Brugfiguren versterken onderwijs en ouderparticipatie in grootstedelijk Vilvoorde

Status
Lopend
Startdatum
Budget
Niet bekend
Foto van markt in Vilvoorde

Sinds 2018 werkt Vilvoorde met brugfiguren om de samenwerking tussen kwetsbare gezinnen en het onderwijs te versterken. Vanuit een neutrale en cultuursensitieve rol bouwen zij bruggen tussen gezinnen, scholen en ondersteunende diensten. 

Algemene gegevens

Initiatiefnemer
Vilvoorde
Adres

Grote Markt z/n
1800 Vilvoorde
België

Financiering
Met eigen middelen
Met Vlaamse subsidies

Wat is er gebeurd?

Sinds 2018 zet Vilvoorde brugfiguren in binnen het basisonderwijs, en inmiddels is er ook een bredere stadsbrede werking uitgewerkt. De brugfiguren hebben een neutrale, onafhankelijke rol en zijn tegelijk vertrouwenspersoon voor ouders én kritische vriend voor het schoolteam. Hun kernopdracht bestaat erin drempels weg te nemen die ouderparticipatie bemoeilijken: taalbarrières, armoede, ongeletterdheid, onbekendheid met het onderwijssysteem, of cultuurverschillen. Ze maken schoolse verwachtingen bespreekbaar en versterken het partnerschap tussen gezin en school.

De stad combineert eigen brugfiguren met samenwerking met externe organisaties, zoals PIN vzw, waar mogelijk. Deze werking bevindt zich in voortdurende ontwikkeling, met oog voor de specifieke uitdagingen van de Rand rond Brussel. Er wordt sterk ingezet op gedeeld eigenaarschap en structurele verankering binnen het stedelijk beleid.

Vilvoorde werkt met een gemengd model:

  • Vaste brugfiguren op één of meerdere scholen, in dienst van de stad.
  • Stadsbrede werking, o.a. via intervisie, onthaal van nieuwkomers, zomerscholen, samenwerking met organisaties.
  • Samenwerking met PIN vzw, die toeleiders inzet voor onthaalgesprekken, toeleiding naar onderwijs en vrije tijd, en casusgerichte ondersteuning

De brugfiguren nemen ook een actieve rol op binnen scholen: ze zijn aanwezig bij oudercontacten, organiseren koffiemomenten en poortgesprekken, en participeren aan het beleid rond huiswerk, afwezigheden en laatkomers. De Brugfiguren hebben oog voor cultuursensitiviteit en kansarmoede, en versterken de partnerschappen tussen school, gezin en buurt.

Waarom?

Vilvoorde wordt als jongste stad van Vlaanderen gekenmerkt door een zeer jonge bevolking en een snelle bevolkingsgroei. De stad kent een hoge kwetsbaarheidsgraad in het onderwijs: 64,8% indicatorleerlingen, een gemiddelde OKI-waarde van 2,28 en tot 73% leerlingen die thuis geen Nederlands spreken.

In deze context is het voor scholen niet vanzelfsprekend om gezinnen te betrekken. Brugfiguren maken die verbinding meestal wel mogelijk, doordat ze vertrouwd zijn met de leefwereld van ouders én weten hoe het onderwijssysteem werkt. Ze helpen misverstanden voorkomen, versterken vertrouwen en bouwen bruggen richting vrije tijd, zorg en stad.

Wat waren de uitdagingen?

  • Niet alle scholen zijn klaar voor samenwerking met brugfiguren. Dat vraagt een open houding, bereidheid tot verandering en inspanning op teamniveau
  • Er kunnen spanningen zijn tussen prioriteiten van school, stad en ouders.
  • De neutrale rol van de brugfiguur is delicaat: te veel integratie in het schoolteam leidt tot rolvermenging, te weinig maakt het werk moeilijk.
  • De middelen blijven achter op de noden: Zowel scholen als vele gezinnen hebben baat bij de inzet van een brugfiguur de sterk kwetsbare leerlingenpopulatie, maar de stad beschikt momenteel over beperkte capaciteit om dit voldoende te realiseren.

De succesfactoren

  • Heldere engagementsverklaring tussen school, brugfiguur en stad, met afspraken over rol, afbakening , deontologische code
  • Deontologische code: Waarborgt de professionele integriteit van de brugfiguur, dient om het vertrouwen en de privacy van gezinnen te beschermen, schept helderheid te scheppen over wat en wanneer er met de school gecommuniceerd wordt over de gezinnen.
  • Afgebakend actieplan: hier staan alle acties voor een schooljaar in beschreven, in principe worden er geen taken opgepakt die niet in dit actieplan opgenomen zijn
  • Intervisies en sociale wandelingen versterken het netwerk en delen van goede praktijken tussen school en externe partners, alsook tussen scholen onderling
  • Samenwerking met externe organisaties zoals voedselbedeling of opvoedingsondersteuning creëert meer impact.
  • De brugfiguren stimuleren openheid en mindshifts bij schoolteams, o.a. rond (kans)armoede, in cultuursensiviteit, taal- of huiswerkbeleid.

Tips voor andere gemeenten

  • Begin met scholen die openstaan om zelf te investeren en samen te werken en werk vanuit gedragenheid.
  • Zorg voor een afgebakende rol en maak een concreet actieplan op met alle partners.
  • Veranker de werking via structurele overlegmomenten en gedeelde verantwoordelijkheid. Werk mee aan een oudervriendelijk schoolbeleid.
  • Investeer in uitwisseling en netwerkvorming tussen brugfiguren en partners.

Algemeen contact

  • Evelien
    Rijks
    Deskundige Gelijke Onderwijskansen en Flankerend Onderwijsbeleid - Coördinator brugteam

Deel je eigen praktijk

Wil je actief helpen en onze praktijkendatabank aanvullen? Deel zelf een praktijkvoorbeeld en inspireer je collega’s.

Laad je praktijk op