Eenzaamheid bij jongeren bespreekbaar maken

Eenzaamheid wordt vaak geassocieerd met ouderen, maar in Brugge doorbreken ze dat beeld. De stad heeft een duidelijke missie: jongeren een stem geven en een plek bieden waar ze zich thuis voelen. Eenzaamheid wordt hier niet als een stigma beschouwd, maar als een normaal menselijk gevoel. Met het project Vierkant tegen Eenzaamheid normaliseert Brugge eenzaamheid in plaats van ze te problematiseren.

‘Jongeren hebben extra steun nodig om verbinding te ervaren,’ vertelt Marlies Hamels, projectleider bij Vierkant tegen Eenzaamheid. Ze werkt nu anderhalf jaar op het project, staat voor een inclusieve samenleving en deelt haar visie gepassioneerd. ‘We weten dat jongeren het vaak moeilijk hebben. Ze leven in een wereld vol prikkels, maar voelen zich toch alleen. Het is onze taak om te luisteren en hen te laten voelen dat eenzaamheid niet raar is. Het is iets wat veel mensen kennen en waarover je mag praten. Uit recent onderzoek van HIVA KU-Leuven blijkt dat eenzaamheid het vaakst voorkomt bij jongeren tussen 18 en 24 jaar. 

Het is ook wetenschappelijk bewezen dat als jongeren leren omgaan met eenzaamheid, hen dat ook later helpt om met dit gevoel om te gaan.’ De noodzaak van dit werk wordt onderstreept door nog opvallende cijfers: bijna alle lokale besturen (98%) zetten zich in voor ouderen, en steeds meer, namelijk 40%, richten zich nu ook op jongeren.

Normaliseren en samenwerken 

De kracht van Vierkant tegen Eenzaamheid ligt in de positieve benadering. Marlies Hamels legt uit: ‘Eenzaamheid hoort bij het leven. Iedereen voelt zich wel eens eenzaam. Door dat te erkennen geven we jongeren de ruimte om erover te praten zonder schaamte.’

Het initiatief zet in op samenwerking met diverse lokale partners om jongeren beter te bereiken. ‘Door netwerken te weven met scholen, jeugdorganisaties en andere lokale initiatieven kunnen we jongeren ondersteunen en onze visie delen,’ zegt Marlies.

Burgemeester Dirk De fauw benadrukt het belang van deze werkwijze: ‘Brugge is een stad waar iedereen meetelt, maar we zien dat ook veel jongeren zich eenzaam voelen. Daarom ontwikkelen we met Vierkant tegen Eenzaamheid een sterk sociaal netwerk. Dit doen we via jongerenorganisaties zoals JONG VOLK, Villa Bota, Jeugddienst en Jeugdhuis Comma, en met plekken zoals het OverKop-huis en House of Time. Niemand staat er alleen voor. Samen bouwen we aan een stad waar iedereen zich thuis voelt.’

Enerzijds normaliseert Brugge eenzaamheid dus als een gevoel dat bij het leven hoort en anderzijds werkt het aan de versterking van de gemeenschapszin. ‘We bouwen aan een warme samenleving waarin mensen naar elkaar omzien,’ voegt Marlies Hamels toe. ‘Door jongeren te leren hoe ze verbinding kunnen zoeken én hoe ze er kunnen zijn voor anderen, pakken we niet alleen de eenzaamheid van vandaag aan, maar voorkomen we ook dat die chronisch wordt.’

Schepen van Welzijn Pablo Annys vult aan: ‘Het is zo belangrijk het taboe te doorbreken, over eenzaamheid te praten en samen oplossingen te zoeken. Het enthousiasme van onze partners en de betrokkenheid van Bruggelingen geven me hoop. Zo maken we van Brugge een warmere stad voor iedereen.’

Jongeren vinden hun stem met Lonely Friends

Het is duidelijk. Dit jaar legt Brugge de focus op jongeren. Een mooi voorbeeld hiervan is de podcast Lonely Friends, gemaakt door zes studenten sociaal werk van Howest. Deze podcast biedt jongeren een platform om hun verhalen te delen en het taboe rond eenzaamheid te doorbreken.

‘Veel jongeren schamen zich om te praten over eenzaamheid,’ zegt Sophie Perdu (24 jaar), een van de makers. ‘Daarom kozen we voor een podcast. Het is anoniem, toegankelijk en overal te beluisteren.’ Bo Leeman (23 jaar) vult aan: ‘Er bestaan nog veel misverstanden over eenzaamheid, zoals dat het altijd een negatief gevoel is, dat je enkel eenzaam kunt zijn als je alleen bent, of dat eenzaamheid iets is voor de oudere generatie. We willen deze misverstanden en het bijhorende taboe doorbreken.’

De studenten gingen niet over één nacht ijs. Ze gingen langs bij scholen zoals het VTI Brugge en het Sint-Lodewijkscollege om jongeren te bevragen. ‘Via een anonieme enquête ontdekten we dat maar liefst 94% van de jongeren zich wel eens eenzaam voelt. Die cijfers raakten ons,’ vertelt Thomas Laruywe (22 jaar). ‘Met deze podcast willen we jongeren laten zien dat ze niet alleen zijn in hun gevoelens.’

In de podcast delen jongeren hun ervaringen met eenzaamheid en vertellen ze wat hen helpt. ‘We kregen zoveel positieve reacties,’ zegt Femke Matthys (20 jaar). ‘Het mooiste is dat andere jongeren geïnspireerd worden om hun eigen verhaal te delen. Dat maakt het een echt communityproject.’