Doelgerichte zorg met een vleugje improvisatie
Magazine Lokaal
Zorgpunt Waasland experimenteerde eind vorig jaar met een vernieuwend vormingsconcept. Zij schakelden een improvisatietheater in om de principes van doelgerichte zorg uit te leggen aan de personeelsgroep. Ondertussen zijn zij volledig overtuigd, daarom laten we graag Miet Dehandschutter en Elke Van Mieghem, teamcoaches gezinszorg binnen Zorgpunt Waasland, aan het woord.
"In 2022 volgden Elke en ik het traject doelgerichte zorg van de VVSG," begint Miet Dehandschutter haar verhaal. "Wij kwamen heel enthousiast terug, maar hoe moesten we dit thema vertalen naar de grote groep van verzorgenden en huishoudelijke krachten? We hadden de filmpjes van VIVEL al getoond als teaser, maar we zochten naar meer."
"Al vrij snel kwamen we op het idee om iets met improvisatietheater te doen," vult Elke Van Mieghem aan. "We hadden hier in een andere context al ervaring mee en daarom zagen we meteen de mogelijkheden. Tijdens onze zoektocht kwamen we terecht bij het improvisatietheater Amai. Samen gaven we de voorstelling vorm en sprokkelden we met enkele begeleidend medewerkers verschillende casussen. We gingen op zoek naar situaties waarop we vastliepen of waarvan we aanvankelijk dachten dat we goed bezig waren, maar waar achteraf bleek dat we veel te taakgericht bezig waren. Met deze gegevens bouwde het improvisatietheater de voorstelling op."
De acteurs van het theatergezelschap hebben zelf ook een achtergrond in de zorgsector. En dat voel je tijdens de voorstelling. De acteurs brengen de casussen op een echte manier, wel uitvergroot, maar dat verhoogt de herkenbaarheid. Dat is net het waardevolle aan dit concept: het is laagdrempelig en ludiek. "Soms trekken de acteurs de situatie op flessen, maar net daardoor blijven mensen er achteraf over praten," merkt Elke Van Mieghem op. "Zo hoorde ik een verzorgende na de voorstelling zeggen dat ze inderdaad soms binnenvliegt bij een cliënt en zich op de taken stort. Door de voorstelling besefte ze dat ze vooral begint op te ruimen, omdat zij dat belangrijk vindt, zonder erbij stil te staan of dat wel overeenkomt met wat de cliënt wil of nodig heeft op dat moment. Als je zulke uitspraken hoort, dan weet je zeker dat de voorstelling hen aan het denken zet! En dat wilden we net bereiken: medewerkers prikkelen om kritisch naar hun eigen functioneren te kijken."
Miet Dehandschutter:
'Als je de inhoud goed bewaakt
en een degelijke introductie organiseert,
is improvisatietheater de ideale manier
om een grote groep medewerkers
te bereiken.’
"We geloven echt in dit concept," bevestigt Miet Dehandschutter. "Als je de inhoud goed bewaakt en een degelijke introductie organiseert, is het de ideale manier om een grote groep medewerkers te bereiken. En de speciale sfeer in een theaterzaal helpt om het klassieke gevoel van een schoolse vorming te doorbreken. Bij een theoretische bijscholing dwaalt de aandacht vaak af, waardoor de boodschap minder blijft hangen. Bovendien is niet iedereen altijd enthousiast voor bijscholing, maar deze voorstelling vonden alle medewerkers de moeite waard. Ze lieten zelfs weten dat het voor herhaling vatbaar was!"
"Daarom heeft ZPW hetzelfde theatergezelschap ingezet om het thema integriteit binnen onze organisatie te behandelen," pikt Elke Van Mieghem daarop in. "We gingen hier nog een stapje verder bij de uitwerking en bezorgden de toeschouwers een kleine leidraad om de bespreking van de casussen te verdiepen. Na elke scène nam een beleidsmedewerker het woord om de vertaalslag te maken naar onze eigen integriteitscode."
Zorgpunt Waasland is dus helemaal overtuigd van dit nieuwe vormingsconcept. Het vergt wat voorbereidingswerk en praktische organisatie, maar het is zeker de moeite waard. "Maar zoals altijd moeten we er nu op letten dat het enthousiasme niet wegebt," besluit Miet Dehandschutter. "De voorstelling is een goede start, maar nu moeten we verder kijken en doelgerichte zorg op de verschillende niveaus binnen onze organisatie invoeren."
We zijn ervan overtuigd dat mensen gemakkelijker leren bij zien, horen en voelen. Tijdens deze voorstelling heb je de drie sensaties tegelijk en daardoor blijft de boodschap beter hangen.
Humor stimuleert het leren
We staken ook ons licht op bij de mensen die deze nieuwe vorm van vormingstheater aanbieden. Katrien Vandepitte was tien jaar lang psychologe bij de stad Gent en werkte nauw samen met thuiszorgorganisaties. Zij richtte Amai Impro twaalf jaar geleden op, samen met Kenny De Maertelaere. Wat begon als een hobbygroepje, evolueerde ondertussen naar een professionele organisatie. "De voorbereiding van het stuk verliep heel vlot," vertelt ze. "Alle casussen zijn gebaseerd op echte situaties. Tijdens de voorstelling spelen wij deze na, met een flinke dosis humor. Want humor helpt situaties beter onthouden en begrijpen."
"We zijn ervan overtuigd dat mensen gemakkelijker bijleren als ze het zien, horen en voelen," vult Kenny De Maertelaere aan. "Tijdens onze improvisatievoorstelling heb je deze drie sensaties tegelijk en daardoor blijft de boodschap beter hangen. Bovendien is het een prettige, originele manier om iets bij te brengen aan je zorgpersoneel. Zij leren iets bij en hebben tegelijkertijd een leuke namiddag met de collega’s gehad."
De spelers betrekken het publiek bij de voorstelling, waardoor ze niet afgeleid geraken zoals bij een klassiekere vorming vaak wel het geval is. Er zijn allerlei gradaties van betrokkenheid mogelijk. Dat hangt wat af van publiek tot publiek. Soms bepalen ze enkel de namen van de personages en hobby’s. Ze geven feedback over wat er op de scène gebeurt en de acteurs passen hun spel aan. Maar evengoed springen er mensen uit het publiek zelf op het podium om te tonen hoe het beter kan.
"In ieder geval zijn we heel blij met de samenwerking met Zorgpunt Waasland en het stimuleert ons om voor andere thema’s een voorstelling uit te werken," besluit Katrien Vandepitte.
