Masterplan kinderopvang: nieuwe maatregelen voor de gezinsopvang

De Vlaamse Regering wil met het Masterplan Kinderopvang de kinderopvang structureel versterken. De maatregelen richten zich op meer kwaliteit, betere ondersteuning, een verhoogde toegankelijkheid en duurzaamheid. Daar horen ook een aantal belangrijke veranderingen bij voor wie werkt in de gezinsopvang. De VVSG is tevreden dat een aantal acties nu concreet uitgewerkt zijn. Die acties zorgen voor een stevigere basis voor de gezinsopvang. We zetten de belangrijkste maatregelen voor je op een rij.

Uitdoofplan sui generis-statuut 

Vanaf 1 maart 2026 kunnen nieuwe onthaalouders niet langer starten in het sui generis-statuut. Enkel een tewerkstelling als werknemer of als zelfstandige blijft dan mogelijk. Uitzonderingen blijven voorlopig mogelijk, maar worden beperkt.

Omschakeling groepsopvang samenwerkende onthaalouders naar kinderdagverblijf

In het plan van de Vlaamse regering is er ook ruimte voor de vrijwillige omschakeling van locaties samenwerkende onthaalouders naar groepsopvang (kinderdagverblijf). Voor VVSG is deze transitie van samenwerkende onthaalouders een noodzakelijke, maar complexe evolutie binnen de kinderopvang. 

De huidige samenwerkingsvorm van samenwerkende onthaalouders groepsopvang, krijgt een grondige hertekening:

• Groeistop: nieuwe vergunningsaanvragen voor groepsopvang van samenwerkende onthaalouders zijn enkel nog mogelijk tot 30 november 2025. De opstart moet gebeuren vóór 1 maart 2026.
• Vrijwillige omschakeling: er komt ruimte voor een vrijwillige overstap naar een reguliere groepsopvang (kinderdagverblijf) met inkomensgerelateerde subsidie (trap 2). In totaal gaat het om 3.000 plaatsen, gespreid over de periode 2026-2029, afhankelijk van het beschikbare budget.

De VVSG dringt tegelijkertijd aan op rechtszekerheid voor die locaties die straks de transitie niet maken. Ook deze locaties, hun medewerkers en de organisatoren mogen niet langer in onzekerheid blijven. 

Flexibeler werkingsgebied organisatoren gezinsopvang

Vanaf 1 januari 2027 is de subsidie voor gezinsopvang niet langer gebonden aan één zorgregio. Organisatoren kunnen hun werking dus uitbreiden over heel Vlaanderen en het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad.

Let op: voor groepsopvang van samenwerkende onthaalouders geldt deze flexibiliteit niet. Zij blijven gebonden aan de grenzen van de gemeente.

Impact BOA-decreet

Onthaalouders die uitsluitend schoolgaande kinderen opvangen, vallen vanaf 1 september 2026 onder het BOA-decreet (decreet Buitenschoolse Opvang en Activiteiten). Dat betekent:

• Tot 31 augustus 2026 blijft alles bij het oude: Opgroeien blijft bevoegd voor vergunning en subsidies.
• Vanaf 1 september 2026 stopt Opgroeien die bevoegdheid. Deze onthaalouders mogen dan ook niet langer werken onder het sui generis-statuut.

Wie na 1 september 2026 verder wil werken in de buitenschoolse opvang, moet overstappen naar een ander statuut. Het lokaal erkennings- en subsidiekader bepaalt de subsidiëring, ratio en tarieven.

Geen installatiepremie, wel investering in omschakeling

Informeer je kinderbegeleiders gericht

Wil je de veranderingen duidelijk uitleggen aan je kinderbegeleiders? Maak gebruik van de voorbeeldbrief die je begeleidend kunt meegeven.

Meer weten?

Wil je dieper ingaan op de plannen van de Vlaamse Regering of de impact voor de gezinsopvang? Deze documenten geven je snel een volledig beeld:

• Toelichting bij het Masterplan Kinderopvang met focus op de gezinsopvang
• Snelinfo met concretisering van de maatregelen voor de gezinsopvang(opent nieuw venster)
• Masterplan Kinderopvang(opent nieuw venster)
• Nieuwsbericht: Regering zet grote stap vooruit met plannen kinderopvang, maar roept nog veel vragen op