
Studiedag digitale inclusie bij ouderen

Blok 1
- Blok 1-
1.1 Digitaal actieve ouderen: wie zijn ze, wat doen ze?
In deze workshop krijg je een overzicht van de drie typologieën digitaal actieve ouderen die de studies van Digital Ageing konden identificeren aan de hand van de grootschalige database van Belgian Ageing Studies (BAS), alsook de evolutie ervan afgelopen jaren. Vervolgens bekijk je met behulp van de Digitus-data welke apps en services ouderen graag gebruiken en welke minder graag. Tenslotte hoor je ook verrassende meningen van digitaal actieve ouderen over de digitalisering van de samenleving.
Op het einde van de sessie:
- ken je de profielen van digitaal actieve ouderen.
- weet je wat ouderen wel en niet graag doen online.
- ken je de pro’s & contra’s van digitalisering volgens digitaal actieve ouderen.
Prof. Dr. Nico De Witte
Hoofd Belgian Ageing Studies & co-promotor SBO Digital Ageing, VUB & CADS HOGENT
Dr. Anina Vercruyssen
Co-promotor & coördinator SBO Digital Ageing, CPFH Universiteit Antwerpen
- Blok 1-
1.2 'Online quizzen is niets voor senioren.' Nog een mythe over het digitale tijdperk
Eerst speel je een stuk uit de quiz ‘Mediawijze mythes’ die digibank DIGbij ontwikkelde. Het spel is gebaseerd op het boek ‘Mijn smartphone luistert mij af’ van Mediawijs. Het beoogt senioren op een speelse en interactieve manier kritisch te laten reflecteren over mythes over de digitale wereld. Tegelijk vormt het een goede oefenkans voor senioren om te leren werken met de toetsen op een smartphone en met Kahoot, een tool uit de digitale leefwereld van hun kleinkinderen.
Na de spelervaring hoor je hoe het ontwikkeld werd en wat de ervaringen zijn van senioren.
Op het einde van de sessie:
- kan je zelf met senioren aan de slag om mythes over de digitale wereld te bespreken op een open en niet-stigmatiserende manier.
- weet je aan welke voorwaarden een online quiz moet voldoen om op maat te zijn van senioren.
- weet je hoe je zelf spelconcepten kan ontwikkelen om met senioren aan mediawijsheid en digitale vaardigheden te werken.
Niels Dewil
Coördinator spel & vorming bij Link in de Kabel en Mede-projectcoördinator bij Digibank DIGbij
Bert Van Bael
Mediacoach bij Link in de Kabel en projectmedewerker bij Digibank DIGbij
- Blok 1-
1.3 Digitale toegankelijkheid voor iedereen
Er bestaan vele redenen waarom je digitale drempels ondervindt. Sommige drempels zijn niet op te lossen met een extra les over een toepassing, maar hebben te maken met persoonlijke mogelijkheden zoals wat minder goed zien, je vingers die wat onhandiger worden, wat moeilijker nieuwe (technische) mogelijkheden leren. Dit soort drempels kan je gelukkig vaak verlagen dankzij eenvoudige, gratis of goedkope, algemeen beschikbare oplossingen en hulpmiddelen.
Modem werkte samen met Mediawijs en VVSG tien concrete oplossingen uit, inclusief stappenplannen voor installatie en gebruik.
Wil je zelf digitale drempels helpen verlagen, kom dan zeker kennismaken met de voorgestelde oplossingen.Op het einde van de sessie:
- ken je 10 concrete oplossingen voor 10 persoonsgebonden digitale drempels.
- ken je 10 handleidingen om stap voor stap met deze oplossingen aan de slag te gaan.
- ken je tips hoe en waar je op zoek kan naar nog meer oplossingen voor andere moeilijkheden.
Wim De Backer
Ergotherapeut, coördinator Modem expertnetwerk, Expertisecentrum Zorg en Welzijn, Thomas More
- Blok 1-
1.4 Digitaal kwetsbare ouderen herkennen en motiveren
Dag in dag uit ontmoet jij heel wat ouderen. Wie is digitaal mee en wie (bijna) niet (meer)? Aan welke gesproken en niet-gesproken signalen herken je hen? Hoe kan je hen helpen om drempels te overwinnen? Welke overtuigingskrachten kan je bovenhalen om hen te motiveren om stappen te zetten richting digihulp en opleidingen? Waarop moet letten als je zelf helpt bij digitale vragen?
Op het einde van de sessie:
- heb je meer inzicht in digitaal kwetsbare ouderen: Wie zijn ze? Wat doen en zeggen ze? Welke drempels moeten ze overwinnen.
- heb je tips en handvaten om met hen in gesprek te gaan, gerust te stellen en te motiveren.
- heb je EHBD-tips op zak: Eerste Hulp bij Digitale vragen.
Sandra Vanneste
Workshopgever digitale inclusie
- Blok 1-
1.5 Tips en tools voor digihelpers
Ben je digihelper voor je buren, familie of in een digipunt? In deze workshop geven we je concrete tips en maken we je wegwijs in tools die je kan gebruiken.
