De VVSG kennisdatabank

Lokale besturen zijn gebonden aan bijzondere regels wanneer ze goederen of diensten aankopen of werken laten uitvoeren. Deze pagina bevat de grote lijnen van de regelgeving die geldt voor lokale besturen en de algemene beginselen die voor overheidsopdrachten gelden.

Autodelen en fietsdelen winnen de laatste jaren sterk aan populariteit. Het is een inspirerend voorbeeld van hoe circulaire principes hun weg vinden in het mobiliteitsbeleid. Maar er zijn nog veel meer mogelijkheden om je mobiliteitsbeleid klaar te stomen voor de toekomst. Ontdek ze op deze pagina en laat je inspireren om je mobiliteit duurzamer en slimmer te maken.

Lokale besturen gaan in functie van hun thesauriebehoefte leningen aan. Ze kunnen daarvoor gebruik maken van het typecontract leningen.

Lokale besturen zijn in bepaalde gevallen wel en in andere gevallen dan weer niet belastingplichtig in de zin van de btw-wetgeving. Dat is niet alleen afhankelijk van welke rechtspersoonlijkheid het bestuur aanneemt. Ook de omzet en de aard van de handelingen spelen daarbij een belangrijke rol.

Het Gemeentefonds is één van de belangrijkste inkomstenbronnen voor de lokale besturen: ongeveer één vijfde van de inkomsten van de lokale besturen vloeit voort uit deze Vlaamse financiering. Het fonds wordt onder de gemeenten verdeeld op basis van verscheidene maatstaven. Voor de besteding ervan is het lokale bestuur ongebonden; ze kan naar eigen inzicht deze financiële middelen aanwenden.

Deze pagina biedt een overzicht van de delegatiemogelijkheden, zoals beschreven in het Decreet over het Lokaal Bestuur, met betrekking tot de door het gemeente- en OCMW-bestuur opgestarte overheidsopdrachten. Hoewel de delegatiemogelijkheden vergelijkbaar zijn, bespreken we ze hier afzonderlijk. De raden spelen een centrale rol, maar delegeren bevoegdheden onder strikte voorwaarden.

Welke zaken neem je allemaal op in de omgevingsanalyse? Hoe ziet de omgevingsanalyse er best uit? Hoe pak je zo'n omgevingsanalyse aan? Dat zijn allemaal zaken die een bestuur zelf kan bepalen. De enige verplichting is dat de omgevingsanalyse een onderdeel moet zijn van de documentatie bij het meerjarenplan 2026-2031. De VVSG wil lokale besturen helpen bij de opmaak van hun omgevingsanalyse. Daarom vind je hier tips en methoden, alsook een overzicht van maatschappelijke trends en 27 fiches.

In lokale besturen zijn er twee personeelscategorieën: statutaire en contractuele medewerkers. Hun sociale bescherming is verschillend, vooral bij pensionering en arbeidsongeschiktheid. Over het algemeen hebben statutaire medewerkers een gunstigere sociale bescherming. Naast de verschillen in sociale bescherming, zijn er ook verschillende socialezekerheidsbijdragen: de hoogte en aard van de bijdragen variëren.

Personeelsuitgaven vormen een aanzienlijke post in de uitgaven van lokale besturen. Dat geldt niet alleen voor gemeenten en OCMW’s, maar ook voor politie- en hulpverleningszones. Een groot deel van deze uitgaven gaat naar pensioenverplichtingen voor statutaire medewerkers. We leggen uit waar deze pensioenuitgaven vandaan komen en hoe ze gefinancierd worden.

Gemeenten kennen een grote fiscale autonomie. Naast lokale belastingen kunnen ze een aanvullende belasting heffen op bepaalde federale of Vlaamse belastingen. De belangrijkste aanvullende belastingen zijn de aanvullende personenbelasting (APB) en de opcentiemen op de onroerende voorheffing (OOV). Deze twee zijn goed voor ongeveer 80% van de gemeentelijke fiscale ontvangsten.