De VVSG kennisdatabank

Leegstand staat haaks op een vitaal straatbeeld en een aantrekkelijk winkelgebied. Het kan een hypotheek leggen op elke inspanning om de attractiviteit van een straat of gebied te verhogen. De oorzaken van leegstand zijn divers en kunnen zowel structureel als tijdelijk zijn. Ontdek relevante regelgeving en mogelijke maatregelen die je als gemeente kan treffen.

De winter brengt extra uitdagingen voor energieverbruik en binnenmilieu. Met deze tips zorg je voor een zuinige, veilige en gezonde woning. Ontdek hoe je energie kan besparen, CO-vergiftiging voorkomt en je huis brandveilig maakt. Lokale besturen kunnen deelnemen aan projecten en hulpmiddelen inzetten om de gezondheid en veiligheid van bewoners te bevorderen.

Het centrum en het bijhorend kernwinkelgebied zijn vaak het uithangbord van steden en gemeenten. Toch staan die centra de laatste jaren steeds meer onder druk door de negatieve impact van de groeiende leegstand, mobiliteitsuitdagingen, de kwaliteit van het openbaar domein en de toename van perifere economische ontwikkelingen.

Met het decreet van 15 juli 2016 betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid, wil de Vlaamse regering de detailhandel duurzamer organiseren. Gemeentebesturen hebben daar een belangrijke rol in.

De grootste verandering met het decreet integraal handelsvestigingsbeleid (IHB) is de nauwe koppeling met ruimtelijke planning. Gemeenten sturen de inplanting van kleinhandelszaken niet langer alleen via vergunningen. Het decreet legt de focus op de volledige beleidscyclus, van visie en planning tot vergunning en handhaving, wat zorgt voor een consistente en rechtszekere aanpak.

In België geldt een algemeen rookverbod in alle gesloten, publiek toegankelijke ruimtes en werkplaatsen. Dat verbod beschermt niet-rokers tegen de schadelijke gevolgen van passief roken. Sinds de wetswijziging van 2024 zijn ook verschillende openluchtlocaties rookvrij.

De handhaving in het kader van het decreet integraal handelsvestigingsbeleid gebeurt uitsluitend administratief. Met de decreetwijziging van 2023 is die handhaving afgestemd op de procedures en verantwoordelijkheden die ook gelden voor stedenbouw en milieu.

Het decreet integraal handelsvestigingsbeleid biedt instrumenten om detailhandelszaken te sturen naar de meest gepaste locaties en om ongewenste ontwikkelingen te vermijden. Die instrumenten kunnen ook beperkingen voor detailhandel, of ‘dienstverleners’, met zich meebrengen, die onder de Europese Dienstenrichtlijn vallen. Steden en gemeenten moeten daarom elke beperking rechtvaardigen, door duidelijk te motiveren dat die voldoet aan de voorwaarden van de Dienstenrichtlijn.

Door een detailhandelsvisie op te maken en die visie te vertalen naar planningsinstrumenten kunnen gemeenten een proactief beleid voeren. Zo treden ze sturend op en voorkomen ze ongewenste ontwikkelingen. Hoewel de opmaak van visie, net als de vertaling naar ruimtelijke plannen, niet verplicht is voor gemeenten, is dat wel aanbevolen.