Het sociaal klimaatfonds is een Europese wet die is voorzien als antwoord op de uitbreiding van het bestaande emissiehandelsysteem naar gebouwen en transport (ETS II). Het ETS II legt een koolstofprijs op voor fossiel energieverbruik in gebouwen en brandstoffen voor transport. Dit volgt hetzelfde ‘vervuiler betaalt-principe’ van het bestaande ETS I voor onder andere industrie en energiesector. ETS II gaat van kracht vanaf 2027.
Sociaal klimaatplan
Om de negatieve financiële gevolgen van deze ETS II uitbreiding op de kwetsbare groepen in de samenleving te compenseren, heeft België recht op middelen uit het sociaal klimaatfonds. Hiervoor moet België bij de Europese Unie uiterlijk juni 2025 een sociaal klimaatplan indienen.
De VVSG doet voorstellen voor maatregelen die door het sociaal klimaatfonds gefinancierd kunnen worden en pleit voor doordachte keuzes en een doelgerichte besteding van de middelen.
Principes
Vanuit een eerste inventarisatie doen we ook een voorstel van mogelijke maatregelen die door dit fonds gefinancierd kunnen worden. We vragen om op basis van de onderstaande principes verder actief deel te nemen aan de werkgroep en de opmaak van het sociaal klimaatplan.
Focus en bewezen effect
In plaats van al te veel nieuwe instrumenten te ontwikkelen, moet de nadruk liggen op maatregelen en initiatieven die hun nut bewezen hebben en breed toe te passen zijn. Hetzij door één overheid, hetzij via een effectieve en efficiënte samenwerking tussen de verschillende overheidsniveaus.
Stabiliteit en lokaal maatwerk
Een stabiele financiering met voldoende autonomie én maatwerk voor lokale besturen blijft essentieel. De tijdelijke doelen en financiering van het fonds mag niet ten koste gaan van structurele, duurzame en kwaliteitsvolle dienstverlening aan burgers.
Additionaliteit en doelmatigheid
Het sociaal klimaatfonds moet extra middelen bieden voor de beoogde doelgroepen die het meest getroffen worden.
De finaal geselecteerde maatregelen worden in overleg met VEKA en andere stakeholders in het Vlaams sociaal klimaat plan opgenomen.
