiegeling van de Mechelse bevolking.

Reden van het project:

We stelden vast dat burgers nauwelijks een actieve partner zijn in het vormen van beleidsplannen mbt circulaire economie of in de uitwerking van circulaire consumptiemodellen door producenten. Burgers worden vanuit economisch standpunt gezien als consument of eindgebruiker. Daarom wilden we via een participatie- en co-creatieproces samen met burgers, ondernemers en de overheid aan de slag om de transitie naar een circulaire economie te versnellen.

• Startdatum: 1 januari 2018
• Investeringsbedrag: 50.000-250.000 euro
• Financieringskanaal: Vlaamse Subsidies
• Aanwerving: Halftijdse werkkracht

• Gemeente: Mechelen
• Contactpersoon: Julie Poppe
• E-mailadres: julie.poppe@mechelen.be
• Website: Project Stroom

Betrokken diensten binnen de gemeente:

• Projectcoördinatie: Strategie en Ontwikkeling
  (onder organisatiedoelstelling slimme stad)
• Ondersteuning van stuurgroep : Sociaal Beleid  |  Economie  |  Duurzaamheid  |  Marketing en Communicatie  | Mobiliteit

Samenwerking met andere lokale besturen:

• Vlaanderen Circulair was betrokken als financier, en met hen is tussentijds overleg geweest.
• Voor disseminatie van leerlessen werken we samen met andere steden en gemeenten in Vlaanderen,
• Het Interreg Europe project CECI (Circular Economy Citizen Involvement)
• Europese regio's
• Steden
•  Burgerinitiatieven

Externe partners:

WP 2 en 3 werd in partnerschap uitgevoerd met Studio Dott, een service design bureau.

• Studio Dott: ontwierp visueel materiaal en tools voor het in kaart brengen van de dagdagelijkse behoeftes, interesses en wensen van bewoners inzake verschillende thema's (voeding, kledij, materialen, afval, mobiliteit, vrije tijd en ontspanning, water en energie, groen in de buurt).

Succesfactoren

• De inspanningen om ook stem te horen van diegene die je niet per se bereikt met participatieproces.
• Via sociale organisaties en sleutelfiguren in de buurt vertrouwensband opbouwen en diversifiëren in aanpak naargelang doelgroep.
• Er niet van uit gaan dat er een one-size-fits-all oplossing bestaat maar vele verschillende circulaire initiatieven ondersteunen tegelijk want dit zorgt voor de systeemverandering.
• Moeilijk jargon/term circulaire economie vermijden zodat we niet alleen mensen aanspreken die geïnteresseerd zijn in duurzaamheid of in innovatie, maar het CE-denken kunnen vertalen naar alle burgers toe.

Valkuilen

• Te snel willen gaan.
• Diepgaand participatief proces en bereiken van doelgroepen die niet per se participeren (jongeren, mensen die leven kwetsbare situaties) heeft tijd nodig!
• Buurt was iets te groot om iedereen te kunnen bereiken/engageren (1250 huishoudens )
• Geen buurtgevoel in de gehele buurt, maar eerder opgesplitst in kleinere buurten/sociale cohesie per straat of aantal straten

Uitdagingen

• Zorgen voor betaalbare, laagdrempelige circulaire oplossingen die voor iedereen toegankelijk zijn.
• Zo veel mogelijk circulaire initiatieven ondersteunen met beperkte mankracht, want is door vele kleine initiatieven te initiëren of duwtje in de rug te geven dat er een systeemverandering kan gebeuren
• Continu zoekproces hoe een stad burgerinitiatieven en ondernemers best ondersteunt. Zowel burgers als ondernemers stappen naar ons toe met vraag naar locatie en ondersteuning op financieel vlak. Onze ambitie blijft om door co-creatie circulaire initiatieven te versnellen/op te schalen, en ervoor te zorgen dat er ook nagedacht wordt over het business model of over een zelfbedruipend of langlevend initiatief dat niet stilvalt eens de subsidie stopt. Deze reflex is echter ook nog niet ingebakken bij stadsmedewerkers.
• Hoe nog verder opgebouwde engagement bij bewoners ondersteunen na afloop van het project en dus middelen.
• Hoe dit dus integreren in de reguliere werking van de stadsdiensten.