Mag ik het eens voor één keer niet over een lokaal thema hebben, maar over een nationale kwestie? Ik beloof er geen gewoonte van te maken.
Volgende keer heb ik het gewoon over waar de lokale besturen hun geld vandaan halen en of dat eerlijk verdeeld is, maar op het ogenblik dat ik deze tekst schrijf, vindt er hier in Noorwegen een royaal huwelijk plaats dat ook in de Belgische pers opgemerkt is. De oudste dochter van onze koning trouwt vandaag voor de tweede keer. En dat heeft al redelijk wat stof doen opwaaien. Haar uitverkorene is namelijk een sjamaan uit de Verenigde Staten die onder meer amuletten tegen kanker en covid verkoopt.
En prinses Märtha Louise zelf heeft geprobeerd ter gelegenheid van de bruiloft een eigen gin op de markt te brengen met een etiket met haar titel en embleem erop. Dat wordt beschouwd als reclame, en reclame voor alcohol is hier strikt verboden. Het goedje is als de gesmeerde bliksem weer uit de handel genomen.
Het is me niet helemaal duidelijk of het nu met een ander etiket legaal weer te koop is of dat het alleen op het feest geschonken wordt en misschien als aandenken meegegeven met de gasten, maar de toon was gezet. En toen schopte het stel tegen nog meer schenen door de fotorechten van de bruiloft te verkopen aan een Brits boulevardblad, en de filmrechten aan Netflix.
Persoonlijk heb ik er geen last van dat ik voor foto’s van de bruiloftstafel en -gasten een buitenlands blad zou moeten kopen. De enige gedachte die bij me opkwam in verband met dit societygebeuren van hoog karaat, was dat ik blij ben dat de Salische wet in 1990 niet met terugwerkende kracht werd afgeschaft. Wat een geruststelling dat Märtha Louise als privépersoon en niet als koningin in spe met engelen praat, met een sjamaan aan haar zijde.
Net op het moment dat zij met haar bruidegom over de tongen rijdt, zit het Noorse koningshuis met nog een imagoprobleempje. De kroonprins is indertijd getrouwd met een vrouw die al een zoontje had uit een eerdere relatie. Moeder en kind werden warm opgenomen in het koningshuis en in de Noorse harten, met de duidelijke regeling dat dit pluskind van de troonopvolger zelf nooit op de troon kon komen.
Ondertussen is het pluskind een jongvolwassen partybeest dat zijn levensverhaal ook aan boulevardbladen en Netflix zou kunnen slijten. Nu moet hij binnenkort voor de rechtbank verschijnen op beschuldiging van partnergeweld. Zijn bestaan van seks, drugs – cocaïne – en rock-’n-roll hoeft hem niet zwaarder aangerekend te worden dan een andere privépersoon, hoor je opmerken, terecht, maar toch, opeens komen er oproepen om het koningshuis eindelijk maar eens af te schaffen.
Vreemd, in Noorwegen, waar het koningshuis over het algemeen graag gezien is, wat vast ook wel – behalve vanuit een traditie – voortkomt uit het feit dat ons huidige koningspaar bijzonder charmant is. Het zijn ‘gewone’ mensen die zich gewoon gedragen, in hun vrije tijd graag met boten of op ski’s onderweg zijn. Noorser kan niet.
Koning Harald zelf beschikt bovendien over een geweldige droge humor waarmee hij mensen voor zich inneemt. Zo stelden enkele jongeren hem een tijd geleden tijdens een klasbezoek de vraag wat de koninklijke familie zoal doet in verband met de klimaatproblemen. Harald antwoordde dat ze hun best deden om hun bijdrage te leveren. Alle verlichting in het paleis is intussen led, en ze hadden ook onderzocht ‘of het mogelijk was het overschot aan energie van de koningin op het net te zetten, maar dat bleek moeilijk te realiseren’.
Aan Harald zal het dus niet liggen, maar volgens sommigen kan hij maar beter de laatste koning van Noorwegen zijn. Mijn kwaliteitskrant schrijft vandaag, op de dag van de prinsesselijke bruiloft, dat de klein-linkse partij SV (Sosialistisk Venstre - Socialistisch Links) eind september een wetsvoorstel aan het parlement zal voorleggen om de monarchie af te schaffen. Harald is wel een hyggelig fyr, een toffe kerel dus, zegt initiatiefnemer Andreas Sjalg Unneland er zelf bij, maar is het niet beter dit achterhaalde instituut op een prettige manier af te schaffen in plaats van te wachten op een schandaal?
Zelden heb ik zoveel reacties op het lezersforum gezien als onder dit artikel. Pro en contra. Wat mij verbaasde en me ertoe bracht dit stuk te schrijven is dat het belangrijkste argument pro koningshuis hetzelfde is als in België: dat de koning het land samenhoudt. In België met zijn verschillende gemeenschappen kan ik me daar wel iets bij voorstellen, maar hier? Houdt het Noorse koningshuis de Noren van boven de poolcirkel en die van eronder samen? De inwoners van Oslo en alle anderen – een beetje te vergelijken met Antwerpen en de parking? De Noorse Noren en de inheemse Sami-bevolking? De autochtonen en de nieuwkomers, of dat nu Belgen, Polen of Ethiopiërs zijn?
Griezelig vind ik het argument dat de koning ons – soldaten en bevolking – onder de oorlog zal aanvoeren met een kracht die een president niet gegeven is. Ik kan voor iedereen alleen maar hopen dat de koning nooit genoodzaakt zal zijn dit te bewijzen.—
