SDG’s als leidraad voor burgerparticipatie stad Deinze
Het afgelopen anderhalf jaar (02/'24 tot 09/'25) lag de focus in Deinze op een diepgaande omgevingsanalyse en de opmaak van het meerjarenplan. De duurzame ontwikkelingsdoelstellingen vormen daarbij een kader, ingekleurd door de ideeën van de Deinzenaars. Het stadsbestuur luistert naar haar inwoners via een digitale burgerparticipatieplatform en een burgerpanel.
Inhoud van deze pagina
Algemene gegevens
Brielstraat 2
9800 Deinze
België
Wat is er gebeurd?
SDG’s organisatiebreed inzetten
Deinze startte een organisatiebrede SDG-cirkeloefening met medewerkers uit alle diensten. Na een zelfevaluatie volgden diepte-interviews per dienst. De medewerkers bespraken wat de stad al doet, wat kan stoppen of starten, en wat versterkt moet worden. De oefening vergrootte het bewustzijn en de betrokkenheid rond de duurzaamheidsgedachte. De dienst strategie, kwaliteit en participatie begeleide deze oefening.
Data-analyse: SDG-monitor als startpunt
De data-analist van de dienst IT raadpleegde intens de SDG-monitor, een set van indicatoren dat het SDG-profiel van de stad in beeld brengt. De SDG-monitor vormde de basis voor de omgevingsanalyse, aangevuld met indicatoren uit de Powermonitor Halle en andere Vlaamse databronnen. Zo kreeg de stad een scherp beeld van de lokale situatie en de bovenlokale trends.
De voorbije legislaturen stelde de dienst zelf een bevraging op, gericht naar de inwoners van Deinze. Een vragenlijst opstellen en verwerken is echter erg arbeidsintensief. De overvloed aan gegevens die momenteel uit de SDG-monitor en gemeente- en stadmonitor gepuurd kunnen worden, maakt een eigen bevraging overbodig. Daardoor is er ruimte vrijgekomen om te experimenteren met vernieuwende vormen van burgerparticipatie.
De dienst strategie, kwaliteit en participatie kleurt de beschikbare data uit de monitors in met de stem van de inwoners. Enerzijds digitaal met het burgerparticipatieplatform ‘goedgezegd.deinze.be’, anderzijds via een geloot burgerpanel ‘De Deinse denkers’.
SDG’s als kader voor burgerparticipatie
Deinze luistert naar haar inwoners aan de hand van het digitale burgerparticipatieplatform goedgezegd.deinze.be. Daarnaast is er een burgerpanel opgericht: ‘de Deinse Denkers’. Via loting selecteerde de dienst 26 inwoners, met bijzondere aandacht voor representativiteit en diversiteit. Deze ambassadeurs van Deinze gaan in gesprek met elkaar om de omgevingsanalyse uit te diepen. De duurzaamheidsdoelstellingen lopen als een rode draad doorheen alle gesprekken, met focus op de 3 P’s: People, Planet en Prosperity.
Opvallend is de brug die de Deinse Denkers bouwen naar de brede bevolking. Het burgerpanel reikt uit naar alle inwoners van de stad door gebruik te maken van het digitaal platform. Inwoners worden op de hoogte gehouden van de voortgang van het burgerpanel. Daarnaast legt het burgerpanel inwoners digitaal vragen voor. Zo wordt de kwalitatieve inbreng van de panelleden verrijkt met de mening van de brede bevolking.
Voor het college van burgemeester en schepenen smaakt de samenwerking met het burgerpanel naar meer. Nadat de omgevingsanalyse is afgerond, blijven de Deinse Denkers als ambassadeurs van de stad verder bestaan. Het komende jaar verdiept het burgerpanel zich in thema’s als stadsidentiteit en netheid. De Deinse Denkers zijn verankerd in het hernieuwde participatiereglement. Ook enkele ondersteunende instrumenten waaronder het participatiedraaiboek en -handleiding staan vermeld. Met deze instrumenten richt de dienst strategie, kwaliteit en participatie zich tot de medewerkers van de stad die ze graag ondersteunen in hun ambities om in gesprek te gaan met inwoners.
