Hasselt ontwikkelt een subsidiereglement internationale solidariteit

Status
Nieuw
Startdatum
Budget
50.000 - 250.000 euro

De stad Hasselt wil solidair zijn met het Globale Zuiden door kleinschalige projecten te ondersteunen. Een duidelijk subsidiereglement biedt een kwaliteitskader om een concrete werking in het Globale Zuiden te financieren en draagvlak voor mondiale uitdagingen te verbreden. Het subsidiereglement neemt de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen als leidraad mee.

Algemene gegevens

Initiatiefnemer
Hasselt
Adres

Limburgplein 1
3500 Hasselt
België

Wat is er gebeurd?

Jaarlijks voorziet de stad Hasselt 90.000 euro om Hasselaren aan te zetten projecten uit te werken in het Globale Zuiden. In 2016 herschreef de stad Hasselt het subsidiereglement voor internationale solidariteit. Het reglement werd opgehangen aan 4 inhoudelijke bouwstenen, gebaseerd op de kennis van het 4de pijlersteunpunt en 11.11.11.  Voortaan moesten projecten opgebouwd worden rond samenwerking, eigenaarschap, ethisch handelen en duurzaamheid.

De beoordeling en verdeling van subsidies gebeurt door een onafhankelijke expertencommissie. Vier vrijwillige juryleden lezen alle aanvragen en scoren de projecten op basis van de bouwstenen. Omdat de jury nood had aan meer houvast, werd het reglement in 2021 een tweede maal aangepast. De projectmedewerker internationale solidariteit ging aan de slag. Ze vroeg de mening van de expertencommissie, legde haar oor te luisteren bij de 4de pijlerraad en de adviesraad Hasselt Mondiaal. Ze zocht ook voorbeelden bij haar collega’s van de stedelijke jeugd- en cultuurdienst en wijkopbouw. Ook klopte ze aan bij buurgemeenten.

Tijdens de consultatieronde werden de inhoudelijke bouwstenen nauwkeuriger omschreven en omgezet in concrete criteria met een puntensysteem. ‘Ethisch handelen’ werd niet als criterium opgenomen maar als basisvoorwaarde in het reglement. De bouwsteen duurzaamheid werd opgesplitst in ecologische en economische duurzaamheid, waarbij verwacht wordt dat projecten binnen vijf jaar grotendeels zelfbedruipend zijn en zoveel mogelijk de lokale economie versterken.

Er kwam ook een nieuw criterium bij rond ontwikkelingsrelevantie, dat relatief zwaar doorweegt. Hiermee worden projecten beloond die inspelen op urgente lokale noden rond duurzame ontwikkeling, een duidelijke impact hebben en bijzondere aandacht schenken aan kwetsbare groepen.

Per criterium kan een project nul, één of twee punten scoren, goed voor een totaal van twintig punten. De puntenschaal werd bewust eenvoudig gehouden om de beoordeling door de experten zo toegankelijk en hanteerbaar mogelijk te maken. Naast de inhoudelijke criteria worden ook visie en focus, begroting, inzet van lokale expertise en samenwerkingsverbanden mee beoordeeld. Projecten met minstens twaalf op twintig ontvangen subsidies, berekend via een verdeelsleutel, met een maximum van 7.000 euro per jaar.

Een jaar geleden werd de aanvraag gedigitaliseerd. Wanneer verenigingen inloggen in het CRM-systeem, krijgen ze een overzicht van alle stedelijke subsidies waar ze een beroep op kunnen doen. Ze vullen online een vragenlijst in, waarbij er een duidelijke link is tussen de 8 criteria en de vragen. Handig is ook dat je met meerdere personen aan de subsidieaanvraag kan werken en deze tussentijds opgeslagen wordt. Ook de voortgang, het uitgebrachte advies en het archief van afgelopen aanvragen kan je gebruiksvriendelijk raadplegen.

Projectaanvragen gebeuren jaarlijks. Eind juni dienen verenigingen hun project in, aangevuld met de evaluatie van het voorbije projectjaar. Het inhoudelijk evaluatiedocument verwijst opnieuw naar de 8 bouwstenen van de aanvraag. Bondig wordt gevraagd naar de leerpunten, de resultaten, de eigen inschatting naar duurzaamheid… Daarnaast dient de vereniging ook een financiële verantwoording in.

In de zomermaanden leest en beoordeelt de expertencommissie elk ingediend dossier. Ook de medewerkers mondiaal beleid van de stad Hasselt lezen de dossiers, zonder dat hun stem meetelt tijdens de beoordeling van de jury. Eind augustus komen de juryleden samen om ieder dossier te bespreken en afwegingen met elkaar te delen. Voor ieder project schrijven ze een korte inhoud, advies en een geadviseerd bedrag. Deze nota wordt gevalideerd door het College van Burgemeester en Schepenen. De adviesraad rond mondiaal beleid wordt niet betrokken in dit beslissingsproces. In september ontvangen alle indieners een nota met de beslissing, het goedgekeurde bedrag en eventueel enkele verbeterpunten voor een volgend project. De verenigingen ontvangen ook niet veel later hun subsidies. 

Waarom?

