De Vlaamse regering heeft voor het zomerreces een voorontwerp goedgekeurd dat de procedure voor milieueffectrapportage moderniseert.
Voor de gemeenten is het bijzonder relevant dat zij voortaan zelf bevoegd zouden zijn om beslissingen te nemen over (ruimtelijke) plannen en de daarbij behorende screening. Als een plan-MER (plan-milieueffectenrapport) nodig is, zou de plannende overheid nu ook zelf mogen beslissen over de kwaliteit ervan, in plaats van dat dit nog door de Vlaamse overheid gebeurt. Tevens wordt de basis gelegd dat gemeenten ook zelf oordelen over de kwaliteit van een project-MER (project-milieueffectrapport). Die bevoegdheid krijgen gementen echter nog niet onmiddellijk.
De VVSG is van mening dat deze bevoegdheidsverschuiving mogelijk is, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan:
Het is essentieel dat het nog op te richten 'expertisecentrum MER' zich voornamelijk richt op ondersteuning van de lokale besturen. Het niveau om met kennis van zaken over de kwaliteit van de MER te oordelen is tussen gemeenten immers heel verschillend.
Het Vlaams expertisecentrum moet daadwerkelijk advies geven, vooral wanneer dit verplicht is. We stellen hier een concrete aanpassing van een artikel in het decreet voor om ervoor te zorgen dat adviezen ook daadwerkelijk worden gegeven.
De bevoegdheidsoverdracht voor project-MERs moet pas plaatsvinden na een evaluatie van de ervaringen met plan-MERs, waarbij gemeenten ook uitrdrukkelijk betrokken zijn.
We vragen nadere duiding over hoe een gemeente die zélf initiatiefnemer van een plan of van een project op een juiste wijze omgaat met de vereiste functiescheiding en onafhankelijkheidsvereiste, zowel bij de screening als bij de beslissing over de goedkeuring van de milieueffectenrapporten. Sinds de vernietiging van de omgevingsvergunning van de Wasserijsite te Gent(opent nieuw venster) is immers niet duidelijk hoe gemeenten, waar mensen vaak in kleine diensten samenwerken, op een juiste wijze functiescheidingen doorvoeren.
De gemeenten wijzen tot slot op de noodzaak om het draagvlak voor de milieueffectenrapportage te vergroten. Dit kan door de onderzoeken veel meer te focussen op het essentiële en in te zetten op vereenvoudiging. Dit zal hopelijk ook tot gevolg hebben dat de opmaak van milieueffectenrapporten beter betaalbaar wordt. De kostprijs van het rapport staat nu niet in verhouding tot de kennis die ervoor wordt veverkregen. Dit heeft overigens ook te maken aan de schaarste van mensen die zo'n rapport kunnen opmaken.
De adviezen van onder andere de VVSG worden nu door de Vlaamse regering verwerkt. Daarna wordt de ontwerp regelgeving in het parlement ingediend en behandeld.
