Wat leert de woonsurvey 2023 ons?

De resultaten van de Woonsurvey 2023(opent nieuw venster) zijn bekend. Dit tienjaarlijkse onderzoek geeft opnieuw een scherpe blik op hoe het wonen in Vlaanderen ervoor staat. Dit rapport geeft lokale besturen inzichten in woningkwaliteit en betaalbaarheid van het wonen in Vlaanderen.

Bijna 1 op 2 woningen ongeschikt volgens objectieve screening

Volgens de technische screening door erkende controleurs is 48% van de woningen ongeschikt. In 11% van de gevallen gaat het om structurele gebreken die ingrijpende renovatie vereisen. 

De meest voorkomende gebreken:

• Niet-naleven van de rookmeldersverplichting (30%)
• Elektrische onveiligheid (10%)
• Gebrekkige trappen of borstweringen (10%)
• Ontoereikende dakisolatie of beglazing (7%)

De kloof tussen subjectieve beleving en objectieve kwaliteit is groot: 77% van de bewoners ervaart zijn woning als goed, ook als dat volgens de screening niet zo is. Vooral eenoudergezinnen, alleenstaanden en huurders zijn oververtegenwoordigd in de ongeschikte woonsituaties.

Private huurmarkt onder druk, betaalbaarheidsproblemen bij kwetsbare groepen

Het aandeel private huurders stijgt – opvallend ook in het hoogste inkomenskwintiel – en deze groep besteedt nog steeds massaal meer dan 30% van het inkomen aan wonen. Energie- en waterkosten wegen het zwaarst door bij deze doelgroep.

De laagste inkomenskwintielen zijn duidelijk het kwetsbaarst:

• Meer dan de helft heeft een ontoereikend inkomen om menswaardig te wonen
• 4 op 10 besteedt meer dan 30% van het inkomen aan woonlasten
• Betaalbaarheidsproblemen zijn significant toegenomen sinds 201

Trend naar meergezinswoningen ook buiten steden

Hoewel de eengezinswoning dominant blijft (71%), groeit het aandeel meergezinswoningen snel, vooral in niet-stedelijke gemeenten. De “verappartementisering” is dus geen louter stedelijk fenomeen meer. Opvallend: ook hogere inkomens en eigenaars kiezen vaker voor een appartement, al lijkt dit eerder het gevolg van betaalbaarheids- en aanbodfactoren dan van veranderde woonwensen.

Wat betekent dit voor lokale besturen?

• Toezicht op woningkwaliteit verdient blijvende aandacht. De rookmeldersverplichting blijkt onvoldoende gekend of opgevolgd.
• Woonbeleid moet sterker inzetten op betaalbaarheid, zeker voor private huurders en kwetsbare groepen.
• Nieuwe meergezinsprojecten vragen kwaliteitsvolle inrichting van de woonomgeving, ook buiten steden.
• Renovatie- en energiepremies bereiken vooral hogere inkomens. Lokale begeleiding blijft noodzakelijk voor kwetsbare eigenaars en verhuurders.

Bekijk de volledige Woonsurvey 2023.(opent nieuw venster)