Succesvolle ontharding in Londerzeel
Londerzeel vervangt stenen en kiezel in straten, tuinen en opritten door groen, waterdoorlatende bestrating en beplanting. Via gemeentelijke premies en advies stimuleert de gemeente bewoners om te ontharden. Zo wordt water beter afgevoerd, biodiversiteit verhoogd en ontstaat meer leefbare, groene ruimte.
Inhoud van deze pagina
Algemene gegevens
Brusselsestraat 25
1840 Londerzeel
België
Wat is er gebeurd?
Londerzeel heeft een actief onthardings- en vergroeningstraject. De gemeente vervangt stenen of kiezelstrepen in tuinen, opritten en straten door groen: bloemenperken, beplanting, waterdoorlatende bestrating of boomvakken. Zo werden al meerdere straten aangepakt (o.a. Deisels, Kievitstraat, Handelsstraat, Ursulinenstraat), kiezelstroken omgevormd tot groene borders, en opritten voorzien van waterdoorlatende materialen (dit gaat over de aansluiting tussen de oprit en het openbaar domein). Ook circulariteit krijgt hier een plaats. Kapotgeschoten beton werd omgevormd tot banken. Via een premieprogramma biedt de gemeente bewoners financiële steun om hun verharding zelf te vervangen door groen.
Waarom?
Londerzeel is een watergevoelige gemeente en kampt met klimaatuitdagingen zoals overstromingen, verdichting, hittestress en verminderde biodiversiteit. Door verharde oppervlaktes te verminderen en te ontharden, wil de gemeente regenwater beter laten infiltreren, wateroverlast tegengaan, de biodiversiteit en luchtkwaliteit verbeteren, en groene, leefbare ruimte terugwinnen. Bovendien is ontharden een relatief eenvoudige en kostenefficiënte maatregel met grote klimaat- en leefbaarheidswinst
Het beoogde resultaat
Ja, uit het rapport van het Departement Omgeving blijkt dat er in 2023 dat Londerzeel een van de dertig gemeenten is waar werd onthard. Er verdween 145 vierkante meter aan verharding, zo’n 0,4 procent van de totale oppervlakte. Via de Tuinrangers werd al enkele vierkante meters onthard; burgers rapporteren dit niet systematisch. De gemeente focust in deze fase op quick wins, zoals delen van inritten of parkeerstroken. Zo toont Londerzeel dat kleine ingrepen met beperkt budget een grote meerwaarde hebben voor natuur, infiltratie en wateroverlast. Elke m² telt.
Wat waren de uitdagingen?
Tegenstand door bewoners door praktische bezorgdheden (auto’s, onderhoud, nut). Complexiteit bij coördinatie van projecten en communicatie met inwoners. Juridische of regulatoire drempels bij het aanpassen van verharding. En nood aan financiële middelen om goede alternatieven en begeleiding te bieden
De succesfactoren
De premie blijkt geen succes (slechts 6 aanvragen). Het echte succes zit in de voorbeeldrol van de gemeente: kleine, betaalbare ingrepen tonen dat ontharden mooi én nuttig kan zijn. Proefprojecten zoals Deisels, met intensieve participatie, creëerden eerst weerstand maar daarna enthousiasme. Net bewoners die eerst kritisch waren, werden de beste ambassadeurs. Gemeentelijk voorbeeld en participatie maken het verschil.
Tips voor andere gemeenten
Vertrek vanuit wat mensen herkennen: natte kelders na hevige regen, hitte in de zomer, parkeerzorgen. Leg uit dat elke m² ontharding helpt om water in de grond te laten sijpelen en straten en huizen droog te houden. Werk met proefopstellingen zodat bewoners het kunnen uitproberen. Wees eerlijk, luister veel en toon met kleine voorbeelden dat ontharden ook mooi, praktisch en een meerwaarde is.
Algemeen contact
Afbeeldingen
Deel je eigen praktijk
Wil je actief helpen en onze praktijkendatabank aanvullen? Deel zelf een praktijkvoorbeeld en inspireer je collega’s.