Afbeelding Burgerpanel Mechelen (1)_1.jpg
Provider image

Stad Mechelen lanceert een experiment waarbij 50 willekeurig gekozen Mechelaars een burgerpanel vormen. Dit is een primeur in Vlaanderen. Het burgerpanel zal de gemeenteraad adviseren. Via aanbevelingen en adviezen krijgt het burgerpanel de kans om het beleid in Mechelen mee vorm te geven.

Doelstelling

Stad Mechelen wil de kloof tussen burgers en bestuur verkleinen. Met dit proefproject zoekt ze een vernieuwende manier om burgers te betrekken bij het beleid.  Met dit burgerpanel wil Mechelen inzetten op participatief burgerschap. "De beslissingen die we nadien in de gemeenteraad nemen, zijn beter gedragen door het publiek en het zal de gemeenteraad een betere dynamiek geven", zeggen schepen van participatie Patrick Princen en Fabienne Blavier, gemeenteraadsvoorzitter. 

Het burgerpanel werkt in drie fases: 1. Het thema bepalen, 2. 50 burgers aanwerven en 3. aan de slag gaan. 

Stap 1: Thema betalen

In de proeftuin is er gekozen om het thema in drie stappen te bepalen:  

  1. elke raadscommissie, dat zijn er negen, kon een voorstel van thema doen. Naast die negen thema’s werden er vijf thema’s geselecteerd uit het participatietraject De Grond Der Dingen;
  2. het college van burgemeester en schepenen selecteerde er uit deze 14 thema’s twee.  
  3. de kerngroep koos tot slot één thema en deed een suggestie van vraagstelling. 

Het gekozen thema - ‘een bruisende stad met voldoende rustplekken’ - is toch enigszins verrassend. Er was immers niet meteen een link met het meerjarenplan. Men is tot deze keuze gekomen door alle commissies bij te wonen en allerhande thema’s te verzamelen. Het thema is één van de vijf thema’s van De Grond Der Dingen en komt dus in die zin vanuit de Mechelaar zelf. Tijdens deze fase had het burgerpanel nog geen inspraak, maar dit wil men wel anders aanpakken in de toekomst.

Stap 2: Burgers aanwerven 

Het burgerpanel werd geselecteerd via tweetrapsloting. Eerst lootte het computerprogramma SPSS Mechelaars die 16 of ouder zijn uit het bevolkingsregister. Door gebruik te maken van het open source R algoritme was men zeker dat aan de vooraf bepaalde, representatieve quota voor het panel voldaan werd. De gelote inwoners werden via een brief uitgenodigd om zich kandidaat te stellen voor het burgerpanel. Uit alle positieve antwoorden werden 50 willekeurige Mechelaars geselecteerd voor het panel. 

Stap 3: Aan de slag  

Normaliter had het eerste infomoment met een introductie bij het panel en speeddate met de kerngroep reeds plaats gevonden in maart 2020, maar het coronavirus besliste daar anders over. Tijdens een deliberatie van twee dagen wil men inzichten van experten verzamelen rond dit thema - ook specifiek toegepast op Mechelen - om dan tot aanbevelingen en adviezen te komen tijdens rondetafelgesprekken.

De tweedaagse wordt mee vorm gegeven door experten bureau Levuur en ambtenaren van de Vlaamse overheid. Er zullen verschillende moderatoren klaar staan om de tafels op een goede manier te begeleiden. Zo kan er met de 50 mensen interactief gewerkt worden om een duidelijk advies te verkrijgen. Het advies wordt samen met de begeleiders en moderatoren opgeschreven. Per tafel zullen twee begeleiders voorzien worden: één moderator en één verslaggever. 

Er komt ook een infosessie voor de leden van het burgerpanel. Het burgerpanel zal twee keer samenkomen rond het gekozen thema. Tijdens deze twee dagen werken de 50 Mechelaars dan samen met experten, beleidsmedewerkers en stakeholders.

De kerngroep van het burgerpanel bestaat uit voorzitters van de gemeenteraadscommissies, medewerkers van Stad Mechelen en externe experts. Gemeenteraadsleden zetelen zelf niet in het burgerpanel. De kerngroep telt raadsleden, enkele experten en ambtenaren die het traject rond het burgerpanel vormgeven. Zij bewaken het proces, maar ontfermen zich niet over de inhoudelijke discussie die het burgerpanel zelf zal voeren. 

“Bij de samenstelling van het panel hadden we verwacht dat hoogopgeleiden eerder positief zouden reageren. Dat bleek ook effectief het geval. Het is dus zeker belangrijk om een ruime groep aan te schrijven. Dan kan je immers een tweede loting doen uit tde positieve reacties, om zo vooropgestelde criteria als een mix in leeftijd, geslacht, woonplaats, opleiding en herkomst, toch te behalen.” 

Bereik

Met het burgerpanel wil Stad Mechelen vooral haar inwoners bereiken. Op basis van gender, beroep, leeftijd, herkomst en woonplaats probeert men zo representatief mogelijk te werk te gaan.  Het is niet mogelijk om met een burgerpanel van 50 Mechelaars 100% representatief te zijn, maar ze streven er wel naar om een zo goed mogelijke afspiegeling van de Mechelse bevolking te bekomen.

Tips

  • Mechelen is zeer divers, en dat moet ook weerspiegeld zijn in het panel. Hoe groter de groep, hoe meer meningen er aan bod komen. Hierbij moet je wel rekening houden dat het geen té grote groep wordt, anders zal efficiënt samenwerken moeilijker verlopen. 
  • Een burgerpanel moet je voortdurend bijsturen, het is geen kwestie van 'one and done'.
  • Er is een Mechelen-bon voorzien om elke deelnemer te vergoeden. Ze voorzien ook indien gewenst vervoer van en naar het burgerpanel en kinderopvang.

 

Toekomstplan

Het Mechelse burgerpanel is in eerste instantie een experiment. Indien dit positief geëvalueerd wordt, wil het Mechels stadsbestuur dit instrument structureel inbedden. In welke vorm dat zal gebeuren, is nog te bekijken 

Praktisch

Begin 2019 lanceerde het Departement Kanselarij en Bestuur samen met VVSG een oproep om projectvoorstellen in te dienen die de gemeenteraad een actieve rol geven in participatieve beleidsprocessen. Het Mechelse burgerpanel is één van de vijf geselecteerde gemeenten en projecten. Voor het investeringsbedrag werd ook 20.000 euro voorzien in het meerjarenplan van Stad Mechelen.

  • Contactburgerpanel@mechelen.be 
  • Contact: Dirk Mattheeuws, projectmedewerker participatie, 015 29 78 29 of 0477 47 13 40  
  • Betrokken diensten binnen de gemeenten: Eerst en vooral de dienst marketing en communicatie en de projectmedewerker participatie, maar ook de dienst milieu, jeugd, toerisme, preventie, evenementen, strategie en ontwikkeling, …
  • Externe partners: Mechelen wordt hierin begeleid door experten van Levuur, de G1000-coördinator Yves Dejaeghere, de Vlaamse overheid en de VVSG.
  • Lees meer in het artikel van Goed Nieuws of de VRT.