Een woonzorgcentrum mag geen schenking of legaat meer ontvangen van bewoners die er verblijven of verbleven. Dat heeft het Grondwettelijk Hof geoordeeld op 3 oktober 2024. Dat arrest kan gevolgen hebben voor lokale besturen en hun zorgvoorzieningen. Het Hof wil kwetsbare bewoners beter beschermen tegen potentieel misbruik van hun vermogens.
Bescherming van bewoners
Het gaat over een technische kwestie. We leggen het eenvoudig uit.
Beheerders en personeelsleden van “instellingen voor residentiële ouderenzorg”, bijvoorbeeld woonzorgcentra en assistentiewoningen, mogen nu al geen giften ontvangen van de bewoners ervan (artikel 4.142 Burgerlijk Wetboek). De wet verbiedt dat nog niet voor het woonzorgcentrum zelf (als rechspersoon dus). Dat vindt het Grondwettelijk Hof onredelijk.
Het verbod beschermt kwetsbare bewoners tegen druk van het zorgpersoneel. Het gaat zowel om schenkingen bij leven, als om erven via testament (legaat).
De wet laat wel toe dat een bewoner giften doet “tot vergoeding van diensten, onder bijzondere titel gemaakt, met inachtneming van het vermogen van de beschikker en van de bewezen diensten”. Giften aan andere rechtspersonen dan diegene die het woonzorgcentrum uitbaat, zijn ook toegelaten. Dat biedt in de praktijk een uitweg voor wie toch wil schenken.
Voorzichtig met aanvaarding
Hoewel deze rechtspraak nog niet in wetgeving is omgezet, dienen OCMW’s en welzijnsverenigingen met een woonzorgcentrum voorzichtig te zijn met het aanvaarden van schenkingen en legaten van bewoners die verblijven of verbleven in hun verblijven. Het risico bestaat dat andere erfgenamen, zoals familieleden, de terugbetaling zullen eisen.
Geen retroactieve toepassing
Schenkingen en legaten die op 3 oktober 2024 al zijn uitgevoerd, blijven overeind. In het verleden zijn voorbeelden bekend van legaten die zijn aangewend voor de bouw of renovatie van wzc’s. Dat is nu minder van zelfsprekend dan vroeger. Lees het volledige bericht op notaris.be.(opent nieuw venster)
