Voor een voorzitter van de gemeenteraad gelden grotendeels dezelfde regels als voor ‘gewone’ raadsleden, met een paar nuances. De gemeenteraad stelt het bedrag van de presentiegelden vast, maar dat kan enkel binnen bepaalde grenzen. Concreet moeten de presentiegelden sinds 1 januari 2023 tussen 57,14 euro en 249,95 euro liggen. Deze minima en maxima worden bij elke overschrijding van de spilindex aangepast. Het Agentschap Binnenlands bestuur publiceert telkens de nieuwe bedragen. De raad kan bepalen dat de bedragen geïndexeerd worden (dit gebeurt niet automatisch). Als voorzitter van de gemeenteraad kan je maximaal een dubbel presentiegeld krijgen voor de raadszitting (maar de gemeenteraad moet dat dan wel beslissen).
Wil je een presentiegeld voor andere interne vergaderingen waar je als voorzitter van de gemeenteraad (raadslid) mogelijk verwacht wordt vanuit je functie, dan moeten die vergaderingen en het toegekende bedrag daarvoor opgenomen zijn in het huishoudelijk reglement van de gemeenteraad. Zo kan de gemeenteraad een presentiegeld toekennen voor vergaderingen van de gemeenteraadscommissies, ook voor de leden met raadgevende stem.
Als voorzitter van de gemeenteraad ontvang je enkel presentiegeld als je effectief op de vergadering aanwezig was (dus niet wanneer je in die hoedanigheid vervangen werd). Daarnaast kan de raad ook bepalen dat er een presentiegeld wordt uitbetaald voor de vergaderingen waarvoor het aanwezigheidsquorum niet is bereikt, maar waarvoor de raadsleden (incl. de voorzitter van de gemeenteraad), als het bereikt was, wel presentiegeld zouden genieten. Ook kan via het huishoudelijk reglement in een presentiegeld voorzien worden voor vergaderingen die voortgezet worden op een andere dag, bv. omdat de raadszitting langer uitloopt dan gepland. Werden deze zaken niet geregeld, dan kan er geen presentiegeld voor toegekend worden.
Als je als voorzitter van de gemeenteraad verhinderd bent en wordt vervangen in de gemeenteraad, krijg je op dat moment geen presentiegeld, maar je (tijdelijke) opvolger wel. Ook de vertrouwenspersoon die een mandataris met een beperking bijstaat, heeft recht op een presentiegeld.
Naast presentiegelden kan de gemeenteraad ook beslissen om een bijkomende tegemoetkoming of vergoeding te geven. Dat geldt ook voor de vertrouwenspersonen. Die tegemoetkoming kan anders zijn voor voorzitters van de gemeenteraad dan voor gewone raadsleden, gezien de specificiteit van de functie.
Ook voor bepaalde externe vergaderingen kan je als voorzitter van de gemeenteraad (raadslid) een presentiegeld ontvangen van de rechtspersoon waarin je zetelt. Dit kan voor de vergaderingen van:
- de raad van bestuur en het directiecomité van een autonoom gemeentebedrijf (AGB),
- de algemene vergadering, de raad van bestuur en het directiecomité van een gemeentelijk extern verzelfstandigd agentschap in privaatrechtelijke vorm,
- het beheerscomité van een interlokale vereniging,
- de raad van bestuur van een projectvereniging,
- de algemene vergadering, de raad van bestuur en het directiecomité van een opdrachthoudende vereniging,
- de algemene vergadering, de raad van bestuur en het directiecomité van een dienstverlenende vereniging.
In de OCMW-raad gelden gelijkaardige principes: ook als voorzitter van de OCMW-raad krijg jeeen presentiegeld voor je aanwezigheid op OCMW-raadszittingen, maar enkel als die vergadering niet aansluit op die van de gemeenteraad. Je presentiegeld bedraagt hierbij evenveel als voor het bijwonen van de gemeenteraad.
Opgelet: het dubbele presentiegeld dat je als een voorzitter van de raad kan genieten voor de vergadering van de gemeenteraad kan niet gegeven worden voor de vergadering van de OCMW-raad (ook niet wanneer deze niet aansluit op de vergadering van de gemeenteraad).
Wil je een presentiegeld voor andere vergaderingen waar je als voorzitter van de OCMW-raad (OCMW-raadslid) mogelijk verwacht wordt vanuit je functie, dan moeten die vergaderingen en het toegekende bedrag opgenomen worden in het huishoudelijk reglement van de OCMW-raad. Zo kan de OCMW-raad een presentiegeld toekennen voor vergaderingen met de vertegenwoordigers van de OCMW-verenigingen en -vennootschappen.
Voor vergaderingen die niet onder de opsomming in het uitvoeringsbesluit vallen, is er geen presentiegeld mogelijk. Dat is problematisch voor wie de vergadering van de Lokale Adviescommissies water, gas en elektriciteit opvolgt. Dat engagement kan dus niet vergoed worden.
Voor afspraken over het niet-volledig bijwonen van de vergadering, het 's anderdaags voortzetten ervan of wat er gebeurt met het presentiegeld als het quorum niet gehaald werd, geldt hetzelfde als wat voor de gemeenteraad geldt: presentiegeld kan enkel als de OCMW-raad daarin voorziet in het huishoudelijk reglement. Ook in de OCMW-raad is er een presentiegeld voor de vertrouwenspersoon en kan de raad beslissen om een bijkomende tegemoetkoming of vergoeding te geven.
Ook voor bepaalde externe vergaderingen kan je als voorzitter van de OCMW-raad (OCMW-raadslid) een presentiegeld ontvangen van de entiteit waarin je namens het OCMW zetelt. Dit kan voor de vergaderingen van de algemene vergadering en de raad van bestuur van:
- een welzijnsvereniging,
- een autonome verzorgingsinstelling,
- een vereniging van privaat recht voor de exploitatie van een ziekenhuis of ziekenhuisgebonden activiteiten,
- een vereniging of vennootschap voor sociale dienstverlening voor andere activiteiten dan de exploitatie van een ziekenhuis,
- een woonzorgvereniging of woonzorgvennootschap.
