Sterk in activering, maar meer dan ooit onder druk

Werk is meer dan inkomen. Het geeft mensen eigenwaarde, verbondenheid en perspectief. Lokale besturen en OCMW’s doen dagelijks inspanningen om de kwetsbaarste mensen te ondersteunen en naar werk te begeleiden. Ze investeren aanzienlijke middelen in lokaal werkgelegenheidsbeleid, sociale tewerkstelling, duurzaam aanbesteden en ondersteuning van maatschappelijke projecten. Bovendien nemen ze hun taak als regisseur ernstig: ze brengen partners samen, bouwen bruggen tussen de sociale en de reguliere economie en sensibiliseren werkgevers om inclusief te ondernemen en te werken.

Vandaag komt die lokale inzet steeds meer onder druk te staan door beslissingen op andere bestuursniveaus. De federale regering besliste om de werkloosheidsuitkering in de tijd te beperken, razendsnel en met zeer veel onduidelijkheden over de uitwerking en de gevolgen. Die gevolgen zullen in de lokale samenleving het zichtbaarst zijn en het hardst gevoeld worden. Tegelijk werkt VDAB aan een nieuw toeleidingskader en herbekijkt hij op het Vlaamse niveau zijn dienstverlening. Dat brengt nog meer onzekerheid. Welke dienstverlening blijft nog bestaan? Welke cliënten zullen zij nog begeleiden? Welke VDAB-instrumenten kunnen lokaal nog ingezet worden? En met welke middelen?

De antwoorden zijn onduidelijk, maar de gevolgen zijn lokaal wél heel concreet. Het zijn de medewerkers van OCMW’s en gemeenten die de eerste vragen krijgen, en die geconfronteerd worden met de problemen van burgers. Ondanks de verschillende contexten staat elk lokaal bestuur voor allerlei activeringsvraagstukken.

De lokale besturen tonen via de regisseurs Werk en Sociale Economie elke dag hoe sterk een lokale aanpak het verschil maakt. Ze zijn uitgegroeid tot steunpilaren, voorbeelden van lokaal maatwerk en onmisbare schakels voor de lokale besturen. In de lokale partnerschappen werd de afgelopen jaren expertise opgebouwd samen met de meest geschikte partners. De kwetsbaarste personen worden omringd door een multidisciplinair team dat hen nauwgezet opvolgt en begeleidt, en dat levert mooie resultaten op.

Net nu lokale besturen het verschil kunnen en moeten maken voor burgers, komt dit model in het gedrang door onduidelijkheid, gebrek aan dialoog, beperkte financiering en beslissingen die boven hun hoofd genomen worden.

De VVSG roept nogmaals nadrukkelijk op tot samenwerking en betrokkenheid in de besluitvorming. Laten we steeds vertrekken vanuit de burger, die recht heeft op de meest gepaste dienstverlening. Een inclusief activeringsbeleid vraagt afstemming en respect voor ieders rol. Enkel zo houden we iedereen aan boord, en krijgt elke persoon een plaats in de samenleving, met uitzicht op een duurzame job en een inclusieve werkvloer. Want gepast werk en kunnen deelnemen aan de samenleving zijn geen beleidsopties, ze zijn een mensenrecht.

In dit nummer tonen we dat samenwerking op lokaal niveau loont. Samen kunnen we het verschil maken voor de burger. —