Veilige en leefbare samenleving
Lokale besturen hebben als kerntaak om samen met de andere overheidsniveaus te zorgen voor een veilige en leefbare samenleving en inwoners en bezoekers te beschermen tegen gekende en (potentieel) nieuwe vormen van onveiligheid, zowel zichtbaar als onder de radar. Dat gaat zowel om zware criminele feiten als calamiteiten. Gemeenten beschikken vandaag over onvoldoende instrumenten om de volledige veiligheidsketen te garanderen, van preventie tot handhaving.
Concrete voorstellen
- Werk samen met de lokale besturen en andere relevante partners (bijvoorbeeld socialemediaplatformen) aan de strijd tegen gewelddadige radicalisering en toxische polarisatie. Bundel de krachten voor het herstellen van het vertrouwen in de overheid. (Technische fiche: Radicalisering en polarisatie(opent nieuw venster)) (Technische fiche: Maatschappelijke onrust, desinformatie en antioverheid(opent nieuw venster))
- Maak werk van een duidelijke en transparante Financieringswet voor de lokale politie. (Technische fiche: Financiering politiezones(opent nieuw venster))
- Trek extra middelen uit om de almaar stijgende pensioenfactuur voor de politie- en hulpverleningszones mee te financieren. (Technische fiche: Pensioenfinanciering(opent nieuw venster))
- Voorzie in voldoende financiering voor de lokale politiezones bij de uitvoering van het sectoraal akkoord van 2022 voor het personeel van de lokale politie, zodat zoals afgesproken de volledige meerkosten van dat akkoord worden gedekt. Blijf daarnaast de kosten van de NAVAP-regeling verder integraal financieren tot het systeem is uitgedoofd.
- Maak werk van een uitvoeringsbesluit van artikel 90 Wet op de geïntegreerde politie (‘KB-betaalpolitie') waardoor politiezones bepaalde politiekosten kunnen terugvorderen.
- Garandeer de politiek beloofde 50/50-financiering van de brandweer en voorzie in voldoende middelen voor de werking van de ambulancediensten van de brandweer. (Technische fiche: Financiering hulpverleningszones(opent nieuw venster)) (Technische fiche: Financiering dringende geneeskundige hulpverlening(opent nieuw venster))
- Creëer duidelijkheid en zekerheid over de financiering van de strategische veiligheids- en preventieplannen (Technische fiche: Financiering strategische veiligheids- en preventieplannen)(opent nieuw venster)
- Zet actief in op de preventie van geweld tegen hulpverleners en op een consequente vervolging en bestraffing van de daders. (Technische fiche: Geweld tegen medewerkers en hulpverleners(opent nieuw venster))
- Zorg voor voldoende aanwervingen van politiepersoneel met een soepele selectie- en rekruteringsprocedure,afgestemd op wat de lokale politiezones nodig hebben.Geef politie- en brandweerzones instrumenten voor een efficiënt personeelsbeleid: rekrutering, mobiliteit, tucht, … (Technische fiche: Personeelsbeleid hulpverleningszones(opent nieuw venster)) (Technische fiche: Personeelsbeleid politiezones)(opent nieuw venster)
- Overleg over de eventuele schaalvergroting van de politiezones grondig en in alle transparantie met de lokale besturen en garandeer dat lokale nabijheid en gemeenschapsgerichte politiezorg hierbij gegarandeerd blijven. Koppel dit dossier aan eventuele schaalvergrotingen bij de gemeenten (‘belang van samen over te steken’) en aan een duidelijke toekomstvisie over het politiemodel en de verhouding tussen de federale en de lokale politie. (Technische fiche: Veiligheidsbeleid, noodplanning en crisisbeheer)(opent nieuw venster) (Technische fiche: Schaalgrootte politiezones(opent nieuw venster))
- Geef lokale besturen meer wettelijke en werkbare instrumenten om krachtdadig op te treden tegen de ondermijnende criminaliteit en zorg voor een wettelijke verankering van het gemeentelijk integriteitsonderzoek. Garandeer dat de bestaande bevoegdheden op basis van art. 135§2 NGW onverminderd blijven bestaan. De wet over de gemeentelijk bestuurlijke handhaving biedt hiervoor een wettelijk kader. Verfijn, evalueer en herzie deze wet als blijkt dat ze onvoldoende slagkrachtig is voor burgemeesters om efficiënt en effectief bestuurlijk op te treden tegen de ondermijnende criminaliteit.
- Werk samen met de lokale besturen aan de bestrijding van ondermijnende criminaliteit en creëer een duidelijke taakverdeling tussen het lokale niveau en sectorale inspectiediensten. Geef lokale besturen de instrumenten en respecteer en erken daarbij de verantwoordelijkheid en bevoegdheden van de burgemeesters op het vlak van veiligheid, zodat zij hun rol binnen het lokale veiligheidsbeleid voluit kunnen spelen. Houd bij wetgevende initiatieven rekening met de volledige veiligheidsketen bij de aanpak van samenlevings- en veiligheidsproblemen, met ten minste even veel aandacht voor de preventieve en curatieve aanpak als voor de repressieve. (Technische fiche: Veiligheidsbeleid, noodplanning en crisisbeheer(opent nieuw venster))
- Breid de bevoegdheden van de federale Raad van burgemeesters uit naar het volledige lokale veiligheidsbeleid (politie, brandweer, …) en neem dit adviesorgaan ernstig bij de voorbereiding van federale regelgevende initiatieven (Technische fiche: Raad van burgemeesters(opent nieuw venster))
- Laat handhavingsinkomsten terugvloeien naar het overheidsniveau dat die inkomsten genereerde, zodat ook lokale besturen vergoed worden voor hun inspanningen (cf. GAS5 en doorstortscenario). (Technische fiche: Terugvloei handhavingsinkomsten(opent nieuw venster))
- Maak werk van de verdere digitalisering van het handhavingsproces en organiseer dit centraal, in overleg met de gebruikers.
- Wanneer Vlaamse regelgeving gevolgen heeft voor de lokale veiligheidsdiensten (handhaving door de politie, brandpreventie, bestrijding van wespen, …), dan moet ze ook instaan voor een adequate financiering van deze opdrachten. (Technische fiche: Financiering hulpverleningszones(opent nieuw venster)) (TF Financiering politiezones)
- Zet in op dataverzameling- en analyse over civiele veiligheid en werk aan betrouwbare Vlaamse statistieken inzake brandveiligheid.
- Erken en versterk de eerstelijnspositie van het lokale bestuur over noodplanning en crisisbeheer met extra financiering, een actieve betrokkenheid bij de vormgeving van het wetgevend kader en een ontplooiing van interbestuurlijke overlegstructuren. (Technisch fiche: Veiligheidsbeleid, noodplanning en crisisbeheer(opent nieuw venster))
- Verbied omwille van de vele veiligheidsrisico’s de verkoop van vuurwerk aan particulieren, want de handhaving van een lokaal verbod is zeer moeilijk. (Technische fiche: Veiligheidsbeleid, noodplanning en crisisbeheer(opent nieuw venster))
- Garandeer dat de brandweer blijvend kan beschikken over de nodige vrijwilligers, door aangepaste opleidingen, een herwaardering van de rol van de vrijwilliger, lokale selectieprocedures, meer diversiteit in het type vrijwilliger, enz. (Technische fiche: Brandweervrijwilligers(opent nieuw venster))