  • De medewerker van stad Hasselt herschreef in 2016 het subsidiereglement voor internationale solidariteit. Ze wilde de kwaliteit van de projecten op een hoger niveau tillen en op een transparante manier de subsidie verdelen over de aanvragers.
  • Omdat de expertencommissie nood had aan meer houvast bij de beoordeling van de projecten, werd het reglement een tweede maal aangepast in 2021. De experten wilden een transparanter systeem met nauwer omschreven criteria om hun beslissingen beter te beargumenteren.
  • De mogelijkheid om de aanvraag te digitaliseren via het CRM-systeem zorgde voor een gebruiksvriendelijk format voor de indieners.

Het beoogde resultaat

  • Bedoeling was een helder instrument ontwikkelen, zowel voor de indieners (wat zijn de verwachtingen van een sterk project) als voor de juryleden van de expertencommissie. Daarnaast werd ook gewaakt op de balans tussen de inspanningen die indieners, vaak vrijwilligers, moeten leveren en het subsidiebedrag dat de vereniging ontvangt.
  • De stad merkt dat de kwaliteit van de projecten enorm gestegen is. Ook de expertencommissie valt op welke leercurve de verenigingen afleggen. De projecten waarbij schoolmateriaal verscheept wordt naar het Globale Zuiden is helemaal voorbij. De vooruitgang is frappant op gebied van eigenaarschap. Veel van de ingediende projecten leggen de werking en opvolging bij de lokale partnerschappen zelf. Ook naar duurzaamheid zijn er grote stappen gezet in de projecten van het Globale Zuiden. Zo kweken bijvoorbeeld leerlingen groenten in een moestuintje op school. De oogst wordt gebruikt voor de schoolmaaltijden maar ook verkocht aan dorpsbewoners. Ook het waterpunt op school is tegen betaling toegankelijk voor dorpsbewoners. Met de winst kan het waterpunt onderhouden worden. De projecten zijn beter afgestemd op de noden van bevolking.

Wat waren de uitdagingen?

•    Er is goesting bij de diasporaverenigingen ook een project in hun thuisland uit te werken en aan sensibilisering te doen in de eigen stad. Toch zijn er drempels om een idee tot een project uit te werken. Het Internationaal Comité is een hulp om doelstellingen te formuleren en concepten als duurzaamheid concreet te maken. Het Internationaal Comité (IC) is een multiculturele federatie die zich inzet voor de versterking van de samenleving vanuit het perspectief van mensen en gemeenschappen met een migratieachtergrond.

•    Door de grote hoeveelheid aanvragen is het niet langer mogelijk om projecten mondeling toe te lichten aan de expertencommissie. Dat is een groot gemis, zeker voor verenigingen, zoals diasporaverenigingen, voor wie het geschreven taalniveau een extra drempel kan vormen. Het wegvallen van de mondelinge toelichting maakt het moeilijker om nuance en context over te brengen.

•    Hulpmiddelen als Artificiële Intelligentie haalt de kwaliteit van de aanvragen naar boven. Projecten worden in hun moedertaal geschreven en dankzij technologische hulpmiddelen vertaald en in SMART-doelstellingen gegoten.

•    De workload voor de expertencommissie is groot. Ze lezen en beoordelen ongeveer 30 dossiers op vrijwillige basis. Hasselt experimenteert nu met een samenwerking met het stadsbestuur van Sint-Truiden om als ambtenaar in elkaars jury te zetelen. 

De succesfactoren

•    De subsidie-aanvraag doet de indieners diepgaand reflecteren over hun project: Hoe kan je het project verduurzamen wanneer de subsidies opdrogen? Beantwoordt het project aan lokale behoeften en op welke manier is de doelgroep ter plekke betrokken? Voorzie je acties om je project aan te passen aan het veranderende klimaat? Is het project ecologisch en economisch duurzaam? Welke acties onderneem je om Hasselaren te sensibiliseren over het thema?

•    De stad zet sterk in op infosessies voor verenigingen en intervisies in de 4de pijlerraad. Ze willen een kader bieden voor verenigingen om expertise te delen en te leren van elkaar. Deze leeromgeving werd structureel verankerd in een nieuw participatief netwerk voor ontwikkelingssamenwerking. De stad richtte een stuurgroep ‘Hasselt Mondiaal’ op, het platform ‘Hasselt in de wereld’ en de 4de pijler raad. Lees meer

•    Het Internationaal Comité blijkt ook een belangrijke partner te zijn in het ondersteunen van diasporaverenigingen om van idee naar uitgewerkt project te komen.

Tips voor andere gemeenten

•    Het subsidiereglement is niet in steen gebeiteld. Durf het reglement aan te passen naargelang behoefte en voortschrijdend inzicht. Zo werd er een terugvorderingsclausule toegevoegd. Er werd ook de mogelijkheid geboden om een extra werkjaar te koppelen aan het project (10 maanden + 1 jaar). Het huidige werkjaar is slechts 10 maanden, hetgeen soms te krap was om de doelstellingen van het project te bereiken.

•    Wanneer nieuwe indieners een project indienen, wordt de lat lager gelegd. Hun project wordt gesubsidieerd vanaf ze een score halen van 10 op 20. Ze worden uitgenodigd door de dienst internationale solidariteit om de procedure en inhoudelijke en organisatorische criteria te overlopen. Na twee jaar moeten ze ook 12/20 behalen om gesubsidieerd te worden.

Algemeen contact

Deel je eigen praktijk

Wil je actief helpen en onze praktijkendatabank aanvullen? Deel zelf een praktijkvoorbeeld en inspireer je collega’s.

Laad je praktijk op