Duurzaam stadhuis verbindt geschiedenis en toekomst

In 2019 besliste het stadsbestuur om het verouderde stadhuisgebouw onder handen te nemen. Daarbij kwam ook de keuze om het zenuwcentrum van de dienstverlening en de administratie in het stadscentrum te houden: daar liggen de historische wortels van Roeselare en voor de burger is het een vertrouwde en goed bereikbare plek.

De inwoners kregen ook een stem. In een ruime bevraging begin 2020 maakten de Roeselarenaars hun verwachtingen omtrent het nieuwe project duidelijk. En tijdens de ontwerpwedstrijd kozen zes uitgelote burgers samen met zes medewerkers en zes mandatarissen het ontwerpteam. 

Historie verbonden met innovatie

De opvallende architectuur, met een iconische toegangspoort aan de Grote Markt, springt onmiddellijk in het oog. Het historische rococostadhuis uit 1771 en het belfort uit 1923 werden gerenoveerd en geïntegreerd in een innovatieve en gloednieuwe kantoorzone.

Tussen de historische gebouwen en de nieuwbouw bevindt zich het lichtrijke atrium met glazen dak. Een slimme ingreep waardoor ook de achtergevels van het belfort en het historische stadhuis opnieuw zichtbaar worden en zo ook in ere hersteld. In het atrium kun je niet naast een imposant werk van beeldend kunstenaar Nick Ervinck kijken. Hij is een van de drie culturele ambassadeurs.

Het atrium is de centrale ontmoetingsruimte, waar loketten en dienstverlening op maat van de burger worden ingericht. Huwelijken, huldigingen en zittingen van het schepencollege of de gemeenteraad vinden plaats in de historische delen van het vernieuwde complex. 

Groen rustpunt

In het nieuwbouwvolume zijn dagelijks 300 medewerkers en het college van burgemeester en schepenen aan het werk. Twee erfgoedgevels werden verwerkt in het geheel. Een van de blikvangers is de binnentuin, een extra groen rustpunt in het stadscentrum, waar iedereen, van buurtbewoners tot scholieren en shoppers, aangenaam kan vertoeven.

De zolder van het belfort biedt een uniek zicht op de Grote Markt en is voortaan de ideale uitvalsbasis voor groepen die Roeselare bezoeken.

Circulair slopen

Vóór de verbouwingen bestond het stadhuis uit een kluwen aan verouderde panden met een erbarmelijke energiescore en ondermaatse toegankelijkheid. Het nieuwe gebouw zet maximaal in op duurzaamheid, ecologie en energie-efficiëntie. Dat begon al bij de circulaire sloop van de verouderde kantoorzone. Meer dan 99% van het sloopafval werd elders hergebruikt. Ruim 1800 ton puin werd per boot afgevoerd via het kanaal Roeselare-Leie, wat tientallen vrachtwagens van de weg hield. Meer dan vijftig verenigingen en scholen haalden meubels, radiatoren en verlichtingselementen uit de gebouwen van het oude stadhuis.

Ecologisch verwarmen en koelen

Het bestaande warmtenet van intercommunale MIROM werd tijdens de verbouwingen doorgetrokken tot aan het stadhuis. In dezelfde beweging werden ook een pak andere (historische) gebouwen zoals de Sint-Michielskerk en het Klein Seminarie aangesloten. Via innovatieve technologie wordt er in het stadhuis niet enkel verwarmd, maar ook voor 80% gekoeld met het warmtenet.

Dat warmtenet, te gebruiken in combinatie met de modernste isolatietechnieken, doet de energiekosten met zo’n 70 procent dalen. Daarnaast bespaart de stad 1 miljoen liter drinkwater per jaar, omdat het gebouw op een slimme manier regenwater recupereert voor sanitair en schoonmaak. Dat alles maakt dat het Roeselaarse stadhuis op koers ligt om het ‘excellent’ label van BREEAM te behalen, een onafhankelijk en internationaal keurmerk voor duurzaam bouwen. Het is zo het duurzaamste stadhuis van Vlaanderen.

Extra inspanning om werelderfgoed te bewaren

De restauratie van het stadhuis en het belfortgebouw – beide beschermde monumenten – greep maximaal terug naar de oorspronkelijke plannen. Gespecialiseerde onderaannemers herstelden de dakkapellen, zetten het schrijnwerk weer in de originele kleur, reinigden de gevels en fristen de beelden en ornamenten op.

Tijdens de werken kwamen in het belfort extra stabiliteitsproblemen aan het licht. Daardoor waren onvoorziene extra verstevigingen aan de vloerplaten en het skelet van het gebouw nodig. Door een wijziging in het Vlaams subsidiebeleid voor onroerend erfgoed nét voor de werken en een hiaat in het Vlaamse subsidiebeleid, ontving de stad Roeselare voor al die inspanningen minder ondersteuning vanuit Vlaanderen dan voorzien. Toch nam ze haar verantwoordelijkheid om het gebouw, dat UNESCO-werelderfgoed is, een duurzame toekomst te geven.