Groen in de Reynaertwijk
Een voormalige wadi met speelplein werd heringericht tot een natuurlijke speelzone met poel, reliëf, bijenburcht en inheemse beplanting. De stad legde geen paden aan en koos voor extensief beheer. Kinderen, buurtbewoners, amfibieën en akkervogels vinden er hun plekje (soorten als de eikelmuis ook). Het project werd bekroond met de VVOG-prijs voor buurtgroen.
Inhoud van deze pagina
Algemene gegevens
Hermelijnstraat / Cantecleerstraat
8530 Harelbeke
België
Wat is er gebeurd?
Een permanent watervoerende poel komt nu als een lob van het aanpalende bufferbekken de rietzone ingestroomd. Er werden 230 meerjarige planten en bessenstruiken aangeplant om dieren zoals bv de eikelmuis aan te trekken. De verbinding met het bufferbekken, is getrapt aangelegd. Behalve zalm of een andere klimvis, geraakt geen enkele vis tot in de poel. Op die manier kunnen amfibieën er in alle rust voortplanten. De stad legde bewust geen paden aan en kiest voor extensief beheer: het talud wordt slechts twee keer per jaar gemaaid ifv bijen. Het riet wordt om de twee jaar gefaseerd gekortwiekt en de knotwilgen krijgen om de vier à vijf jaar een snoeibeurt. Een schommel die ook voor minder mobiele kinderen toegankelijk is, een tunnel van lokaal geoogste wilgentenen (nog te realiseren) en een evenwichtsparcours in de rietzone maken het speelavontuur compleet. Rewilding in de praktijk dus.
Waarom?
Op vraag van de buurt en via plaatsbezoeken is opgemerkt dat extra inzetten op natuur en spelen nodig was op deze locatie. Gezien de buurt zelf aangaf dat er wel wat meer mocht zijn gezien het beperkte gebruik van het speelplein, de ligging nabij het kanaalbos en de waardevolle rietvegetatie. In samenwerking met het Regionaal landschap Leie en Schelde is een plan opgemaakt waarbij natuur en spelen hand in hand konden gaan en we extra biodiversiteit wilden creëren. Een klimaat robuust ontwerp die toekomstgericht waardevol is voor mens en dier.
Wat betreft het speelplein kon en mocht het wat avontuurlijker en met aandacht voor minder mobiele kinderen, ondanks de beperkte ruimte. De keuzes van de toestellen zijn in samenspraak met onze jeugddienst bepaald. Dit alles om het sociale aspect te stimuleren en ouders en alle kinderen samen te brengen met de mogelijkheid om te spelen. Door het speelplein natuurlijker en avontuurlijker te maken willen we ook de jeugd terug laten kennismaken met natuur in al zijn facetten zodat ze die terug kunnen ontdekken en leren waarderen.
Het beoogde resultaat
Hoewel het project pas in 2023 werd afgerond, zijn de eerste effecten nu al zichtbaar én hoorbaar: kikkers kwaken tevreden in hun nieuwe, natuurlijke habitat en mijden het stenige bufferbekken. De jonge buurt reageert enthousiast op de groene oase in hun achtertuin. Voor Harelbeke is dit succes een aanmoediging om ook in andere wijken in te zetten op natuurvriendelijke ingrepen.
Wat waren de uitdagingen?
We dienden hierbij vooral rekening te houden met de reeds aanwezige natuur en het opwaarderen ervan, er ontwikkelde zich namelijk in sneltempo een waardevolle rietvegetatie. Er is ook maximaal ingezet op behouden van (knot)bomen. Maar ook de vraag om een natuurlijker, avontuurlijker speelplein te creëren met oog voor minder mobiele kinderen is gerespecteerd.
Er waren veel veiligheidseisen waarmee rekening moest gehouden worden, natuur en spelen is niet al te makkelijk en moet aan heel wat voldoen. Echter loont het de moeite om hierop in te zetten.
De succesfactoren
Dit was geen soloslimproject maar een samenwerking tussen diensten en externe partners. Dat bv. de speeltuin nu wel aanslaat bij ravotters uit de buurt is mede te danken aan de jeugddienst. Zij leverden de input voor het spelconcept en de opmerking om rekening te houden met minder mobiele kinderen. Maar ook interne teams als Communicatie en Groen leverden een waardevolle bijdrage om tot dit resultaat te komen. We hebben geluisterd naar de vragen en ook vanuit ons standpunt (biodiversiteit, klimaat, water, … ) input geleverd ifv een plaatsje voor mens en dier.
Tips voor andere gemeenten
Samenwerken loont. Een gedragen ontwerp van interne teams en omwonenden heeft meer kans op succes. De waardevolle les hieruit is dat we pleinen meer moeten afstemmen op het aanwezige en moeten durven om sommige realisaties te evalueren en bij te sturen. Door gebruik te maken van de externe expertise van Regionaal landschap ‘Leie en Schelde’, interne expertise van de jeugddienst en de eigen groen- en milieudienst konden we deze speelzone een upgrade geven met oog voor de buurt.
Algemeen contact
Downloads
Deel je eigen praktijk
Wil je actief helpen en onze praktijkendatabank aanvullen? Deel zelf een praktijkvoorbeeld en inspireer je collega’s.