Bart_Lasuy_LA_0400_LA_0400 kennisnetwerk.png
Provider image

Vijf jaar geleden keurden de Verenigde Naties de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling goed. De Agenda omvat zeventien doelstellingen (SDG’s) die wereldwijd voor de transitie naar een duurzame samenleving moeten zorgen. België is volgens de meeste studies bij de betere leerlingen van de klas: volgens het toonaangevende Sustainable Development Report (onder leiding van topeconoom Jeffrey Sachs) staan we in 2020 op de elfde plaats van alle 193 VN-lidstaten. Toch is er werk aan de winkel en blijven we bijvoorbeeld jaar na jaar slecht scoren op milieudoelstellingen. Lokale besturen zijn onmisbaar in het realiseren van de Agenda 2030. Daarom vertellen we graag hoe ook een kleinere gemeente als het Oost-Vlaamse Zwalm op het gebied van milieu en natuur grote ambities kan tonen.

Meer bos, meer groen, vijftig linden

Zwalm ondertekende als eerste Oost-Vlaamse gemeente het Bomencharter Vlaanderen en zet zich volop in om extra bos te creëren. Een project waarop Zwalm in dit kader terecht fier mag zijn, is het vijftig-linden-project in samenwerking met het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen. De Zwalmse kapel Onze-Lieve-Vrouw ter Linden staat al sinds de 18de eeuw op het hoogste punt van Rozebeke, omringd door vijf linden. Aangezien de linden in vrij slechte staat verkeerden, werd in overleg met Onroerend Erfgoed beslist de bomen uit veiligheidsoverwegingen te kappen, maar zonder de wortels uit te frezen. Vanuit de wortelopslag werden scheuten geselecteerd. Dan werd samen met een erkende boomverzorger beslist welke scheut de meeste kans had om uit te groeien tot een monumentale boom. Zo verkregen ze op zes jaar tijd, op dezelfde plaats, een genetisch identieke boom: een mooi voorbeeld van het bewaren van houtig levend erfgoed voor de toekomstige generaties. Bij het nemen van de scheuten werd voor alle zekerheid ook voldoende entmateriaal genomen om te laten enten op een kwekerij. De opkweek uit het stamschot leverde mooie resultaten. Dit teveel aan geënte bomen werd het uitgangspunt voor het vijftig-linden-project: inwoners van Zwalm konden zich kandidaat stellen om thuis gratis een linde aan te planten. Ook het gemeentebestuur stelde een aantal publieke locaties voor.

 

Bij de kapel Onze-Lieve-Vrouw ter Linden stonden de vijf linden er ongezond bij, ze werden gekapt maar de wortels bleven zitten. De scheuten die eruit groeiden werden geselecteerd zodat de klonen van de linden in de toekomst de bezoekers van het kapelletje schaduw geven.

Tuinrangers

Daarnaast neemt Zwalm deel aan het proefproject ‘De Tuinrangers’ samen met Inverde, een vormingsorganisatie in de schoot van het Agentschap voor Natuur en Bos. Een team tuinliefhebbers wordt op kosten van de gemeente opgeleid tot echte rangers. Zij zullen laagdrempelig advies op maat geven om de Zwalmse tuinen biodiverser en klimaatrobuuster te maken. Een saai gazon omvormen tot een bloemenrijk graslandje dat bruist van het leven en dat beter bestand is tegen droogte en een veranderend klimaat? De tuinrangers weten raad en geven het juiste advies waarmee je zelf aan de slag kunt. ‘Natuurvriendelijke tuinen zijn een echte trend. Bovendien hebben we de afgelopen dagen, weken en maanden meer en meer het belang van groen dichtbij weten waarderen, niet het minst voor onze fysieke en mentale gezondheid. Vlaanderen bestaat voor negen procent uit kleine en grote tuinen en perkjes. Voor Zwalm betekent dat meer dan 300 hectare. Samen met onze tuinrangers en onze inwoners maken we op die manier van Zwalm één groot natuurgebied, te beginnen in onze eigen tuinen. Zo zetten we in op de verhoging van het groenaanbod en op meer biodiversiteit, twee kernpunten uit hun streefplan,’ zegt de Zwalmse schepen Francia Neirinck. De effectieve start van het project is gepland voor december.

 

De SDG’s als kader

Zwalm ondertekende de SDG-engagementsverklaring van de VVSG en nam de duurzameontwikkelingsdoelstellingen op in haar meerjarenplan. Met het huidige dynamische groenbeleid, dat ondertussen ook werk maakt van bijenteams, duurzaam maaibeheer en stiltegebieden, wil Zwalm zich de komende jaren op een brede manier duurzaam blijven ontwikkelen. Vanuit een domein als groenvoorziening kan er zonder twijfel, los van diensten en gemeentegrenzen, nog bijgedragen worden aan diverse thema’s als duurzame voeding, sociale tewerkstelling, waterbeheer, energieproductie, educatie en welzijn. •

 

Bekijk de links tussen de SDG’s en beleidsthema milieu en natuurbeheer in de fiche op www.vvsg.be