Conflicten kunnen een geschikte katalysator vormen om polarisatie, een doorgedreven vorm van wij-zij denken, aan te wakkeren of te versterken. De huidige situatie in Oekraïne toont de meest verregaande vorm van schadelijke polarisatie waarbij nuance verdwijnt en enkel de extreme stemmen resteren. Het toont hoe polarisatie een gemeenschap kan ontwrichten en aanleiding geeft tot segregatie, ontmenselijking en geweld. Bovendien moeten we er ook over waken dat deze vorm van polarisatie hier geen voet aan grond krijgt.
Polarisatie is in principe een universele dynamiek waarbij groepen met tegengestelde belangen of ideeën tegenover elkaar komen te staan. Dat hoeft zelf niet noodzakelijk schadelijk te zijn. Wij-zij tegenstellingen voeden immers het maatschappelijke debat zolang ze ingaan op het onderwerp van de discussie. Problematisch wordt het pas als niet het onderwerp centraal wordt geplaatst, maar de identiteit van de tegenstander. Men speelt met andere woorden niet meer op de bal, maar op de man. Dit soort polarisatie wordt vaak bestempelt als schadelijke of interetnische polarisatie.
Wil je weten hoe een dergelijke dynamiek van polarisatie tot ontwikkeling komt? Bekijk dan zeker volgend samenvattend filmpje
Polarisatie in de gemeente?
Wil je proactief inspelen op mogelijke vormen van polarisatie of doet er zich in je gemeente een conflict voor die verder escaleert, neem dan contact op met onze VVSG helpdesk. We gaan samen met jou bekijken welke ondersteuning het meest geschikt is.
VVSG werkt hiervoor samen met partners binnen het wij-zij netwerk en het Hannah Arendt Instituut
Ook het Agentschap Integratie & Inburgering biedt ondersteuning, meer informatie vind je terug op hun website
Polarisatie in de klas?
Het Departement Onderwijs en Vorming reikt handvatten aan die je school helpen om te gaan met polarisatie en radicalisering, en die je beleid rond polarisatie mee vormgeven of bijsturen.
Meer informatie kan je terugvinden in het algemene handelingskader en voor vragen kan je terecht op diversiteit.onderwijs@vlaanderen.be
Klasse heeft als onderwijsmagazine voor leraren, directeurs en andere onderwijsprofessionals alvast via sociale media een publicatie uitgestuurd over Hoe praat je in de klas over de oorlog in Oekraïne? – Klasse
Verder voorziet het departement ook in een e-learning module No Cap voor leerkrachten om leerlingen kritisch te leren omgaan met informatie
Voor elke onderwijskoepel is er een contactpersoon aangeduid waar scholen bij terecht kunnen met vragen of polarisatie:
Hetzelfde is van toepassing voor de centra voor leerlingenbegeleiding:
