Hoe versterk je het integratieproces van vluchtelingengezinnen? Nieuwe inzichten

Het interuniversitair project Refufam bracht in kaart hoe het Belgische migratie- en integratiebeleid hervormd kan worden om het integratieproces van vluchtelingengezinnen te versterken. Het onderzoek formuleert beleidsaanbevelingen om deze drempels weg te werken en integratie soepeler te laten verlopen. Veel van de inzichten en aanbevelingen sluiten aan bij de aanbevelingen in het VVSG-memorandum, waaronder de fiches over taalbeleid en Nederlands in een meertalige context (opent nieuw venster)en inburgerings- en onthaalbeleid.(opent nieuw venster)

Een kort overzicht van de inzichten en aanbevelingen

Naar een geïntegreerd onthaal van vluchtelingengezinnen in Vlaanderen​

• De begeleiding van vluchtelingengezinnen is versnipperd, wat hun integratie vertraagt.
• Het Vlaamse integratiebeleid legt de nadruk op het inburgeringstraject, maar lokale besturen hebben veel autonomie, wat leidt tot verschillende aanpakken.
• Er zijn te veel schakels en dossiers worden niet efficiënt overgedragen tussen diensten. Dit brengt vluchtelingen in een administratieve wirwar.

Lessen uit het onthaal van tijdelijke ontheemden uit Oekraïne​

• Oekraïense vluchtelingen kregen een flexibelere aanpak, met snelle toegang tot huisvesting en onderwijs.
• Ze waren in de eerste fase niet verplicht om meteen werk te zoeken. Dit hielp hen om stabieler te integreren.

Wonen: de eerste stap in het integratietraject van vluchtelingengezinnen​

• Huisvesting is een van de grootste knelpunten: vluchtelingen vinden moeilijk een betaalbare en kwalitatieve woning.
• De vereisten voor sociale huisvesting sluiten hen vaak uit. Hierdoor belanden velen in precaire situaties.

OKAN-onderwijs: naar een vlottere doorstroom​

• Jonge nieuwkomers volgen OKAN-onderwijs, maar de overgang naar regulier onderwijs verloopt moeizaam.
• Er zijn wachttijden voor OKAN-klassen, en veel jongeren belanden in beroepsonderwijs zonder dat dit hun capaciteiten weerspiegelt.

Duurzame tewerkstelling​

• Vluchtelingen worden vaak onder druk gezet om snel werk te vinden, wat leidt tot laaggeschoolde en tijdelijke jobs.
• Er is te weinig ondersteuning om hen naar werk te begeleiden dat aansluit bij hun vaardigheden en ambities.

Taal en de toeleiding naar werk​

• Strenge taaleisen vormen een drempel voor werk en opleiding.
• Taal- en werktrajecten zijn niet altijd goed op elkaar afgestemd. Daardoor komen mensen vast te zitten tussen taalcursussen en laaggeschoolde jobs.

Taal en publieke dienstverlening​

• De verplichte Nederlandstalige dienstverlening vormt een barrière voor nieuwkomers die nog niet voldoende Nederlands beheersen.
• Sociale tolken en meertalige informatievoorziening zijn beperkt beschikbaar, waardoor vluchtelingen moeilijk toegang krijgen tot hun rechten.