Op het einde van de sessie:
- heb je inzichten en tips hoe je digistarters kan ondersteunen.
- weet je hoe je als digihelper kan omgaan met discretie, het stellen van grenzen en hoe je vakjargon helder kan uitleggen.
- ken je concrete tools die je als digihelper kan gebruiken.
Nikita De Braekell
Vrijwilligerscoördinator en educatief medewerker Digidak (Blenders vzw)
Blok 2
- Blok 2-
2.1 Beeldvorming van ouderen en digitale technologie: de rol van leeftijdsdiscriminatie
In deze workshop wordt het concept besproken van leeftijdsdiscriminatie in relatie tot digitale technologie en de invloed die het kan hebben op ouderen. Op basis van de resultaten van drie verschillende onderzoeken wordt de link tussen leeftijd, leeftijdsdiscriminatie en digitale technologie besproken. Daarnaast wordt er een instrument geïntroduceerd dat op een makkelijke manier inzicht geeft over je eigen beeldvorming over ouderen en digitale technologie.
Op het einde van de sessie:
- weet je hoe de beeldvorming effect kan hebben op de ontwikkeling en gebruik van digitale technologie door en voor oudere personen.
- weet je hoe stereotypen van ouderen invloed hebben in de rol van digitale technologie in het dagelijks leven van ouderen.
- kan je gebruik maken van het instrument om inzicht te krijgen in hoe je naar de relatie tussen digitale technologie en ouderdom kijkt.
Dr. Cora van Leeuwen
Imec-SMIT & SBO Digital Ageing, VUB
- Blok 2-
2.2 Tips en tools voor digihelpers
Ben je digihelper voor je buren, familie of in een digipunt? In deze workshop geven we je concrete tips en maken we je wegwijs in tools die je kan gebruiken.
Op het einde van de sessie:
- heb je inzichten en tips hoe je digistarters kan ondersteunen.
- weet je hoe je als digihelper kan omgaan met discretie, het stellen van grenzen en hoe je vakjargon helder kan uitleggen.
- ken je concrete tools die je als digihelper kan gebruiken.
Nikita De Braekell
Vrijwilligerscoördinator en educatief medewerker Digidak (Blenders vzw)
- Blok 2-
2.3 Overwin digitale schrik of afkeer met digitale prikkels
Niet iedereen voelt zich thuis in de digitale wereld. Omwille van angst, afkeer, gebrek aan motivatie, … gaan sommige mensen niet of nauwelijks aan de slag met digitale tools. Het resultaat: ze lopen kansen en rechten mis. Via digitale prikkels kan je hen helpen om een eerste stap in de digitale wereld te zetten. Op een laagdrempelige manier bied je hen een positieve, vrijblijvende ervaring met de digitale wereld. Tijdens deze sessie kom je te weten wat digitale prikkels zijn - en wat niet -, ontdek je heel wat voorbeelden en bedenken we samen digitale prikkels op maat van jouw doelgroep.
Op het einde van de sessie:
- weet je wat digitale prikkels zijn en wat niet.
- ken je tools die je kunnen ondersteunen om aan de slag te gaan met digitale prikkels binnen je eigen diensten of activiteitenaanbod.
- ken je leuke voorbeelden van prikkels om zelf mee aan de slag te gaan.
Sandra Vanneste
Workshopgever digitale inclusie
- Blok 2-
2.4 Doorverwijzen en samenwerken: jouw gids voor digitale inclusie
Tijdens deze workshop maak je kennis met de vele diensten en organisaties die zich inzetten voor digitale inclusie. Ontdek waar je je cliënten, bezoekers of medewerkers naartoe kan verwijzen en hoe je kunt samenwerken met andere organisaties, zoals bibliotheken. Kenniscentrum ARhus uit Roeselare deelt hun waardevolle ervaringen en samenwerkingen met onder andere een woonzorgcentrum, ziekenhuis, een dienstenchequebedrijf en het Wit-Gele Kruis. Het project Digivaardig in Zorg en Welzijn van Mediawijs inspireert je waar je terecht kan als je digihelpers op de werkvloer wilt inzetten in je organisatie of dienst.
Op het einde van de sessie
- heb je info naar welke organisaties en diensten je cliënten, bezoekers of medewerkers rond digitale inclusie kan doorverwijzen.
- ontdek je met welke organisaties je kan samenwerken rond digitale inclusie.
- ben je geïnspireerd door verschillende praktijkvoorbeelden.
Alenka Le Compte
Digitale inclusie Mediawijs
Frederik De Bruyne
Coördinator e-inclusie, Kenniscentrum ARhus
Karen Van De Ginste
Digivaardig in de zorg en welzijn en Medewerkersvertrouwen, Mediawijs
- Blok 2-
2.5 Digitale toegankelijkheid voor iedereen
Er bestaan vele redenen waarom je digitale drempels ondervindt. Sommige drempels zijn niet op te lossen met een extra les over een toepassing, maar hebben te maken met persoonlijke mogelijkheden zoals wat minder goed zien, je vingers die wat onhandiger worden, wat moeilijker nieuwe (technische) mogelijkheden leren. Dit soort drempels kan je gelukkig vaak verlagen dankzij eenvoudige, gratis of goedkope, algemeen beschikbare oplossingen en hulpmiddelen.
