Het Warme Zuiden: BOA-project in Genk
Inhoud van deze pagina
Algemene gegevens
Stadplein 1
3600 Genk
België
Wat is er gebeurd?
Initieel startten ze in maart 2022 met 3 dagen naschoolse opvang in Genk-Zuid. In september 2022 breidde dit uit naar 4 dagen en sinds februari 2023 voorzien ze elke schooldag naschoolse opvang. De opvang is ingericht op twee locaties in het gebied: in de lokalen van het Huis van het Kind Sledderlo (dinsdag, donderdag, vrijdag) en in een buurthuis in Kolderbos (maandag en woensdag). Het vervoer naar de opvang gebeurt met de bus of te voet. Ouders moeten hun kinderen inschrijven om het aanbod te kunnen gebruiken.
Ze voorzien in huis onder andere Multi-move, knutselen, koken (in samenwerking met het buurthuis), leesactiviteiten (samen met het Huis van het Kind), vrij spel. Kinderen kunnen daarnaast deelnemen aan het – voornamelijk stedelijk – activiteitenaanbod (buurtsport, woordatelier, dansinitiatie, jeugdwerk Gigos, sportpret).
Vanaf november 2024 wordt het LeOnhuis een belangrijke partner van het Warme Zuiden. Het LeOnhuis is een organisatie die inzet op de bevordering van leer- en slaagkansen door huiswerkbegeleiding gekoppeld aan talentontwikkeling en vrijetijd. Dit in nauwe samenwerking met ouders en scholen.
Waarom?
Elke Genkse school organiseert korte opvang na school voor kinderen die tot 16.30u op school blijven. Het lokaal bestuur ondersteunt de scholen hiervoor via een subsidiereglement. Daarnaast organiseert een externe partner in elk deelgebied opvang op één centrale locatie voor kinderen die ’s ochtends en na 16.30 opvang nodig hebben. De kinderen van de verschillende scholen in het deelgebied komen daar samen. Omdat het aantal door Opgroeien erkende plaatsen te beperkt is, investeert het lokaal bestuur in ook zelf in extra opvangplaatsen in samenwerking met private organisatoren (infrastructuur, personeel, werking, …). De stad financiert verder ook het vervoer tussen de scholen en de centrale opvanglocatie wanneer te voet gaan geen optie is.
Tijdens de schoolvakanties zijn de centrale opvanglocaties geopend. De opvanglocaties verwijzen onderling naar elkaar door om zoveel mogelijk kinderen een plekje in de opvang te kunnen geven.
De stad stelde vast dat er in Genk-Zuid, waar veel kwetsbare gezinnen wonen, een blinde vlek was qua opvang. Na overleg met verschillende partners in het gebied startte de stad in 2022 het project ‘Het warme zuiden’. De stad neemt in dit project de rol van organisator kinderopvang op. Tijdelijk alleszins, want het is de bedoeling om op termijn de organisatie van de buitenschoolse opvang over te dragen naar een externe partner.
Het beoogde resultaat
Sinds 2016 is de opvang gekoppeld aan een vrijetijdsaanbod in samenwerking met de sportdienst en de academies. Dit – voornamelijk stedelijk - aanbod is steeds op wandelafstand van de opvanglocatie, vaak in een school in de buurt. Er is jaarlijks overleg tussen de opvang en het vrijetijdsaanbod om afspraken te maken over de toeleiding. In het kader van BOA is ook met de academies een samenwerking gestart.
Ook in het Warme Zuiden wordt er vrijetijdsaanbod gekoppeld aan de opvang. Er worden nu dagelijks kinderen opgevangen naschools. Enkel de vakantiewerking staat nog niet op punt. We zouden iedere schoolvakantie operationeel willen zijn maar dat is tot op heden nog niet het geval. Hier botsen we op de inzetbaarheid van het huidige personeel en de extra middelen die nodig zijn om extra personeel aan te werven.
Wat waren de uitdagingen?
