Weerbaarheidsdialoog
Leerkrachten, begeleiders en jongeren nemen deel aan een weerbaarheidsdialoog, geïnspireerd door een autobiografisch theaterstuk. In creatieve werkwinkels reflecteren ze op een speelse manier over onderwerpen als identiteit en kind-zijn. NEI TRED vzw waarborgt hierbij een veilig en leerrijk proces.
Inhoud van deze pagina
Algemene gegevens
/
3600 Genk
België
Wat is er gebeurd?
Sinds 2013 worden lokaal weerbaarheidsdialogen georganiseerd voor leerlingen van de tweede en derde graad secundair onderwijs, gebaseerd op een kort interactief verteltheater. Door de grote vraag vanuit het basisonderwijs en de eerste graad middelbaar, is een aangepast concept ontwikkeld. Centraal staat een autobiografisch verteltheater over universele thema's zoals extremisme, discriminatie en burgerschap, gevolgd door creatieve workshops. In een veilige omgeving wordt via reflectieve dialoog gefocust op gelijkheid en verbondenheid. De methodes zijn uitnodigend en respecteren de identiteit van elke deelnemer, waarbij een sfeer van veiligheid en samenhang centraal staat.
Waarom?
De weerbaarheidsdialoog biedt een toegevoegde waarde aan elk sociaal en cultureel pedagogisch project. Het belicht en bespreekt verschillende facetten van een persoonlijkheid die in bepaalde omstandigheden nauwelijks of niet (voldoende) onder de aandacht vallen, in de positieve en negatieve zin. Moeilijk te bespreken thema’s komen hierdoor op tafel te liggen. Dit geeft de (zorg)leerkracht de mogelijkheid om verder in dialoog en verbinding te treden met de studenten en hen weerbaar te maken tegen negatieve invloeden zoals criminele en extremistische milieus.
Het beoogde resultaat
Door in te zetten op positieve identiteitsontwikkeling en verbondenheid buigen we negatieve emoties en begrippen om tot verbinding en gaan we er op een positieve manier mee aan de slag. Een superdiverse samenleving staat voor heel wat uitdagingen. In deze uitdagingen is het belangrijk om iedereen te blijven erkennen in wie hij/zij is als mens. Bij het ontmoeten en/of het connecteren met mensen moet je oog hebben voor de verschillende dimensies en elementen die de identiteit van een persoon bepalen. Je vermijdt zo de valkuil van het stereotype denken.
Identiteit heeft immers meerdere dimensies en elementen (gender, levensfase, hobby, religie, beroep,..).
Iedereen heeft, met andere woorden, een gelaagde identiteit. Alles draait om ervaringen, belevingen en gevoelens.
Via ontmoetingen en samenwerkingen tussen mensen, groepen van mensen, … bieden we kansen om elkaar beter te leren kennen en relaties aan te knopen. Belangrijke focus hierbij is het verbinden vanuit gelijkenissen, en niet vanuit verschillen in de lagen van iemands identiteit of vanuit verschillen tussen groepen. Op die manier zetten we de trend om elkaar te zien, te horen en te waarderen zonder oordeel of beoordeeld te worden.
Wat waren de uitdagingen?
- Psychische uitdagingen bij jongeren (angst, trauma, discriminatie) beïnvloeden hun concentratie en zelfexpressie.
- Nood aan een motiverende en coachende aanpak, wat extra tijd kost.
- Cruciale rol van leerkrachten in het creëren van een veilige omgeving.
- Laagdrempelig contact is essentieel; een eerste gesprek kan ongemakkelijk zijn, maar kleine successen tellen.
- Niet alle jongeren openen zich gemakkelijk; hun grenzen moeten worden gerespecteerd.
- Beperkte aanwezigheid van professionals uit de leefwereld van jongeren, mogelijk door angst voor het verlaten van hun comfortzone.
De succesfactoren
- Verbinden over schoolgrenzen: Uniek initiatief waarbij jongeren en leerkrachten over scholen, koepels, en achtergronden heen worden samengebracht.
- Uit de comfortzone: Kinderen, jongeren, ouders, en leerkrachten worden uitgedaagd hun comfortzone te verlaten; dit helpt hen in hun kracht te zetten.
- Verbinden door ontmoetingskansen: Vraag naar meer ontmoetingsmomenten om in dialoog te gaan en verbinding te voelen, ook tussen verschillende scholen.
- Grenzen verleggen: De weerbaarheidsdialoog helpt leerlingen en leerkrachten hun grenzen te verleggen en hun talenten te tonen.
- Dialoog over moeilijke thema's: Leerkrachten ervaren dat jongeren goed omgaan met moeilijke thema's en elkaar goed kunnen beluisteren.
- Inspireren via weerbaarheidsdialoog: Leerkrachten inspireren elkaar en creëren een netwerk om samen verder te werken rond maatschappelijke thema's.
Tips voor andere gemeenten
- Positieve identiteitsontwikkeling: Negatieve emoties en begrippen worden omgebogen naar verbinding en positieve actie.
- Erkenning van iedereen: Het belang van erkenning van ieder individu in een superdiverse samenleving.
- Meerdimensionale identiteit: Identiteit omvat meerdere lagen, zoals gender, levensfase, hobby’s, religie, en beroep, wat stereotypen helpt te vermijden.
- Gelaagde identiteit: Iedereen heeft een gelaagde identiteit waarin ervaringen, belevingen, en gevoelens centraal staan.
- Kansen voor ontmoeting en samenwerking: Creëren van mogelijkheden om elkaar beter te leren kennen en relaties op te bouwen.
- Verbinden vanuit gelijkenissen: Focus op verbinding vanuit gelijkenissen in plaats van verschillen, zowel binnen als tussen groepen.
- Waardering zonder oordeel: Mensen zien, horen, en waarderen zonder oordeel of beoordeling.
Afbeeldingen
Deel je eigen praktijk
Wil je actief helpen en onze praktijkendatabank aanvullen? Deel zelf een praktijkvoorbeeld en inspireer je collega’s.