Tot slot ook nog even over de adviesraden. Deinze heeft een lange traditie van adviesraden, gestoeld op een indrukwekkende inzet van vrijwilligers. Met respect voor het tempo van deze geëngageerde leden start de dienst een transitietraject met enkele adviesraden. Deze pioniers willen experimenteren met een meer open werking.
Waarom?
Het is ondertussen een traditie in Deinze dat de omgevingsanalyse op een zeer grondige beschrijft hoe Deinze op de kaart staat, inclusief de perceptie van inwoners hieromtrent via allerhande participatie. Ook voor de definiëring van het meerjarenplan 2026-2031 werkten we een uitgebreid plan voor omgevingsanalyse uit. Deze analyse levert heel wat relevante informatie op en de resultaten zijn een inspiratiebron voor verdere gesprekken met het stadsbestuur over de klemtonen die in het meerjarenplan aan bod dienen te komen.
Het beoogde resultaat
Het gebruik van de SDG-monitor, de gemeentemonitor, de SDG-cirkeloefening, een zelfevaluatie met risicomatrix en de input van De Deinse Denkers leverde heel wat resultaten op die niet alleen voor de meerjarenplanning zullen aangewend worden, maar ook ter reflectie voor de verdere ontwikkeling van de organisatie. De beoogde output werd met andere woorden ten volle – en meer zelfs – gerealiseerd.
Stad Deinze deed geen beroep op externen. Bijgevolg is het project een combinatie van loonkosten van eigen personeel, de betaling van de jaarlijkse licentie voor Go Vocal (al dient deze kostprijs gespreid te worden over diverse participatieprojecten die op goedgezegd.deinze.be staan) en enkele receptiekosten voor drankjes en hapjes voor het burgerpanel ‘De Deinse Denkers’.
Wat waren de uitdagingen?
- Het vermijden van NIMBY-gedrag bij vraagstukken over bepaalde thema’s.
- Het tijdsintensief karakter van de omgevingsanalyse voor de beleidsmedewerkers en data-analist, alsook de inzet van de clustercoördinatoren en diensthoofden voor deelname aan alle gesprekken en voorbereiding.
- De integratie van maatschappelijke noden en actuele tendensen in een kwaliteitsvol meerjarenplan en een efficiënt werkende organisatie
De succesfactoren
- Brede interne betrokkenheid via de SDG-cirkeloefening
- Sterke steun en vertrouwen van stadsbestuur en management
- Slimme inzet van data via de SDG-monitor, participatie van burgers via het burgerpanel ‘Deinse denkers’ en het online participatieplatform ‘Goedgezegd!’
- Blijvende zichtbaarheid van de SDG’s in communicatie en beleid
- Vertrouwen in en professionele kennis over het gebruik van participatiemethodieken
Tips voor andere gemeenten
- Betrek medewerkers vanaf het begin via eenvoudige, toegankelijke SDG-oefeningen.
- Een burgerpanel via loting versterkt het draagvlak aanzienlijk.
- Als beleidsmedewerker moet je jezelf onmiddellijk op de kaart zetten en je niet wegsteken in de organisatie. Je hebt een ondersteunende functie dus etaleer aan je bestuur, je managementteam en je collega-medewerkers waarvoor je hen van dienst kan zijn.
- Blijf jezelf vernieuwen en verdiepen in bijvoorbeeld innovatieve participatiemethodieken. Laat je niet vastroesten, maar blijf jezelf uitdagen.
- Vernieuwing binnenbrengen in het stadsbestuur en bij de inwoners is een werk van lange adem. Durf te experimenteren maar durf ook tijd te nemen en geven om te wennen aan vernieuwende projecten. Geef niet onmiddellijk op bij de eerste tegenwind, maar geef inwoners, bestuurders en medewerkers tijd om nieuwe ideeën te laten doorsijpelen.
Algemeen contact
Video's
Deel je eigen praktijk
Wil je actief helpen en onze praktijkendatabank aanvullen? Deel zelf een praktijkvoorbeeld en inspireer je collega’s.