Lokaal Energie- en Klimaatpact 2.1

Onderzoek toont aan dat de helft van de woningeigenaren onvoldoende financiële middelen heeft voor een grondige energierenovatie. Noodkopers komen gemiddeld 50.000 euro of meer tekort, omdat ze vaak in slechtere woningen met structurele problemen en lage energieprestaties wonen Het noodkoopfonds biedt hulp via een renteloze- en aflossingsvrije lening.

Het verminderen van het energieverbruik in gebouwen is een van de grootste klimaatuitdagingen in Vlaanderen. Veel woningen en andere gebouwen hebben dringend een renovatie nodig. Om deze uitdaging aan te pakken, is een efficiënte aanpak essentieel.

Op deze pagina bundelen we tools waarmee je doelgerichter renovatieacties uitwerkt en beleidskeuzes onderbouwt.

De winter brengt extra uitdagingen voor energieverbruik en binnenmilieu. Met deze tips zorg je voor een zuinige, veilige en gezonde woning. Ontdek hoe je energie kan besparen, CO-vergiftiging voorkomt en je huis brandveilig maakt. Lokale besturen kunnen deelnemen aan projecten en hulpmiddelen inzetten om de gezondheid en veiligheid van bewoners te bevorderen.

De toekomstige energiemix bestaat zoveel mogelijk uit hernieuwbare energiebronnen. Wind en zon zullen daarin de belangrijkste zijn. Het zijn ook de energiebronnen die in snel tempo steeds goedkoper worden. Als lokaal bestuur kan je heel wat doen om de hernieuwbare energieproductie op je grondgebied te maximaliseren. Foto ©Roeselare

Vlaanderen en de lokale besturen slaan sinds 2021 de handen in elkaar om samen de nodige transitie in het energie- en klimaatbeleid waar te maken. Het Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP) maakt enkele belangrijke klimaatacties concreet en tastbaar. Dat moet helpen om burgers en andere doelgroepen warm te maken om hier een bijdrage aan te leveren. 294 (van de toen nog 300) steden en gemeenten ondertekenden deze eerste versie van het LEKP.

De uitdagingen voor het publieke patrimonium zijn groot. We moeten snel investeren in fossielvrije, comfortabele en gezonde gebouwen. Dat vraagt zowel om een langetermijnvisie en -planning als om korte termijnacties, beiden ondersteund door actieve energiemonitoring en energiebeheer.

Ontdek het potentieel van jouw gebouwen met de gratis simulator in Terra! Analyseer energieopwekking, piekverbruik en capaciteitstarieven op basis van reële data. Ontvang kerncijfers en een uitgebreid rapport als basis voor verdere stappen, zoals detailstudies of offertes voor PV-installaties en batterijen.

Iedereen heeft het recht op een menswaardig bestaan, zoals een degelijke woonst, energie en water. Het zijn onze sociale grondrechten. De OCMW's en hun energieteams of energiecellen werken elke dag hard om mensen deze rechten te verzekeren.

De Vlaamse regering keurde versie 2.0 van het Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP) goed op 8 juli 2022, met een totaalsubsidie van 8.750.000 euro te verdelen over alle besturen die hierop intekenen. Voor 2023 werd hetzelfde bedrag voorzien. Voor 2024 gaat het nog over 5.000.000 euro. In tegenstelling tot LEKP 1.0 komt er geen bijkomende financiering meer voor LEKP 2.0 vanaf 2025. In april 2025 krijgen steden en gemeenten die LEKP 2.0 ondertekenden de (Vlaamse) middelen van 2024 uitbetaald.

Veel woningen in Vlaanderen zijn goed onderhouden. Toch zijn er heel wat woningen die een opknapbeurt nodig hebben, niet meer voldoen aan de huidige normen of zelfs verkrotten. Sommige woningen zien er aan de buitenzijde verwaarloosd uit, andere zijn binnenin niet aangepast aan de hedendaagse normen. Dat kan leiden tot gevaarlijke situaties, zoals vochtproblemen, elektrocutiegevaar of CO-vergiftiging. De woonkwaliteit bewaken is een belangrijke taak van het lokaal bestuur.

Hernieuwbare energiebronnen zoals windenergie, zonne-energie en groene warmte zijn een alternatief voor fossiele brandstoffen en broodnodig om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Lokale besturen kunnen ook de marktintroductie van hernieuwbare energie stimuleren. Er zijn heel wat tools die het hernieuwbare energiepotentieel voor je grondgebied in kaart brengen. Daarmee schat je in waar er kansen liggen, maak je onderbouwde beleidskeuzes en bouw je het draagvlak verder uit.

Recent onderzoek van het Vlaams Departement Omgeving toont aan dat lokale besturen het niet makkelijk hebben om inwoners mee te nemen in hun duurzaamheidsstrategieën. Ze ondervinden zelfs weerstand bij communicatie over klimaat en duurzaamheid. Nochtans geven veel mensen aan dat ze duurzaamheid wel belangrijk vinden en lijken de meesten het erover eens dat gedragsverandering nodig is. Hoe zet je als lokaal bestuur in op (klimaat)communicatie die werkt?