Ook aanbesteders worden geconfronteerd met de ene crisis na de andere. Gelukkig blijven we niet bij de pakken zitten en hebben ook lokale besturen mogelijkheden om het heft in eigen handen te nemen!
Dienstorder MOW
Om de coronacrisis in te dijken heeft de federale regering een aantal maatregelen uitgevaardigd. Een van die maatregelen die een verregaande impact heeft gehad, is de social distancing. Deze maatregelen hebben een grote impact gehad op de volledige maatschappij: heel wat opdrachtnemers werden geconfronteerd met bijkomende posten, periodes van stilliggen of onderbreken van de opdracht, vertragingen of andere vormen van schade.
Om definitief een einde te stellen aan de financiële impact van deze crisis heeft het departement Mobiliteit en Openbare Werken een dienstorder uitgevaardigd op 17 juni 2022 die een forfaitaire schadevergoeding uitwerkt voor alle entiteiten van het beleidsdomein MOW.
Sommige aannemers hebben al de vraag gesteld aan lokale besturen om dezelfde vergoeding te verkrijgen. Lokale besturen vallen niet onder de entiteiten van het beleidsdomein MOW en zij zijn dus niet verplicht om deze regeling te volgen. Deze dienstorder zou voor lokale besturen misschien wel inspirerend kunnen werken.
Toekenning voorschot
- tekst KB 29 NOVEMBER 2022.—Koninklijk besluit betreffende de toekenning van een voorschot in het kader van overheidsopdrachten omwille van de economische situatie ingevolge de oorlog in Oekraïne
- FAQ toekenning voorschotten FOD
Het conflict tussen Rusland en Oekraïne is ondertussen al van februari 2022 bezig en leidt tot extreme prijsstijgingen van grondstoffen, halffabricaten en afgewerkte producten. Dit is onder meer het geval voor energie, brandstoffen, aluminium, staal, …
Heel wat ondernemers kunnen hierdoor liquiditeitsproblemen ondervinden.
Op 9 december 2022 is er een KB verschenen in het Belgisch Staatsblad dat voor opdrachtnemers van overheidsopdrachten een oplossing kan bieden: het invoeren van een bijkomende mogelijkheid om een voorschot toe te kennen.
De bestaande mogelijkheden om een voorschot toe te kennen aan een opdrachtnemer, zijn eerder beperkt. Deze mogelijkheden worden bovendien gekoppeld aan dusdanig strenge en ingewikkelde voorwaarden dat in veel gevallen geen voorschot toegekend wordt.
Daarom wordt er een bijkomende mogelijkheid ingevoerd om een voorschot toe te kennen. De bestaande mogelijkheden blijven ook van toepassing.
De aanbesteder krijgt de mogelijkheid om een voorschot toe te kennen van maximum 20% van het oorspronkelijke opdrachtbedrag.
- Opdrachten reeds in uitvoering op inwerkingtreding KB: aanbesteder kan onder de modaliteiten bepaald in het KB een voorschot toekennen.
- Opdrachten gelanceerd na inwerkingtreding KB: voorschot toekennen kan enkel indien aanbesteder dit in de opdrachtdocumenten heeft voorzien.
De mogelijkheid van het toekennen van een voorschot, wordt in de tijd beperkt: het toekennen van het voorschot zoals in het KB van 22 november 2022 is niet meer mogelijk voor opdrachten die op 31 december 2023 nog moeten worden bekendgemaakt.
Voor verdere modaliteiten: zie FAQ.
Wijzigingsrecht
Behalve het toekennen van bovenvermeld voorschot, is er nog het befaamde wijzigingsrecht. Tijdens de uitvoering van de opdracht kan het noodzakelijk zijn om de contractuele voorwaarden aan te passen en te wijzigen. Het KB uitvoering regelt deze mogelijkheden.
Een goed overzicht over het wijzigingsrecht staat op de ABB-site waar je kan doorklikken naar enkele overzichtelijke en bevattelijke pagina’s over de verschillende aspecten van het wijzigingsrecht in algemene termen, telkens met verwijzing naar de desbetreffende artikelen van het KB uitvoering.
De federale Kanselarij van de Eerste Minister maakte in mei aanbevelingen hoe om te gaan met de extreme prijsstijgingen en prijsschommelingen naar aanleiding van het economische herstel na de covid-19 crisis en de oorlog in Oekraïne. Deze aanbevelingen kan je hier terugvinden.
VVSG heeft een algemeen advies uitgebracht over hoe om te gaan met prijsstijgingen en vragen van opdrachtnemers.