Nachtlawaai verminderen met technologie in Leuven

Stad Leuven bracht het nachtlawaai in de Naamsestraat in kaart met geluidsmetingen. Decibels en toonhoogtes werden geanalyseerd via spectrogrammen. Met slimme nudges, zoals dimbare verlichting bij lawaai en lichtprojecties of stickers om voorbijgangers tot stilte aan te sporen, verminderde het menselijke nachtlawaai in de straat met 30%.
Inhoud van deze pagina
Algemene gegevens
Professor Van Overstraetenplein 1
3000 Leuven
België
Wat is er gebeurd?
Met dit project bracht Stad Leuven nachtlawaai in de Naamsestraat in kaart door tussen augustus 2021 en november 2022 geluid te meten en te analyseren. Om de privacy te waarborgen, verzamelden ze enkel geluidsparameters zoals decibels en toonhoogtes. Geluidsherkenning gebeurde lokaal (‘on edge’) via spectrogrammen.
Tijdens een eerste testfase verfijnden ze de techniek. In oktober en november 2022 slaagden ze erin om het nachtlawaai met menselijke oorsprong met 30% te verminderen. Dit deden ze met slimme nudges, zoals realtime het dimmen van openbare verlichting bij lawaai en het aanmanen van voorbijgangers tot stilte via lichtprojecties en stickers.
De metingen gaven inzicht in wanneer nachtlawaai zich voordoet, wat of wie het veroorzaakt, en wanneer nudgingacties het meest effectief zijn. Hieruit blijkt dat nachtlawaai kan worden vastgesteld zonder meldingen van bewoners én effectief kan worden aangepakt zonder politie-interventie.
Waarom?
Leuven is een bruisende studentenstad met een levendig nachtleven. Tegelijk wonen er veel inwoners die recht hebben op een goede nachtrust. Een verstoorde nachtrust kan immers ernstige gevolgen hebben voor het welzijn en de gezondheid, zoals vermoeidheid, stress, een verhoogd risico op ongevallen en zelfs vroegtijdig overlijden. Het vinden van een evenwicht tussen levendigheid en leefbaarheid is een voortdurende uitdaging.
De Naamsestraat is een belangrijke doortrekstraat voor wie na een avondje uit terug naar huis gaat. Dit zorgt ’s nachts vaak voor overlast, zoals afval, vandalisme, storend gedrag en nachtlawaai. Repressieve maatregelen zijn niet altijd geschikt: ze vragen veel politiecapaciteit en hebben door de vluchtigheid van het gedrag – zoals luid roepen en verder wandelen – vaak weinig effect.
Daarom zet Leuven al jarenlang in op preventieve technieken. De effectiviteit daarvan is echter moeilijk meetbaar. De nood om straatnachtlawaai op een geautomatiseerde en efficiënte manier te verminderen, blijft dan ook groot.
Het beoogde resultaat
Met dit project kon storend straatnachtlawaai en de oorzaak ervan automatisch vastgesteld worden. De geteste nudgingtechnieken laten een positief effect zien:
- De lichtprojectie verminderde nachtlawaai door roepen en zingen met 30%, vooral vóór 1 uur ’s nachts.
- Het effect van het aanpassen van de verlichting is moeilijker te analyseren. Hiervoor is meer data en specifiekere meetapparatuur nodig.
Wat waren de uitdagingen?
- Privacywetgeving: Door strikte regels rond privacy kon het geluidsherkenningsmodel niet verder worden getraind op omgevingsspecifieke geluiden. Daardoor viel een groot deel van de geluiden onder de categorie “unknown”.
- Technische beperkingen: Geschikte locaties voor geluidssensoren vinden was moeilijk door de beperkte beschikbaarheid van elektriciteit in de openbare ruimte en de aanwezigheid van beschermd erfgoed. Bovendien vielen sommige installaties uit door stroomstoringen of moesten ze tijdens de eindejaarsperiode stroom delen met sfeerverlichting.
- Betrokkenheid buurtbewoners: Het actief en betrokken houden van buurtbewoners bleek een uitdaging in dit langlopende traject.
- Praktische problemen met de projector: De projector was groot en moest worden aangestuurd door een externe laptop. Geschikte locaties waren moeilijk te vinden, en de installatie viel meerdere keren uit door technische problemen.
- Analyse van nudging-impact: De impactanalyse van realtime nudges werd onderschat. Door het logaritmische karakter van geluid is gespecialiseerde kennis nodig om betrouwbare analyses te maken.
De succesfactoren
- Het smart city-dataplatform maakte realtime opslag, transformatie en verwerking van sensordata mogelijk. Dankzij realtime logica kon de data worden doorgestuurd naar andere toepassingen, zoals de openbare verlichting.
- De ingezette nudges zorgden voor een vermindering van menselijk nachtlawaai met 30%.
Tips voor andere gemeenten
- Het aansturen van realtime nudges vereist een complexe keten van verschillende toepassingen, zoals sensoren, een realtime dataplatform en openbare verlichting.
- Geluidsclassificatie biedt daarentegen een eenvoudigere oplossing om inzicht te krijgen in (nacht)lawaai. Het levert helder inzicht in de aard en het tijdstip van het geluid.
Algemeen contact
Video's
Deel je eigen praktijk
Wil je actief helpen en onze praktijkendatabank aanvullen? Deel zelf een praktijkvoorbeeld en inspireer je collega’s.