Op 1 oktober ging het derde en laatste projectjaar van Plan Samenleven van start, een succesvol initiatief waarbij 147 gemeenten co-financiering ontvangen om samenleven in diversiteit te bevorderen. Lokale besturen wachten vol spanning op duidelijkheid over de toekomst van deze financiering. De VVSG dringt erop aan dat de Vlaamse regering snel duidelijkheid biedt.
De VVSG is blij dat de nieuwe Vlaamse regering de ambitie heeft om een nieuw sociaal cohesieplan te lanceren. Dit plan kan een doorstart betekenen voor het huidige Plan Samenleven.
Hoewel de ambities van de Vlaamse regering positief zijn, maakt de VVSG zich zorgen. Steden en gemeenten hebben nood aan stabiele financiering. Daarom herhalen we onze oproep om structurele financiering te voorzien, in plaats van projectmatige subsidies, voor alle gemeenten die geconfronteerd worden met de uitdagingen van een diverse samenleving.
Bij de intenties van de nieuwe Vlaamse regering rond het sociaal cohesieplan vallen ons nog enkele belangrijke punten op:
Meer aandacht nodig voor de ontvangende samenleving
Het sociaal cohesieplan richt zich vooral op thema’s zoals taal, onderwijs en werk. Hoewel deze onderwerpen belangrijk zijn, mist de VVSG aandacht voor de ontvangende samenleving, zoals toeleiding naar sport, cultuur, jeugdwerk en andere domeinen. Daarnaast dreigt de huidige dynamiek rond acties tegen discriminatie stil te vallen. Lokale besturen moeten de vrijheid behouden om in te spelen op hun eigen specifieke uitdagingen.
Brede focus nodig, niet alleen op etnisch-culturele diversiteit
De VVSG vreest dat, door het plan te koppelen aan integratie en inburgering, de focus zich enkel beperkt tot etnisch-culturele diversiteit. Onder het huidige Plan Samenleven kregen lokale besturen impulsen om kruispuntdenken toe te passen. Dat houdt in dat ze rekening houden met diverse identiteiten, zoals herkomst, gender, leeftijd, seksuele oriëntatie, beperking en sociaal-economische status, wat leidde tot inclusievere en effectievere beleidsmaatregelen. De aanpak was breed, en besturen werden aangemoedigd om samen te werken over beleidsdomeinen heen om drempels te verlagen voor andere kwetsbare groepen zoals personen met een beperking, LGBTI+-personen. De VVSG vraagt dat er op regeringsniveau afspraken gemaakt worden, zodat deze integrale aanpak niet verloren gaat en lokale besturen blijvend kunnen rekenen op Vlaamse co-financiering.
Voorkom sectoraal versnipperd beleid
Een sociaal cohesieplan dat zich alleen richt op taal, werk en onderwijs kan leiden tot versnipperd en sectoraal beleid. Dat belemmert de ontwikkeling van samenhangende en integrale plannen die het volledige spectrum van diversiteit en uitdagingen in verschillende sectoren omvatten. Een sterke, transversale benadering, zoals toegepast onder het Plan Samenleven, stelt lokale besturen in staat om inclusieve strategieën te ontwikkelen die drempels en kansen voor meerdere doelgroepen aanpakken. Duidelijke afspraken op regeringsniveau zijn nodig om deze holistische aanpak voort te zetten en de opgebouwde expertise van lokale besturen te behouden.
