De VVSG kennisdatabank

Nachtwinkels zijn wettelijk geregeld in de wet op de openingsuren van 10 november 2006. Ze brengen gemak voor bewoners en bezoekers, maar kunnen tegelijk vragen oproepen rond leefbaarheid en veiligheid. Op deze pagina lees je welke regels van toepassing zijn en hoe je als gemeente zelf bijkomende maatregelen kan nemen.

De federale wet openingsuren legt voor winkels de basisregels vast voor verplichte sluitingsuren en een wekelijkse rustdag. Op die algemene regels bestaan er heel wat uitzonderingen. Daarnaast kun je als gemeente een reglement opstellen voor specifieke handelszaken. Daarmee leg je afwijkende sluitingsuren op of maak je een voorafgaande vergunning verplicht. Op deze pagina lees je wat de wet voorziet en welke mogelijkheden je als lokaal bestuur hebt.

Leegstand staat haaks op een vitaal straatbeeld en een aantrekkelijk winkelgebied. Het kan een hypotheek leggen op elke inspanning om de attractiviteit van een straat of gebied te verhogen. De oorzaken van leegstand zijn divers en kunnen zowel structureel als tijdelijk zijn. Ontdek relevante regelgeving en mogelijke maatregelen die je als gemeente kan treffen.

Het centrum en het bijhorend kernwinkelgebied zijn vaak het uithangbord van steden en gemeenten. Toch staan die centra de laatste jaren steeds meer onder druk door de negatieve impact van de groeiende leegstand, mobiliteitsuitdagingen, de kwaliteit van het openbaar domein en de toename van perifere economische ontwikkelingen.

Met het decreet van 15 juli 2016 betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid, wil de Vlaamse regering de detailhandel duurzamer organiseren. Gemeentebesturen hebben daar een belangrijke rol in.

De grootste verandering met het decreet integraal handelsvestigingsbeleid (IHB) is de nauwe koppeling met ruimtelijke planning. Gemeenten sturen de inplanting van kleinhandelszaken niet langer alleen via vergunningen. Het decreet legt de focus op de volledige beleidscyclus, van visie en planning tot vergunning en handhaving, wat zorgt voor een consistente en rechtszekere aanpak.

In België geldt een algemeen rookverbod in alle gesloten, publiek toegankelijke ruimtes en werkplaatsen. Dat verbod beschermt niet-rokers tegen de schadelijke gevolgen van passief roken. Sinds de wetswijziging van 2024 zijn ook verschillende openluchtlocaties rookvrij.

De handhaving in het kader van het decreet integraal handelsvestigingsbeleid gebeurt uitsluitend administratief. Met de decreetwijziging van 2023 is die handhaving afgestemd op de procedures en verantwoordelijkheden die ook gelden voor stedenbouw en milieu.