- In Genk neemt het lokaal bestuur hoofdzakelijk de regiefunctie op. Het eigen aanbod buitenschoolse opvang is beperkt tot het project ‘Het warme zuiden’. Hierdoor heb je als lokaal bestuur niet altijd genoeg kennis en inzicht van het werkveld.
- Academies hangen vast aan regelgeving en middelen vanuit onderwijs. Daardoor hebben ze weinig bewegingsvrijheid of experimenteerruimte. Het is zoeken naar manieren om hen te betrekken en hun aanbod een plaats te geven in het lokale BOA-verhaal.
- In Genk-Zuid gebeurt de opvang op 2 locaties. Het is niet altijd makkelijk voor (kwetsbare) ouders om te weten wanneer ze waar hun kinderen kunnen gaan ophalen. Ook voor de dagelijkse werking is dit een moeilijkheid, zo moeten bijv. de aanwezigheidslijsten, mobiele telefoon e.d. steeds heen en weer.
- Werken met inschrijvingen is niet altijd evident. Ouders moeten leren dat ze hun kinderen op tijd moeten inschrijven en moeten annuleren als ze geen opvang nodig hebben.
- Ouderparticipatie is geen evidentie. Talentontwikkeling is niet (altijd) de focus van de ouders.
- Werken met vrijwilligers is waardevol, maar brengt ook uitdagingen met zich mee. Ondertussen werkt het Warme Zuiden niet meer met vrijwilligers omdat het steeds moeizaam was om vrijwilligers te vinden en te houden.
- Samenwerken met vrijetijdsactoren is niet altijd evident, omdat hun werkingsuren vaak niet aansluiten bij de opvanguren (na schooltijd).
- Een betalend aanbod maakt dat ouders er enkel gebruik van maken als dit echt nodig is (om economische redenen). Maar aangezien er in dit gebied de activeringsgraad enorm laag ligt en er veel (taal)armoede is, zouden veel kinderen gebaat zijn bij zowel het opvang- , huiswerk- als vrijetijdsaanbod. Daarom zetten we in op deze 3 sporen en proberen we dit te doen door een mooie samenwerking tussen al deze sectoren en organisatoren. Het gaat tenslotte altijd om dezelfde kinderen.
- We werken met stedelijk personeel. Deze mensen hebben een bepaalde jobtime die soms moeilijk af te stemmen valt met het werk in een buitenschoolse opvang.
- De organisatie van een vakantiewerking. Om deze volwaardig tot stand te brengen hebben we nood aan extra personeel.
De succesfactoren
- Het lokaal bestuur zet sterk in op regie van het buitenschoolse opvangaanbod. Ze gebruiken hiervoor onder andere een subsidiereglement om scholen aan te moedigen zelf korte opvang op school te organiseren.
- Door de eigen rol als organisator te beperken kan het lokaal bestuur makkelijker de neutrale regierol opnemen.
- Doordat een kinderbegeleider de opleiding multimove volgde, kunnen ze dit aanbod makkelijk integreren in de kinderopvang zelf.
- Stad Genk investeert zelf in het project “Het warme zuiden”. Ze spelen daar in op een opvangbehoefte die lang onzichtbaar bleef. Door een lagere begeleider-kindratio te voorzien, kunnen ze daar hoge kwaliteit leveren.
- Het delen van infrastructuur zorgt voor een fijne samenwerking tussen het huis van het kind en de opvang.
Tips voor andere gemeenten
- Voor de uitrol van een volwaardige opvang heb je voldoende volwaardig personeel nodig en zijn vrijwilligers een fijne aanvulling.
- Zorg voor een goed netwerk van opvang- vrijetijd en scholen en zorg dat er tijd is om hierin te (blijven) investeren.
- Een kwetsbaar gebied heeft heel andere noden en behoeften: zorg dat je hier voldoende zicht op hebt.
Algemeen contact
Deel je eigen praktijk
Wil je actief helpen en onze praktijkendatabank aanvullen? Deel zelf een praktijkvoorbeeld en inspireer je collega’s.