Nieuw gemeentewapen voor Oudsbergen
Na de fusie van 2019 lanceerde de gemeente Oudsbergen een traject om tot een nieuw gemeentewapen te komen. Vier inwoners reageerden op de gemeentelijke oproep en werkten samen met een ambtenaar en schepen verschillende mogelijke ontwerpen uit. Tijdens een publieke stemming kozen de Oudsbergenaren het nieuwe gemeentewapen.
Inhoud van deze pagina
Algemene gegevens
Dorpsstraat 44
3670 Oudsbergen
België
Wat is er gebeurd?
In september 2021 werd een oproep naar meedenkers gelanceerd via de gemeentelijke communicatiekanalen. Dat leverde enkele ideeën op en ook vier geëngageerde inwoners. Samen met de bevoegde schepen en een ambtenaar vormden zij een werkgroep van zes personen.
Binnen deze werkgroep werden verschillende mogelijke ontwerpen bedacht en meteen grafisch uitgewerkt. Eén van de leden van de werkgroep was immers grafisch vormgever. Tientallen ontwerpen later eindigde dit met een ‘shortlist’ van twee totaal verschillende ontwerpen: het ene combineerde de wapens van de twee voormalige gemeente, het andere beschreef de kenmerken van de nieuwe fusiegemeente. Deze twee ontwerpen werden uitgebreid voorgesteld aan de inwoners, waarna er in februari 2022 digitaal, telefonisch, per e-mail of aan de loketten gestemd kon worden. In maart werd het winnende ontwerp voorgesteld voor de start van de gemeenteraad.
In de loop van het traject was er regelmatig contact met de Vlaamse Heraldische Raad, die het uiteindelijke ontwerp van het gemeentewapen zou moeten beschrijven en goedkeuren. De Vlaamse Heraldische Raad dacht constructief mee en reikte nieuwe ideeën aan, die dan weer verder uitgewerkt werden. Op deze manier was de werkgroep er ook zeker van dat de voorgestelde ontwerpen zouden voldoen aan de vereisten van de Vlaamse Heraldische Raad.
Waarom?
Na een fusie van gemeenten moet er een nieuw gemeentewapen worden gekozen. In Oudsbergen werd ervoor gekozen om een volledig nieuw gemeentewapen te laten ontwikkelen, maar dan wel met maximale participatie.
Het beoogde resultaat
Oudsbergen blikt met tevredenheid op dit traject terug. Het was een mooi project, waarin er op zoek werd gegaan naar een gezamenlijke geschiedenis en verhalen in de kijker werden geplaatst.
Heraldiek is een vak apart, met strikte regels wat betreft voorstellingen en kleuren. Dat maakt het minder toegankelijk voor delen van het publiek, dat vooral de voorgestelde plaatjes beoordeelt.
Wat waren de uitdagingen?
Op wapenschilden wordt vaak verwezen naar geschiedenis, gebouwen of kenmerkende landschapselementen. Meeuwen-Gruitrode en Opglabbeek hadden geen gemeenschappelijke geschiedenis. Daar konden we dus niet uit putten. De kenmerkende en centraal gelegen waterburcht Commanderij van Gruitrode kon ook niet gebruikt worden, omdat de heraldisch correcte tekening hiervan totaal niet gelijkend was. In de heraldiek zagen de landduinen van Oudsbergen eruit als Alpenpieken, dus dat was ook geen optie.
De succesfactoren
De open geest waarmee alle betrokkenen deelnamen, maakte er een succes van. Er zitten zeker historische elementen in ons wapenschild: de kronkelende beken, de kleuren van het graafschap Loon, de correcte heraldische kleuren. Maar Oudsbergen is een jonge fusiegemeente die in de 21ste eeuw een wapenschild moest maken. En dat zien we ook terug. Er zijn niet tien dwarsbalken, maar acht: één voor elke deelkern. Er zijn niet enkel de typische kleuren van het graafschap Loon, maar ook het geel en groen. Geel verwijst naar het duinenzand, groen verwijst naar Oudsbergen als gemeente met de meeste groenoppervlakte in Vlaanderen.
Tips voor andere gemeenten
Betrek de Vlaamse Heraldische Raad van bij de start van het project.
· Zorg voor een sterke werkgroep. Spreek gericht mensen aan.
· Een grafisch vormgever binnen de werkgroep is een enorme meerwaarde.
Algemeen contact
Deel je eigen praktijk
Wil je actief helpen en onze praktijkendatabank aanvullen? Deel zelf een praktijkvoorbeeld en inspireer je collega’s.