Belangrijke wijzigingen in het decreet op de invordering van gemeentebelastingen

De Vlaamse Regering heeft onlangs wijzigingen doorgevoerd in het decreet van 30 mei 2008 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillenprocedure van provincie- en gemeentebelastingen. Dat was nodig, want het decreet is sinds de invoering bijna niet aangepast. De aanpassingen hebben gevolgen voor de financiële diensten van lokale besturen. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste wijzigingen en hun invloed.
 

Kosteloze eerste aanmaning

De decreetswijziging verankert het principe van een kosteloze eerste betalingsaanmaning voor de belastingplichtigen. Dat betekent dat lokale besturen voortaan geen kosten mogen aanrekenen voor de eerste aanmaning. Deze maatregel is bedoeld om belastingplichtigen te beschermen die door omstandigheden een betaling missen. Lokale besturen kunnen vanaf de tweede aanmaning kosten wel doorrekenen, maar niet als de belastingplichtige akkoord is gegaan met elektronische verzending.
 

Fiscaal genaderecht

Het decreet voert een rechtsgrond in voor het verminderen of kwijtschelden van belastingverhogingen en fiscale (administratieve) geldboetes. Het vermindert echter niet de hoofdbelasting: die moet nog altijd via een bezwaarschrift betwist worden. De beslissing tot vermindering of kwijtschelding moet voldoen aan volgende voorwaarden:

• Er moet een redelijke verantwoording zijn van de persoonlijke of feitelijke omstandigheden die eigen zijn aan het geval
• De belastingplichtige moet te goeder trouw zijn
• De beslissing moet degelijk gemotiveerd zijn
   

Digitale verzending van fiscale berichten

De digitale communicatie tussen overheid en burgers wordt verder gereguleerd. De gemeente kan aanslagbiljetten via eBox versturen, waarbij de termijn voor fiscale procedures begint te lopen vanaf het moment dat het bericht toegankelijk is. Lokale overheden moeten de uitdrukkelijke toestemming van de belastingplichtige hebben om digitaal het aanslagbiljet te versturen. Als het lokaal bestuur het aanslagbiljet via de gewone post verstuurt, begint de termijn pas te lopen vanaf de verzenddatum plus drie werkdagen.
 

Ambtshalve vestiging

Artikel 7 van het decreet regelt al de ambtshalve vestiging door lokale overheden. Dat betekent dat de overheid kan ingrijpen als er geen aangifte is, een onjuiste aangifte is ingediend, of de aangifte onvolledig is. Het nieuwe ontwerpdecreet breidt dit artikel verder uit. Het voegt specifieke termijnen voor digitale verzending en de mogelijkheden voor fiscaal genaderecht bij belastingverhogingen toe.
 

Fiscale boetes

Het plafondbedrag voor administratieve geldboetes van 500 euro wordt voortaan geïndexeerd.
 

De inning en invordering van lokale belastingen uitbesteden

Lokale besturen krijgen een algemene rechtsgrond om de inning en invordering van lokale belastingen uit te besteden. Dat maakt het bijvoorbeeld mogelijk voor externe partijen om deze taken uit te voeren.
 

Belastingreglement

Voortaan is het niet langer verplicht om een belastingreglement of een samenvatting daarvan bij het aanslagformulier te voegen. Een verwijzing naar de online vindplaats van het reglement volstaat, wat administratieve lasten vermindert.
 

Integratie OCMW en gemeente

OCMW-personeel krijgt nu ook bevoegdheden voor fiscale onderzoeken en controles. Dat is een stap naar verdere integratie van OCMW's en gemeenten, wat de efficiëntie en samenwerking binnen lokale besturen bevordert.
 

Fiscale notificaties

De decreetswijziging herstelt de vroegere regeling van de fiscale meldingsplicht voor notarissen bij de vervreemding of hypotheekstelling van onroerende goederen. Deze fiscale meldingsplicht stelt gemeenten in staat om een wettelijke hypotheek te nemen voor de betaling van nog uitstaande fiscale schuldvorderingen. Tot inkomstenjaar 2018 moest de notaris zowel een bericht uitsturen naar de gemeente waar de verkoper woonde als naar de gemeente waar het onroerend goed gelegen was. Door een wijziging van artikel 433 van het WIB92 in 2019 verdween die laatste verplichting, waardoor gemeenten een mogelijkheid verloren om uitstaande fiscale schulden in te vorderen en ze ontvangsten mis liepen. De VVSG vindt het herstel naar de vroegere regeling dan ook een goede zaak, waarmee de decreetgever tegemoetkomt aan een vraag van de VVSG.

De Vlaamse Regering heeft de decreetswijziging bekrachtigd en afgekondigd op 3 mei 2024. 

Het decreet werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 31 mei 2024(opent nieuw venster). Dit wil zeggen dat het in werking treedt op 10 juni 2024. 

De bepaling over de notariële meldplicht is voor het eerst van toepassing op de akten die vanaf twee maanden na de inwerkingtreding van het decreet worden verleden.