Toename vennootschappen zet druk op gemeentelijke financiën

Tussen 2015 en 2022 is het aantal vennootschappen in ons land sterk gestegen. Bedrijfsleiders kiezen vaker voor een vennootschap vanwege de aanzienlijke fiscale voordelen, zoals lagere belastingtarieven. Deze groei heeft ook een impact op de overheidsfinanciën, waarbij de belastinginkomsten uit personenbelasting en sociale bijdragen dalen. Gemeenten, die geen deel hebben in de vennootschapsbelasting, lopen inkomsten mis door deze verschuiving. De VVSG waarschuwt voor de negatieve gevolgen hiervan voor gemeentelijke inkomsten.

Groei vennootschappen

Uit recent onderzoek van de Hoge Raad van Financiën(opent nieuw venster) blijkt dat het aantal vennootschappen in ons land de afgelopen jaren sterk is gestegen. Tussen 2015 en 2022 groeide het aantal bedrijfsleiders met vennootschap met 19%, terwijl het aantal loontrekkenden slechts met 5% toenam. Zelfstandigen zonder vennootschap stegen met 14%. Deze trend blijkt ook uit de nationale rekeningen, die een gelijkaardige groei in toegevoegde waarde en sociale bijdragen tonen.

Fiscale voordelen als drijfveer

De groei is niet enkel economisch verklaarbaar, maar heeft ook een fiscale component. Bedrijfsleiders met een vennootschap profiteren van aanzienlijke belastingvoordelen. De vennootschapsbelasting is lager dan de personenbelasting, en bij een inkomen van minstens 45.000 euro kan het tarief verder dalen. Bovendien geldt voor uitgekeerde dividenden onder bepaalde voorwaarden een verlaagde roerende voorheffing van 15%, in plaats van de gebruikelijke 30%.

Gemeenten betalen de factuur

De verschuiving naar vennootschappen heeft echter gevolgen voor de overheidsfinanciën. De lagere inkomsten uit personenbelasting en sociale bijdragen worden niet volledig gecompenseerd door de hogere vennootschapsbelasting en roerende voorheffing. De Hoge Raad van Financiën heeft geen exacte cijfers over het totale effect op de begroting, maar bevestigt een verlies aan inkomsten voor de Schatkist.

Ook de gemeenten voelen de impact. Zij ontvangen enkel aanvullende belasting op de personenbelasting (APB) en hebben geen deel in de vennootschapsbelasting of roerende voorheffing. Elke euro die verloren gaat uit de basis voor de personenbelasting, betekent een direct verlies voor de gemeentekas. De VVSG roept in het VVSG-memorandum op om negatieve gevolgen voor de APB-inkomsten te vermijden wanneer een beroep in een vennootschap wordt ondergebracht.