Modem werkte samen met Mediawijs en VVSG tien concrete oplossingen uit, inclusief stappenplannen voor installatie en gebruik.
Wil je zelf digitale drempels helpen verlagen, kom dan zeker kennismaken met de voorgestelde oplossingen.Op het einde van de sessie:
- ken je 10 concrete oplossingen voor 10 persoonsgebonden digitale drempels.
- ken je 10 handleidingen om stap voor stap met deze oplossingen aan de slag te gaan.
- ken je tips hoe en waar je op zoek kan naar nog meer oplossingen voor andere moeilijkheden.
Wim De Backer
Ergotherapeut, coördinator Modem expertnetwerk, Expertisecentrum Zorg en Welzijn, Thomas More
Blok 3
- Blok 3-
3.1 Inleven in de leefwereld van oudere digistarters
Deze workshop richt zich op digihelpers en mensen die graag ouderen willen trainen in het gebruiken van digitale technologie. Je maakt kennis met de grootste struikelblokken die oudere digistarters ervaren. Om deze te overkomen, is het belangrijk om zich in de leefwereld van oudere digistarters te kunnen verplaatsen. Met een aantal voorbeelden, theoretische uitleg van de achterliggende sociale en cognitieve mechanismen en praktische oefeningen leer je hoe verbinden met hun leefwereld mogelijk en nodig is.
Op het einde van de sessie
- ken je de belangrijke aandachtspunten bij lesgeven aan oudere digistarters.
- kan je je verplaatsen in de leefwereld van oudere digistarters.
- heb je een basisbegrip van achterliggende sociale en cognitieve mechanismen.
Prof. Dr. Werner Schirmer
Co-promotor SBO Digital Ageing, VUB
- Blok 3-
3.2 Online oplichting? Niet met ons! Leer 'samen veilig online' zijn
Wil jij ouderen beter ondersteunen in hun digitale veiligheid? Tijdens deze interactieve sessie duiken we in echte verhalen, verrassende inzichten uit onderzoek en veelvoorkomende vragen zoals "Is Itsme écht veilig?" en “Moeten we nu allemaal een wachtwoordkluis?”. We testen je kennis met een phishing-quiz. We ontdekken hoe groot het probleem is en zoeken samen naar betere manieren om kwetsbare ouderen te beschermen. We delen praktische tips, herkenbare situaties en hands-on oplossingen.
Op het einde van de sessie
- heb je meer inzicht in de impact van cybercriminaliteit op ouderen.
- heb je concrete antwoorden op veel gestelde vragen.
- heb je praktische tips om ouderen beter te begeleiden.
Hilde Van Bree
Communicatie, DNS Belgium
Sandra Vanneste
Workshopgever digitale inclusie
- Blok 3-
3.3 Train de trainer digitale tools over gezondheid
Wil jij als vrijwilliger of medewerker mensen ondersteunen om digitale tools te gebruiken voor hun gezondheid? In deze workshop leer je mensen te begeleiden om hun medisch dossier te raadplegen, doktersafspraken te maken en betrouwbare gezondheidsinformatie te vinden.
Op het einde van de sessie
- heb je praktische inzichten in het lespakket ‘Digigezond’.
- ken je concrete tips om digistarters te begeleiden.
- heb je inspiratie om digitale gezondheidsvaardigheden te versterken.
Nikita De Braekell
Vrijwilligerscoördinator en educatief medewerker Digidak (Blenders vzw)
Els Op De Beeck
Projectmanager Digidak (Blenders vzw)
- Blok 3-
3.4 Digitale inclusie binnen het lokale ouderenbeleid
In deze sessie kom je te weten hoe je digitale inclusie van ouderen mee op de lokale beleidsagenda kan zetten. Je hoort welke rol interne actoren en externe partners hierbij kunnen spelen. We brengen een aantal succesfactoren in beeld en bespreken ook de aandachtspunten. Daarnaast maak je kennis met enkele voorbeelden van lokale praktijken van digitale inclusie en ouderenbeleid.
Op het einde van de sessie
- kan je aan de slag om een digitaal-inclusief ouderenbeleid op de lokale beleidsagenda te zetten.
- ken je succesfactoren en uitdagingen.
- ben je geïnspireerd door voorbeelden van lokale praktijken.
Sam Vanhuynegem
Stafmedewerker ouderenzorg en -beleid bij VVSG
Joke Van Dyck
Stafmedewerker digitale inclusie bij VVSG
Cindy Doumen
Directeur sociale zaken, Tongeren-Borgloon
Inge Vandersteen
Deskundige Team Ouderenwelzijn, Dilbeek
Anneke Vandenbulcke
Stafmedewerker digitale inclusie / LDC-werking, Gent