Energie-investeringsproject via ESCO met meer dan 1000 extra zonnepanelen op stadsgebouwen
Stad Aarschot investeerde in samenwerking met Energy Service Company VMA in meer dan 1000 zonnepanelen op de daken van het zwembad, woonzorgcentrum Sint-Rochus en de bibliotheek. Goed voor 375000 kWh groene stroom, of het totale jaarverbruik van meer dan 100 gezinnen.
Inhoud van deze pagina
Algemene gegevens
Gasthuistraat 20
3200 Aarschot
België
Wat is er gebeurd?
Stad Aarschot werkt sinds 2022 samen met Energy Service Company VMA. Als onderdeel van het energie-investeringsproject plaatste de stad 1022 extra zonnepanelen op drie stadsgebouwen. En genereert de stad meer lokaal opgewekte groene stroom, maar liefst 357 000 kWh extra. Dit komt overeen met het jaarverbruik van meer dan 100 gezinnen.
Het project is echter ruimer dan louter de installatie van zonnepanelen: Zowel de technische installaties, als patrimoniumbehoeften werden ingevuld door de ESCO. De doelstelling van de Opdrachtgever is om de totale kost voor energie én exploitatie (onderhoud en beheer van de technische installaties) van de gebouwen te minimaliseren. De Opdrachtgever is daarom op zoek gegaan naar een methode om zoveel als mogelijk de gebouwen duurzamer te maken in energieverbruik, onderhoud en beheer, en daarvoor werd de Opdracht uitgeschreven om creatieve en kwaliteitsvolle maatregelen voor te stellen en uit te voeren. De toepassing hiervan is de samenwerking volgens een Onderhoud en Energie Prestatie Contract (OEPC), waarbij de dienstverlener VMA in de inrichtingen of gebouwen van de Opdrachtgever energiediensten en/of andere maatregelen ter verbetering van de energie-efficiëntie levert en daarbij bepaalde financiële risico’s accepteert.
Op deze wijze wordt een besparing op de energiefactuur gegarandeerd door het verhogen van de efficiëntie en het uitvoeren van creatieve en kwaliteitsvolle maatregelen. De financiële weerslag van deze maatregelen op de onderhoudsfactuur mag slechts beperkt zijn, en daarom maakt het onderhoud van deze maatregelen en het algemeen onderhoud en technisch beheer eveneens deel uit van de opdracht. Het toepasselijke OEPC wordt aanzien als een resultaatsverbintenis waarbij de Opdrachtnemer garanties geeft aan de Opdrachtgever betreffende de energiebesparingen en/of –opbrengsten.
Waarom?
Stad Aarschot investeerde in extra zonnepanelen en ging een samenwerking met een Energy Service Company aan om de groene energieprojecten op het grondgebied in een stoomversnelling te brengen en in zo stappen te zetten richting de klimaatdoelstellingen voor 2030. Zie ook hoger.
Het beoogde resultaat
Ja, er wordt jaarlijks en periodiek gerapporteerd aangaande de te behalen doelstellingen. Het investeringsluik is afgerond.
Wat waren de uitdagingen?
Een OEPC is een complex gegeven waarbij – gelet de specifieke contractuele voorwaarden – een ondersteuning door een facilitator aangewezen is. Een Onderhouds- en Energieprestatiecontract (OEPC) is een contractvorm waarbij een dienstverlener (vaak een technisch beheerder of energieprestatiebedrijf) zowel het onderhoud als de energieprestatie van een gebouw of installatie garandeert over een bepaalde periode. In zo'n contract worden afspraken gemaakt over:
- De beschikbaarheid en kwaliteit van installaties (bijvoorbeeld klimaatbeheersing, verlichting, ventilatie).
- Het energieverbruik en vaak ook de energiebesparing (t.o.v. een baseline).
- Het onderhoudsniveau (preventief en correctief).
- Monitoring en rapportage van prestaties.
- Eventuele boetes of bonussen bij onder- of overschrijding van de afgesproken prestaties.
Een facilitator OEPC is een onafhankelijke procesbegeleider die het hele traject van voorbereiding, aanbesteding en uitvoering van een OEPC ondersteunt. Deze persoon zorgt ervoor dat het traject goed verloopt en dat alle betrokken partijen (opdrachtgever, opdrachtnemer, adviseurs, gebruikers) effectief samenwerken. De taken van een facilitator OEPC zijn volgende:
- Procesbegeleiding: stuurt het traject aan, van de eerste analyse tot en met de contractondertekening en de uitvoering.
- Inhoudelijke ondersteuning: helpt bij het formuleren van prestatie-eisen en KPI’s, het opstellen van de scope, en het interpreteren van metingen.
- Onafhankelijkheid: bewaakt het belang van de opdrachtgever, zonder commerciële belangen bij de uitvoerende partijen.
- Bewustwording creëren: legt aan stakeholders uit wat een OEPC inhoudt en wat de voordelen en risico’s zijn.
- Contractvorming en aanbesteding: begeleidt de stappen richting een marktconforme, juridisch correcte overeenkomst.
Kortweg is een OEPC complex, omdat het techniek-, contractvorming én prestatiegaranties combineert. De facilitator levert de nodige input om het overheidsopdrachtenproces in goede banen te leiden.
De succesfactoren
De voordelen van het OEPC en PV-installaties zijn gestructureerde evaluatiemomenten op basis van prestatie-indicatoren (KPI’s) en contractafspraken. Ze vallen grofweg uiteen in twee hoofdgroepen:
1. Onderhoudsprestatie-oordeel
Beoordeelt of het onderhoud voldoet aan de afgesproken normen en beschikbaarheid. Aspecten die o.m. beoordeeld worden:
- Beschikbaarheid en operationeel karakter van de investeringen, installaties (bijv. PV-installaties).
- Tijdigheid en kwaliteit van preventief en correctief onderhoud.
- Voldoen aan wet- en regelgeving.
2. Energieprestatie-oordeel
Beoordeelt of de energieprestatie van het gebouw/installaties voldoet aan de afgesproken doelen:
- Energieverbruik per energiedrager (gas, elektriciteit, warmte, etc.).
- Realisatie van afgesproken energiebesparing t.o.v. nulmeting of baseline.
- Juistheid van meetdata en monitoringrapportages.
- CO₂-reductie.
Indien de energieprestatie niet wordt gehaald, kan dat leiden tot boetes (bonus-malus). Als prestaties worden overtroffen, kan er dus ook een bonus zijn.
3. Rapportage- en bewijslast
Voor beide oordelen geldt dat de opdrachtnemer verplicht is om periodiek te rapporteren en bewijslast te leveren.
Tips voor andere gemeenten
Zie hoger m.b.t. facilitator.
Algemeen contact
Deel je eigen praktijk
Wil je actief helpen en onze praktijkendatabank aanvullen? Deel zelf een praktijkvoorbeeld en inspireer je collega’s.