Magazine Lokaal
21 september is al enkele jaren de internationale Wereld Alzheimer Dag. De kans dat iemand dementie krijgt is één op de vijf, en volgens de voorspellingen verdubbelt het aantal getroffenen tegen 2070. Bovendien woont zeventig procent van de personen met dementie thuis. Redenen genoeg dus om dit thema steeds hoger op de beleidsagenda te plaatsen en er lokaal structureel beleid voor te ontwikkelen. Londerzeel is daar al enkele jaren mee bezig en streeft ernaar een dementievriendelijke gemeente te zijn.
Redenen genoeg dus om dit thema steeds hoger op de beleidsagenda te plaatsen en er lokaal structureel beleid voor te ontwikkelen. Londerzeel is daar al enkele jaren mee bezig en streeft ernaar een dementievriendelijke gemeente te zijn.
Londerzeel organiseert praatcafés dementie en familiegroepen (jong)dementie en ontwikkelde samen met de politiezone een vermissingsfiche. Dat is een nuttig hulpmiddel voor hulpdiensten, wanneer een persoon met dementie de weg naar huis niet meer vindt of vermist is.
In 2023 lanceerde Londerzeel het concept ‘samen lezen’ in de gemeente, gekend via Het Lezerscollectief. In tegenstelling tot traditionele leesgroepen, waar deelnemers vooraf een boek lezen, leest bij ‘Samen Lezen’ iemand een tekst ter plekke hardop voor. Tussendoor en achteraf bespreken de aanwezigen hun lees- en luisterervaringen bij een kopje thee of koffie. Op die manier vergroot het leesplezier van personen met dementie, het bevordert hun welbevinden en stimuleert het samenzijn.
Het Zorgloket van Londerzeel nam het initiatief om zes leesbegeleiders, drie vrijwilligers en drie medewerkers door Het Lezerscollectief te laten opleiden. Via het project Vriendenmakers van Cera vond ze extra ondersteuning.
‘Samen Lezen combineert het lezen van sterke verhalen met het zelf op verhaal komen.’
‘Het resultaat mag er zeker wezen,’ vertelt Marita Berghman, maatschappelijk werker bij het Zorgloket. ‘Op korte tijd beweegt er heel wat rond Samen Lezen in Londerzeel. Elke laatste vrijdag van de maand vindt een leessessie plaats in de bibliotheek. Deze sessie staat open voor iedereen, of het nu ouderen of mensen met een bepaalde kwetsbaarheid zijn, iedereen is welkom. Niet enkel mensen met dementie sluiten dus aan. De groep bestaat maximaal uit tien tot twaalf deelnemers zodat we ons kunnen concentreren op de beleving van de tekst.
Via de lokale bibliotheek en de woonzorgcentra bereiken we zowel thuiswonende ouderen als ouderen in residentiële voorzieningen. Daarnaast organiseert het bestuur leessessies in Ter Huffel, een woon- en begeleidingscentrum voor personen met een beperking en in beide woonzorgcentra van Londerzeel, zowel in de beschermde afdeling voor bewoners met dementie als in de open afdelingen.’
Volgens Marita Berghman zit het succes van dit concept in de eenvoud. ‘Mensen komen samen rond verhalen en gedichten. Bepaalde woorden of zinnen roepen bepaalde emoties op, maken belevenissen uit het verleden van de deelnemers wakker. Het werkt verbindend.’
Het belang van verhalen
Het verbindende praktijkverhaal uit Londerzeel kreeg dit jaar terecht ook een plek tijdens het symposium ‘Jouw verhaal telt’ als een van de voorbeelden voor warme buurten. Volgens Dirk Terryn, medeoprichter en bezieler van Het Lezerscollectief, bevat de methodiek van samen lezen veel mogelijkheden: ‘Als er geen ruimte is voor je verhaal, dan houdt het leven op. Mensen zijn verhalenvertellers en verhalenmakers.
Maar wat ben je met een verhaal als er niemand luistert? We onderschatten het belang van verhalen nog te vaak. Door ze te lezen krijgen we bovendien modellen aangereikt, voorbeelden van hoe je na een val weer kunt opstaan, hoe je een verlies kunt verwerken, hoe je een geluksmoment mag koesteren. Samen Lezen combineert het lezen van sterke verhalen met het zélf op verhaal komen. Dat maakt me helemaal enthousiast!’
Wanneer is een gemeente dementievriendelijk?
Lokale behoeften zijn de basis om dementievriendelijke initiatieven te nemen. Er bestaat geen officieel label en er zijn ook geen vaste criteria die bepalen of een gemeente dementievriendelijk is. Dat betekent dat je het begrip op diverse manieren kunt invullen. Maar één aspect is onontbeerlijk, namelijk de ambitie om inclusief beleid te ontwikkelen en daar prioriteit aan te geven. Twaalf kernthema’s vormen een leidraad voor gemeenten om een dementievriendelijk beleid na te streven. Door met deze thema’s bezig te zijn werken besturen stap voor stap aan leeftijdsvriendelijke gemeenten. De VVSG begeleidt lokale besturen samen met de lokale expertisecentra dementie naar een dementievriendelijkere samenleving.
Is je bestuur geïnteresseerd om aan dementievriendelijk beleid te werken? Neem dan contact op met Sam Vanhuynegem, stafmedewerker ouderenbeleid.
