Naar een veilige publieke ruimte? Nieuwe aanbevelingen tegen grensoverschrijdend gedrag

Uit onderzoek blijkt dat 91% van de meisjes en jonge vrouwen in België ooit met grensoverschrijdend gedrag te maken kreeg. Voor velen is dat geen eenmalige ervaring, maar dagelijkse realiteit. Denk aan ongewenste opmerkingen op straat, intimidatie op het openbaar vervoer of grensoverschrijdend gedrag in het uitgaansleven. Dit structurele probleem zet het veiligheidsgevoel van burgers onder druk, in het bijzonder bij vrouwen, jongeren en mensen in kwetsbare situaties. Lokale besturen kunnen daarin het verschil maken. De VVSG bundelde signalen, uitdagingen en goede praktijken in een nota met beleidsaanbevelingen voor de Vlaamse en federale overheid.

91% van de meisjes en jonge vrouwen in België kreeg al te maken met grensoverschrijdend gedrag. Voor 41% is dat zelfs een wekelijkse realiteit (Plan International, 2019). Dat beïnvloedt hun dagelijks leven. Meer dan de helft vermijdt bepaalde routes of het openbaar vervoer uit angst voor intimidatie. Vier op tien mijden buurten na negatieve ervaringen. Eén op vier jongeren past hun sociale leven aan (IGVM, VJOP, 2020).

Ook in het nachtleven voelen veel mensen zich onveilig. Bijna de helft van de uitgaanders ervaart onveiligheid, vooral onderweg of op het openbaar vervoer. De cijfers voor vrouwen zijn opvallend hoger dan die voor mannen (Karel de Grote Hogeschool, 2025).

Deze cijfers tonen aan dat grensoverschrijdend gedrag een structureel probleem is. Lokale besturen kunnen hier een belangrijke rol in opnemen, samen met andere overheden en partners.

Beleidsaanbevelingen

Lokale besturen hebben de mogelijkheid én verantwoordelijkheid om mee te bouwen aan veilige, inclusieve omgevingen. Ze hebben heel wat hefbomen in handen. Denk aan ruimte en mobiliteit, jeugdwerk, evenementenbeleid en communicatie. Maar om écht het verschil te maken, is samenwerking nodig over sectoren en bestuursniveaus heen. De VVSG pleit daarom voor een transversaal beleid en structurele steun aan steden en gemeenten in een uitgebreide nota met beleidsaanbevelingen voor de Vlaamse en federale overheid. 

Wat stelt de VVSG voor?

• Beter inzicht krijgen in het probleem via data afgestemd op lokale context.
• Een gecoördineerd Vlaams actieplan, met aandacht voor preventie, bescherming, participatie en vervolging.
• Structurele financiering en ondersteuning, bijvoorbeeld voor de aanpak van straatintimidatie en omstaandertrainingen.
• Concrete tools en praktijkvoorbeelden voor sectoren zoals jeugd, vrije tijd, horeca, mobiliteit en omgeving.
• Integratie in diverse beleidsdomeinen: van omgeving en mobiliteit tot jeugd, sport en economie.
• Sterkere samenwerking en afstemming over laagdrempelige meldpunten.

Op zoek naar inspiratie?

De nota biedt ook concrete hefbomen voor lokale besturen: zoals sensibiliseren in evenementen en fuifbeleid, meldpunten, genderplanning en opleidingen voor personeel. Kleine acties kunnen een grote impact hebben op het veiligheidsgevoel van inwoners.

• Ontdek alle aanbevelingen in onze nota.
• Meer achtergrondinformatie en tips voor lokaal beleid over seksueel grensoverschrijdend gedrag.
• Laat je inspireren door andere lokale besturen in onze praktijkendatabank.